Τα ψηφιακά μέσα ενημέρωσης μπορούν να κερδίσουν τη μάχη της ταχύτητας αλλά ταυτόχρονα και της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας; Πόσο απειλείται η αλήθεια από τη δύναμη της εικόνας; Υπάρχει τρόπος να εντοπιστεί η ψευδής είδηση; Και, τελικά, τα ψηφιακά μπορούν να αντικαταστήσουν τα έντυπα μέσα ενημέρωσης;
Σε αυτά τα ζητήματα απάντησαν οι διευθυντές του in.gr Βασίλης Κανέλλης και του ot.gr Χρήστος Δόγας, στη συζήτηση με θέμα «Οι προκλήσεις για τα ψηφιακά Μέσα στο απρόβλεπτο περιβάλλον», με την οποία ξεκίνησε η δεύτερη μέρα του OT Forum.
Όπως τόνισαν οι δύο πολύπειροι δημοσιογράφοι, καίρια πρόκληση για τα ψηφιακά μέσα ενημέρωσης είναι η ψευδής είδηση, τα λεγόμενα fake news, ειδικά σε μια συγκυρία που καλούνται να καλύψουν δημοσιογραφικά έναν πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Βασίλης Κανέλλης, ένα σύγχρονος πόλεμος μπορεί να κερδηθεί όχι μόνο με στρατιωτικά μέσα, αλλά και με προπαγάνδα.
Από την πλευρά του ο Χρήστος Δόγας υπογράμμισε ότι όσο η τεχνολογία εξελίσσεται θα γίνεται πιο δύσκολος ο εντοπισμός της ψευδούς είδησης. Όπως τόνισε, σε μια εποχή κατά την οποία η εικόνα αποκτά ολοένα μεγαλύτερη δύναμη, τα όρια ανάμεσα στο τι είναι πραγματικό και τι όχι, γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα. Θα απαιτεί και τεχνικές γνώσεις. Όπως είπε χαρακτηριστικά, ακόμα και μεγάλα πρακτορεία πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης.
Ο ρόλος των social media
Τα social media έχουν κάνει πολύ κακό στην ανεξάρτητη και αντικειμενική δημοσιογραφία, σημείωσε ο Βασίλης Κανέλλης, συμπληρώνοντας ότι οποιοδήποτε μέσο κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να παραποιήσει μια είδηση, μια φωτογραφία, π.χ. στο twitter να ανέβει μια φωτογραφία και να γίνουν εκατομμύρια αναπαραγωγές. «Την εποχή της ταχύτητας θα υπάρξουν και λάθη», σημείωσε.
Ο ίδιος έκανε λόγο για «ισορροπία τρόμου» μεταξύ της ταχύτητας της είδησης και της διασφάλισης της αλήθειας. «Εμείς προσπαθούμε να είμαστε εγκρατείς. Όταν έχουμε μια αμφισβητούμενη είδηση προτιμούμε να την κρατάμε, να κερδίσουμε σε αξιοπιστία και εγκυρότητα, παρά να πάρουμε περισσότερο “χτυπήματα”», σημείωσε ο διευθυντής του in.gr.
Ο Χρήστος Δόγας τόνισε ότι μια πληροφορία μπορεί να κοστίσει εκατομμύρια και αυτό στο οικονομικό ρεπορτάζ έχει ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα. Ωστόσο, σημείωσε πως πέρα από το πώς διαχειρίζονται οι επικεφαλής των μέσων ενημέρωσης την είδηση και το μεγάλο ζητούμενο που είναι η αλήθεια, ο ίδιος ο πολίτης πρέπει να αρχίσει να αναπτύσσει τις δικές του άμυνες. «Έχει ευθύνη ο πολίτης για το επιλέγει να διαβάσει», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι και από της η πολιτεία έχει την ευθύνη να προάγει την κριτική σκέψη.
Έντυπη και ψηφιακή ενημέρωση
Απαντώντας σε ερώτηση σπουδαστή δημοσιογραφίας σε σχέση με το εάν η ψηφιακή δημοσιογραφία μπορεί να υποκαταστήσει την έντυπη, οι δύο επικεφαλής συμφώνησαν ότι μπορούν να συνυπάρχουν.
«Η έντυπη ενημέρωση φθίνει, δυστυχώς. Δεν είναι πλήρης η επικράτηση των ψηφιακών μέσων, αλλά έχουν νικήσει κατά κράτος. Η ελπίδα μου, όμως, έχει να κάνει με το ότι εάν προσαρμοστούν οι εφημερίδες στην εποχή, μπορούν να επιβιώσουν. Κατά τη γνώμη μου, η μετα-είδηση είναι αυτή που μπορεί να σώσει το έντυπο. Η ανάλυση της είδησης είναι αντικείμενο της εφημερίδας, που δεν έχει το κυνήγι της ταχύτητας».
Από την πλευρά του ο Χρήστος Δόγας εξέφρασε την άποψη ότι μπορούν να συνυπάρχουν και τα δύο. «Είναι διαφορετικός ο τρόπος πρόσληψης στην εφημερίδα και διαφορετικός στο ψηφιακό μέσο», είπε.