Τα φαντάσματα της νέας εποχής απειλούν το Μαξίμου

ΟΑπρίλιος και ο Μάιος – λένε στην κυβέρνηση – «είναι δύο μήνες καθοριστικοί». Στην εκρηκτική συγκυρία, όπως τη χαρακτηρίζουν κορυφαίοι υπουργοί, η οποία τεντώνει το σκοινί ισορροπίας ανάμεσα στη δημοσιονομική σταθερότητα και στην ανάγκη για ουσιαστικές κινήσεις ενίσχυσης, αφενός ο Απρίλιος θα κρίνει στην πράξη την αποτελεσματικότητα των ήδη αποφασισμένων μέτρων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αφετέρου ο Μάιος θα κρίνει το περιεχόμενο και το εύρος των επόμενων αποφάσεων για την ανακούφιση της κοινωνίας από τα κύματα ανατιμήσεων. Το ίδιο δίμηνο είναι καθοριστικό και σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο, υπό την έννοια ότι οι εξελίξεις (ανα)διαμορφώνουν εκτάκτως τον κυβερνητικό σχεδιασμό, τους τόνους της εγχώριας αντιπαράθεσης, ως και τα (εκλογικά) διλήμματα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης όχι απλώς βλέπει συγκεκριμένα «φαντάσματα» τα οποία ξυπνά η ακρίβεια, αλλά αγωνιά να τα… προλάβει, προτού ναρκοθετήσουν οριστικά την κυβερνητική πορεία των επόμενων μηνών – ιδίως μετά το καλοκαίρι στην τελική ευθεία για τις εθνικές κάλπες – και προτού μετατρέψουν, σύμφωνα με πρωθυπουργικούς συνεργάτες, «την οικονομική κρίση σε πολιτική». Η νέα στρατηγική Μητσοτάκη χαράσσεται (και) με τη σκέψη στα «φαντάσματα» του λαϊκισμού, του ευρωσκεπτικισμού και μιας ψήφου ακρίβειας, στο φόντο των μηνυμάτων που εξέπεμψε η πρώτη γαλλική κάλπη προς όλη την Ευρώπη. Εξ ου και προσωπικά ο Πρωθυπουργός βγαίνει από τώρα μπροστά για να θέσει το κόμμα του σε εκλογική προετοιμασία (σε μια «δυναμική αναμονή», με τα δικά του λόγια) και για να περιγράψει τις διαχωριστικές γραμμές της νέας εποχής, απορρίπτοντας τη γραμμή «Δεξιά, Κέντρο, Αριστερά». Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε, με έμμεσες ή ευθείες παραπομπές σε… νέα φαντάσματα, καινούργια διλήμματα και κόκκινες γραμμές, αναμενόταν σήμερα πολιτική παρέμβαση του Πρωθυπουργού από το Ηράκλειο Κρήτης.

Τα σενάρια του Μαΐου

Στην κυβέρνηση ανησυχούν για τυχόν καλλιέργεια εκ νέου ενός κλίματος ευρωσκεπτικισμού στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίες οι πρόσφατες αναφορές Μητσοτάκη στο «ευρωπαϊκό κεκτημένο» αλλά και οι πρωθυπουργικές «προειδοποιήσεις» προς πάσα κατεύθυνση για «ευρωπαϊκή αποτυχία» εφόσον οι 27 δεν καταφέρουν χειροπιαστά αποτελέσματα και δεσμεύσεις απέναντι στην ενεργειακή κρίση, κατά την επικείμενη σύνοδο των Βρυξελλών. Στο τραπέζι του Μαξίμου υπάρχουν μέχρι στιγμής δύο σενάρια για τον Μάιο: είτε κινητοποιείται ενιαία η Ευρώπη πριν από το καλοκαίρι είτε ανοίγει ο δρόμος για πιο «επιθετική» εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, προφανώς με δημοσιονομικό κόστος.

