Αν δεχτούμε πως η παιδεία είναι ο μοναδικός φάρος που σε δύσκολους καιρούς φωτίζει τους δρόμους μας, τότε το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τιμάμε τους δασκάλους μας.
Ένας εξ αυτών, ο κ. Παναγιώτης Παπαδόπουλος, ιδρυτής των εκπαιδευτηρίων «Ο Πλάτων», για αυτόν ακριβώς τον λόγο τιμήθηκε την Δευτέρα 11 Απριλίου από τη Γαλλική Κυβέρνηση με το παράσημο του αξιωματικού του Ακαδημαϊκού Φοίνικα. Μια διάκριση ιδιαίτερα τιμητική, αφιερωμένη στο έργο του στην εκπαίδευση και την προώθηση της γαλλικής γλώσσας στο σχολείο του.
Η συνάντησή μας μαζί του ήταν μια ιδιαίτερη εμπειρία, όπως συμβαίνει με τους εμπνευσμένους ανθρώπους.
Λίγο έξω απ΄την Αθήνα, πάνω σε ένα καταπράσινο λόφο συναντάς τα εκπαιδευτήρια «Ο Πλάτων», που φέρουν την στιβαρή υπογραφή του εμπνευστή και δημιουργού τους, κυρίου Παναγιώτη Παπαδόπουλου. Ένα σχολείο με περισσότερα από 50 χρόνια προσφοράς στην ουσιαστική και βαθιά μάθηση, ένα σχολείο πρότυπο για τις ιδέες και την καινοτομία του.
Χτίστηκε έξω απ΄την πόλη εμπνευσμένο από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Τα Σχολεία Χτίστε», που ο κος Παπαδόπουλος κατα τη διάρκεια της κατοχής λάτρεψε όπως όλοι οι Έλληνες οι οποίοι έζησαν στα χρόνια εκείνης της περιόδου. Κράτησε μέσα του τους στίχους “Λιτά χτίστε τα, απλόχωρα, μεγάλα, γερά θεμελιωμένα, απ της χώρας, ακάθαρτης, πολύβουης, αρρωστιάρας, μακριά. Μακριά τ’ ανήλιαγα σοκάκια, τα σκολεία χτίστε. Και τα πορτοπαράθυρα των τοίχων περίσσια ανοίχτε, να έρχεται ο κυρ Ήλιος,διαφεντευτής, να χύνεται, να φεύγει, ονειρεμένο πίσω του αργοσέρνοντας το φεγγάρι.»
Έτσι το 1979 μετέφερε το σχολείο του μακριά από την πόλη στα Γλυκά Νερά της Παιανίας, αφού όμως πρώτα είχει δημιουργήσει τον πρώτο «Πλάτωνα», το 1969, στο Νέο Ψυχικό Αττικής.
Όμως ας πάρουμε την ιστορία αυτού του εμβληματικού ανθρώπου απ΄την αρχή. Γεννήθηκε το 1938 – λίγο, δηλαδή, πριν την έναρξη του 2ου παγκόσμιου πολέμου στην Τεγέα της Αρκαδίας και είναι το τέταρτο απ΄τα επτά παιδιά του Μιχαήλ και της Βασιλικής Παπαδοπούλου.
«Έτυχε να γεννηθώ στην Αρχαία Τεγέα και αυτό είχε μεγάλη ψυχολογική αξία για μένα. Σε έναν χώρο όπου η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή απ΄το 1900 έκανε ανασκαφές. Τα εκθέματά τους με συντρόφευσαν σ όλα τα μαθητικά μου χρόνια καθώς το μουσείο που τα φιλοξενούσε βρισκόταν στο προαύλιο του εξατάξιο Γυμνασίου που φοιτούσα. Μέσα απ΄τη μητέρα γη ανακαλύπτονταν θησαυροί του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού που με έκαναν περήφανο για την καταγωγή μου.»
Πάνω στο γραφείο του δεσπόζει η κεφαλή της Υγείας, αντίγραφο της αυθεντικής που βρέθηκε στον τόπο του, ύστερα από ανασκαφές της Γαλλικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και βρισκόταν στο ναό της Αλέας Αθηνάς, ενός από τους σπουδαιότερους ναούς της αρχαιότητας. Την κοιτάζει με τόση αγάπη σαν να είναι η κρυφή αγαπημένη του. Τον έχει συντροφεύσει σε πολλές μάχες της ζωής του, σε ώρες περισυλλογής και στρατηγικής, σε στιγμές αποφάσεων, σε ήττες και μεγάλες νίκες.
