Το πάγωμα της αγοράς λόγω της μείωσης της καταναλωτικής δαπάνης, για ουσιαστικούς, όπως η ακρίβεια, αλλά και ψυχολογικούς λόγους, αποτυπώνουν τα στοιχεία για την πορεία των καταθέσεων που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος.

Οι γενικές τάσεις το Μάρτιο ήταν ανάλογες του Φεβρουαρίου, καταδεικνύοντας την πίεση διαρκείας που δέχονται από τις αρχές του χρόνου επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σημειώνεται πάντως ότι τον Απρίλιο οι συνθήκες βελτιώθηκαν σημαντικά, παρά τη νέα άνοδο του πληθωρισμού.

Αναλυτικότερα, στο τέλος Μαρτίου, το σύνολο της καταθετικής βάσης διαμορφώθηκε στα 176,59 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 951 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση, ενώ το δίμηνο Φεβρουαρίου – Μαρτίου η πτώση ξεπέρασε τα 1,2 δισ. ευρώ.

Στο πρώτο τρίμηνο δε, οι εκροές έφτασαν τα 3,4 δισ. ευρώ, που αποτελεί το χειρότερο ξεκίνημα από το 2015, περίοδος κατά την οποία φυσικά και νομικά πρόσωπα απέσυραν λόγω των πολιτικών εξελίξεων μαζικά τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες.

Την ίδια περίοδο του 2020, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας και την ενεργοποίηση των κρατικών πακέτων στήριξης, τα αντίστοιχα μεγέθη είχαν αυξηθεί κατά σχεδόν 4 δισ. ευρώ, ενώ το 2019 είχαν υποχωρήσει κατά 1,2 δισ. ευρώ.

Άμυνα από τα νοικοκυριά

Από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει μία μικρή άνοδος των υπολοίπων των φυσικών προσώπων, που έφτασε το Μάρτιο τα 188 εκατ. ευρώ, ενώ αν ληφθεί υπόψιν και ο Φεβρουάριος η αύξηση φτάνει τα 284 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της μείωσης της δαπανών από μεγάλο ποσοστό ιδιωτών, ακόμη και από έχοντες, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και το νέο κύμα ανατιμήσεων που προκλήθηκε σε σειρά ανελαστικών εξόδων, επιβαρύνοντας την καταναλωτική εμπιστοσύνη.

Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι με δεδομένη τη συρρίκνωση της κατανάλωσης την υπό εξέταση περίοδο, η άνοδος των αποταμιεύσεων θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, εάν δεν είχαν αυξηθεί υπέρμετρα οι λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου.

Στον αντίποδα, οι καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων υποχώρησαν το Μάρτιο κατά 448 εκατ. ευρώ, σε συνέχεια της μείωσής τους κατά 334 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο.

Τραπεζικός στέλεχος εκτιμά ότι αυτό οφείλεται στη σημαντική πτώση του τζίρου στην πλειονότητα των κλάδων, σε μία περίοδο που τα έξοδα αυξήθηκαν αξιοσημείωτα, λόγω της ανόδου των ενεργειακών τιμών.

Φυγή από τις προθεσμιακές

Κατά τα άλλα, συνεχίστηκε και το Μάρτιο η διακοπή προθεσμιακών καταθέσεων από τους ιδιώτες, καθώς πλέον τα επιτόκια βρίσκονται ελάχιστες μονάδες πάνω από το 0%, κι αυτό για ποσά που μπορεί να ξεκινούν από τις 30.000 ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό, οι καταθέτες δεν ανανεώνουν τα προϊόντα που λήγουν και είτε επιλέγουν άλλες μορφές επένδυσης ή τοποθετούν τα χρήματά τους σε λογαριασμούς Ταμιευτηρίου.

Ενδεικτικό αυτής της τάσης είναι το γεγονός ότι τα υπόλοιπα των καταθέσεων προσυμφωνημένης διάρκειας υποχώρησαν στο α΄ τρίμηνο του 2022 κατά 1,8 δισ. ευρώ και την ίδια περίοδο στα προϊόντα πρώτης ζήτησης η άνοδος έφτασε τα 1,50 δισ. ευρώ.

Το ίδιο διάστημα οι καθαρές εισροές στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων έφτασαν τα 41 εκατ. ευρώ.