Η κυβέρνηση θεωρεί ως πηγή του προβλήματος τις τιμές του φυσικού αερίου και αυτό που θέλει είναι η άμεση αποσύνδεσή της από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επιλογές – εισηγήσεις που εξετάζονται ενδοκυβερνητικά κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, ενόψει του καταληκτικού οροσήμου του Μαΐου. Εν αναμονή των ευρωπαϊκών εξελίξεων πάντως από το οικονομικό επιτελείο διαβεβαιώνουν για «σημαντική παρέμβαση», η οποία δεν αποκλείεται να ξεκλειδώσει και πριν από τη σύνοδο κορυφής, ανάλογα με την εικόνα που θα διαμορφωθεί από τις προπαρασκευαστικές συζητήσεις στις επόμενες εβδομάδες.

Η απόδοση των μέτρων

Μέχρι τότε θα προηγηθεί μια πασχαλινή περίοδος στη σκιά της ακρίβειας, με οδηγίες από τα κεντρικά της κυβέρνησης προς βουλευτές, υπουργούς και κομματικά στελέχη για προβολή «σύνεσης και μέτρου» προς τους πολίτες. Στην κυβέρνηση επιμένουν για μια «εξωγενή κρίση» που απαιτεί δραστικές αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναγνωρίζοντας ότι το επιχείρημα δεν αρκεί για υποχώρηση του αισθήματος πίεσης και αβεβαιότητας στην κοινωνία και για συγκράτηση της κυβερνητικής φθοράς. Μια «ψήφος ακρίβειας», την ώρα που η αντιπολίτευση υψώνει ρυθμούς και τόνους κριτικής για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, ανησυχεί το κυβερνητικό επιτελείο.

Σε πρώτη φάση επενδύει στην αποδοτικότητα των μέτρων που τίθενται σε εφαρμογή εντός μήνα: στα μέσα της Μεγάλης Εβδομάδας θα δοθεί η επιταγή ακρίβειας 200 ευρώ προς τους πιο ευάλωτους, θα δημοσιοποιούνται τα στοιχεία των κερδοσκόπων ως ένα σήμα αποφασιστικότητας απέναντι στην αισχροκέρδεια, θα δίνονται οι ενισχύσεις για τα καύσιμα, θα κλειδώσουν οι αποφάσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού κ.ο.κ. Στο πλαίσιο αυτό, το Μαξίμου ζητεί από κυβερνητικούς και κομματικούς μηχανισμούς να ρίξουν το βάρος στην τόνωση του κοινωνικού προφίλ της ΝΔ, με την επιδίωξη να προσεγγίζονται αποτελεσματικά τα μικρότερα και τα μεσαία στρώματα. Ολα δείχνουν ότι μετά το Πάσχα θα ανάψουν οι κυβερνητικές μηχανές και για το πρότζεκτ ενίσχυσης των νέων για τη στέγασή τους.

Το κοινό της λογικής

«Λαγοί από τα καπέλα δεν βγαίνουν και ο κόσμος το ξέρει πλέον αυτό» έλεγε προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, παραπέμποντας με νόημα στην προηγούμενη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και διεκδικώντας για την κυβέρνηση τον ρόλο του πολιτικού ρεαλισμού. Προσωπικά ο Μητσοτάκης καρφώνει εδώ και μερικές εβδομάδες λαϊκιστικές φωνές και ανεδαφικές προτάσεις που, όπως λέει, «χαϊδεύουν αφτιά αλλά δένουν τα μυαλά και τα χέρια», ενώ ειδικά μετά το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των γαλλικών εκλογών το Μαξίμου σπεύδει να φέρει στο προσκήνιο τις μάχες «διαφορετικών κόσμων και αντιλήψεων» και τους κινδύνους από τη «Λερναία Υδρα του λαϊκισμού».

Εξ ου και στρατηγική του Μητσοτάκη μέχρι τις κάλπες θα είναι να προβάλλει συγκεκριμένους άξονες – το αποτέλεσμα απέναντι στα λόγια, η πρακτικότητα απέναντι σε κομματικά στεγανά κ.λπ. -, φιλοδοξώντας ότι το πολιτικό αφήγημά του θα περνά σε ευρύτερα ακροατήρια. Σε αυτά της «λογικής» και της «σταθερότητας», ανεξαρτήτως κομματικής προτίμησης, όπως λένε οι συνεργάτες του.