Ο κ. Παναγιώτης Παπαδόπουλος, όπως κι άλλοι δυνατοί άντρες της γενιάς του, οι οποίοι στην ουσία δεν έζησαν ποτέ σαν παιδιά γιατί αντρώθηκαν κάτω από συνθήκες απίστευτα δύσκολες, πέτυχε το υπέροχο. Τα δικά του τραύματα απ΄τα χρόνια της κατοχής, του εμφυλίου, των κινημάτων, της απώλειας της οικογενειακής περιουσίας, το χάσιμο των χρόνων της ξεγνοιασιάς κατάφερε να τα κάνει ένα θαύμα για τις επόμενες γενιές. Τους έδωσε την δυνατότητα να μορφωθούν και να ανθίσουν μέσα απ’τα εκπαιδευτήριά του που συνεχώς ανανεώνει με ευφυΐα και διορατικότητα.
«Πάντα θα χω στο μυαλό μου το πάτημα της καλογυαλισμένης μπότας του Γερμανού, που ηχεί ακόμα στα αυτιά μου. Η γενιά μου έζησε τον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, πολέμους εσωτερικούς, εμφύλιο, κινήματα… Δεν υπήρχαν περιθώρια να παίξεις, να αναλογιστείς. Μια μέρα είχαμε βρει τα παιδιά ένα βλήμα όλμου και το πετούσαμε σαν παιχνίδι ο ένας στον άλλον μέχρι που το είδε ο πατέρας μου, έφριξε, το άρπαξε και ευτυχώς το πέταξε στο διπλανό πηγάδι.»
«Εκείνη την εποχή πηγαίνοντας στο σχολείο, άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως η ευθύνη του δασκάλου στη ζωή ενός μαθητή είναι τεράστια. Πόσο μάλλον που το σχολείο μας ήταν μονοθέσιο. Πηγαίναμε με ένα ξύλο στο χέρι για να το ρίξουμε στη σόμπα να ζεσταθούμε κι όλοι να φάμε κάτι απ΄τη κατσαρόλα που σιγόβραζε πάνω της. Σ’ αυτόν τον άνθρωπο τα χρωστάω όλα. Στον Δάσκαλό μου τον δεύτερο πατέρα μου…Φαγητό άλλο δεν υπήρχε. Το παράσημό μου εκείνης την εποχής είναι το σημάδι από την προσπάθεια να ανοίξω ένα γαλβανισμένο κουτί με γάλα, σταλμένο από την Αμερικάνική βοήθεια.»
Σήμερα όμως το παράσημο του κυρίου Παναγιώτη Παπαδόπουλου είναι πολύ πιο λαμπρό και ξεφεύγει από τους ελληνικούς ορίζοντες. Τη Δευτερα στις 11 Μαρτίου βραβεύτηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο από το Γαλλικό κράτος με το παράσημο του Αξιωματικού του Ακαδημαϊκού Φοίνικα. Ανάμεσα σε αυτά που είπε στο λόγο του στη διάρκεια της απονομής παραθέτω ένα απόσπασμα, ενδεικτικό της αγάπης του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τη φιλοσοφία και φυσικά για τον δεσμό του με τη φίλη χώρα Γαλλία.
«Η σχέση συνεργασίας και πολιτιστικής προσέγγισης Γαλλίας και Ελλάδας εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του πολυτάραχου βίου του ελληνικού κράτους και απηχεί την πνευματική ακτινοβολία και την προσφορά των δύο χωρών στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού. Οι ελληνογαλλικές σχέσεις έχουν μεγάλο ιστορικό εύρος και βάθος και μια παράλληλη πορεία και συνείδηση. Οι αρχές της Γαλλικής Δημοκρατίας εμπνέονται από αυτές της αρχαίας Ελληνικής Δημοκρατίας. Αλλά και το νέο ελληνικό κράτος αναγεννήθηκε με βασικό πυλώνα και διαρκή του έμπνευση τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης, τις διδασκαλίες των Γάλλων φιλοσόφων του Διαφωτισμού και τη διακήρυξη των δικαιωμάτων των ανθρώπων του 1789…»
Με αφορμή την βράβευσή του, ξετυλίγεται η ιστορία μιας αξιοζήλευτης πορείας όπου κανείς αναγνωρίζει όλα τα στοιχεία του πετυχημένου, αυτοδημιούργητου ανθρώπου, με στόχους, όραμα και μεγάλες υπερβάσεις.
«Οι περιουσίες μας είχαν χαθεί και επειδή ήμουν αριστούχος μαθητής ο πατέρας μου με ώθησε να γραφτώ στη Τρίπολη, στην Παιδαγωγική Ακαδημία η οποία είχε λαμπρούς καθηγητές. Ξεκίνησα λοιπόν σαν δάσκαλος της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με ένα μεγάλο όνειρο. Να περάσω στους μαθητές μου την αστείρευτη αγάπη μου για τη μάθηση της ιστορίας, της φιλοσοφίας, των παραδόσεών μας, ώστε να πλατύνω τους ορίζοντές τους και να δημιουργήσω ελεύθερα σκεπτόμενα άτομα, δημοκράτες πολίτες.»
Στη συνέχεια παρακολούθησε σπουδές στο Πάντειο πανεπιστήμιο, στον τομέα των Πολιτικών Επιστημών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ήταν δάσκαλος σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία μέχρι τη στιγμή που αποφάσισε να κάνει το μεγάλο άλμα και να δημιουργήσει το πρώτο δικό του σχολείο. Τον πρώτο «Πλάτωνα». Στο πλευρό του είχε και έχει ακόμα άτομα από το στενό οικογενειακό του περιβάλλον και στενούς φίλους κάτι που θεωρεί ένα από τα βασικά σημεία της επιτυχημένης πορείας του.
Έτσι το 1969, στο Νέο Ψυχικό, έχουμε τα πρώτα Εκπαιδευτήρια “ο Πλάτων” με τμήματα προσχολικής αγωγής και δημοτικού. Όσο η άοκνη προσπάθεια μετατρέπεται σε επιτυχία, τόσο τα σχολεία μεγαλώνουν και αναπτύσσονται. Ύστερα από μια δεκαετία, το 1979, σε μια ιδιόκτητη περιοχή τα Εκπαιδευτήρια “ο Πλάτων” μεταφέρονται στα Γλυκά Νερά όπου πλέον προσφέρουν όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, από την προσχολική αγωγή μέχρι το Λύκειο. Παρόλο που φοιτούν πάνω από 1500 μαθητές κρατά τον οικογενειακό πυρήνα στην διοίκηση του, με γενικό διευθυντή του ομίλου τον ιδρυτή του, του οποίου η καρδιά και το μυαλό δε θα σταματά ποτέ να χτυπά στους ρυθμούς του σχολείου.
Το νέο σχολείο πλέον πέρα απ΄την ελληνική παιδεία, τις αξίες και τη φιλοσοφία της πατρίδας μας έχει ανοιχτεί και σε ένα ευρωπαϊκό και διεθνή προσανατολισμό, αφού εφαρμόζει το International Baccalaureate (IB) απο το νηπιαγωγείο και είναι το πρώτο σχολείο που εφάρμοσε το πρόγραμμα αυτό σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, καθώς και πολλές ξένες γλώσσες, όπως γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, κινέζικα.
Οι συνεχιστές όλου αυτού του τεράστιου εγχειρήματος είναι φυσικά οι κόρες του οι οποίες γαλουχήθηκαν με τις αρχές του κύριου Παπαδόπουλου και ο ανιψιός του. Το σχολείο το έζησαν σαν σπίτι τους από μικρές και σήμερα τηρούν τη δέσμευση του πατέρα τους ώστε όχι μόνο να προσαρμόζονται τα παιδιά στα νέα δεδομένα κάθε εποχής αλλά να πρωτοπορούν και να ξεχωρίζουν, προσφέροντάς τους συνεχώς νέα εργαλεία μάθησης.
Ο κ. Παπαδόπουλος είναι ένας ταξιδευτής του κόσμου. Έχει επισκεφθεί πάνω από 45 χώρες σε όλο τον κόσμο, έχει οσμιστεί και γευτεί πολιτισμούς και φιλοσοφίες και απέκτησε μια συλλογική και πανανθρώπινη ευαισθησια την οποία και μετέφερε στο σχολείο του μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Μιλά με σοφία για την πολιτιστική μας κληρονομιά, και διαισθάνεσαι πως είναι το είδος του ανθρώπου που επιβίωσε μέσα από αντιξοότητες χάρη στη σταθερότητα και την εξυπνάδα του.
Στην επόμενη συνάντησή μας θα θελα να κάτσει κάτω από την γέρικη ελιά του Πλάτωνα που συνηθίζει να συλλογίζεται και να ανοίξει κι άλλο το βιβλίο της ζωής του. Η πείρα δίνει μαθήματα ζωής. Να μας μιλήσει για τον αγαπημένο του Πλάτωνα, για την προσωπική συλλογή του από αρχαία αλλά και σύγχρονα έργα τέχνης, για τους ανθρώπους που τον σημάδεψαν, για τα ταξίδια που τον μάγεψαν. Ο ίδιος γράφει τη ρήση του Ευριπίδη στο σχολείο του «῎Ολβιος, ὅστις τῆς ἱστορίας ἔσχε μάθησιν».Πολύ θα θελα να του ευχηθώ “Θεοί όλβια δοίειν” σ’αυτόν, στα παιδιά και στα εγγόνια του.