Μία από τις σπουδαιότερες συλλογές διηγημάτων της νέας ελληνικής πεζογραφίας, «Το τέλος της Μικρής μας Πόλης» ανεβαίνει για 20 παραστάσεις στο Θέατρο Rabbithole στο Μεταξουργείο, με την υπογραφή του σκηνοθέτη Ορέστη Τάτση. Πρόκειται για ένα έργο για τη μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε, όπως αυτή αποτυπώνεται κυρίως στο διήγημα «Ο τάφος» του Δημήτρη Χατζή.
Στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι Άρης Τρουπάκης, Νίκος Γιαλελής, Στάθης Κόκκορης, Κώστας Κουτρουμπής και Δημήτρης Μηλιώτης. Μουσικός επί σκηνής είναι ο Θέμος Σκανδάμης.
Η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται για ακόμη μια φορά και να ζούμε ξανά «το τέλος της μικρής μας πόλης». Πόσο διαφορετικό και πόσο ίδιο; Στο διήγημα «Ο τάφος» αποτυπώνεται μια νέα κατάσταση πραγμάτων που καλώς ή κακώς αφήνει πίσω αυτούς που την οραματίστηκαν.Το χιούμορ, η σάτιρα και η πρωτότυπη ζωντανή μουσική γίνονται όπλο του θιάσου για να μας αφηγηθεί την ιστορία του τέλους μιας πόλης όπως τη γνώρισαν οι ήρωες του διηγήματος. Ο «ντόπιος και ευυπόληπτος πολίτης» Τσιάγαλος θεωρεί αντίπαλό του τον «ξενομερίτη και μυστήριο» Σπούργο χωρίς να αντιλαμβάνεται πως το μέλλον καθορίζεται από «αλλού». Η παράσταση αναδεικνύει ένα τέλος που επανέρχεται ασταμάτητα κι οι εμπλεκόμενοι σε αυτό αγνοούν το ρόλο τους.
Ο Ορέστης Τάτσης μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τις μικρές μας πόλεις και κάθε ασταμάτητο τέλος.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Η αγάπη μου για το έργο του Δημήτρη Χατζή με έκανε να μελετήσω το σύνολο των διηγημάτων του. Όταν πριν λίγα χρόνια βρέθηκα στην πόλη των Ιωαννίνων – στην οποία γεννήθηκα και σπούδασα – ένιωσα ότι κάτι έχει αλλάξει. Ένιωσα με έναν τρόπο ξένος. Σα να είμαι από “αλλού” , όπως ακριβώς και ο Χατζής όταν γράφει τη σειρά διηγημάτων “ Το τέλος της μικρής μας πόλης”. Συζυτώντας με τους πολύτιμους συνεργάτες μου συνειδητοποίησα ότι δε νιώθω μόνο έγω έτσι. Αυτό αποτέλεσε και την αφορμή για την επιλογή του διηγήματος “ Ο τάφος”.
Πώς μετατρέπετε σε θέατρο μία από τις σημαντικότερες συλλογές νεοελληνικών διηγημάτων;
Καθοριστική σημασία έχει ο ρόλος του ανθρώπου που θα αναλάβει τη διασκεύη. Στην ουσία μιλάμε για έναν θεατρικό συγγραφέα που αναδιαμορφώνει μια ιστορία. Εμείς είχαμε την τύχη αυτός ο άνθρωπος να είναι η Έλσα Ανδριανού, με την οποία συνεργάζομαι για δεύτερη φορά. Η θεωρητική ιδέα της σχέσης του Μπρεχτ με το Χατζή, σε σχέση με το “αλλού” που προανέφερα, δημιούργησαν στην Έλσα την ανάγκη ύπαρξης τραγουδιών. Ο εξαιρετικός συνεργάτης μας και τραγουδοποιός Θέμος Σκανδάμης βασισμένος στην αρχική δουλειά της δραματουργού , έγραψε στίχους και μουσική που εκτελούνται επί σκηνής από τον ίδιο και όλο το θίασο.
Το ηθογράφημα αυτό των κοινωνιών του Μεσοπολέμου και της Αντίστασης, πόσο κοντά μας είναι σήμερα;
Πρώτα από όλα θα ήθελα να σημειώσω ότι δεν θεωρώ ότι μιλάμε για ηθογράφημα. Κι ακριβώς για αυτό το λόγο δεν το αντιμετωπίσαμε ως κάτι τέτοιο. Γι’ αυτό μπορεί να έχει μία άμεση σύνδεση με την εποχή μας. Μια εποχή έντονων αλλαγών τις οποίες καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Αυτή η αντιπαλότητα των ντόπιων με τους ξενομερήτες, πόσο βαθιά ριζωμένη είναι τελικά μέσα μας;
Η αντιπαλότητα δε γεννιέται από την καταγωγή. Αυτό που έρχεται στη “μικρή μας πόλη” είναι ο τουρισμός, δηλαδή οι “ξένοι” – και επιθυμούμε να έρθει. Η αντιπαλότητα έχει τις ρίζες της και σήμερα και τότε στην οικονομία. Οι “ξένοι” είναι ευπρόσδεκτοι όταν φέρνουν χρήματα και αποσυνάγωγοι όταν είναι πιθανοί ανταγωνιστές.
Το τέλος που έρχεται ασταμάτητο, γιατί οι ήρωες δεν μπορούν να το αντιληφθούν;
Δεν μπορούν να το αντιληφθούν οι άνθρωποι. Πιστεύετε ότι ο κόσμος περίμενε τους Παγκοσμίους πολέμους, τη διάλυση της Σοβιετικής ένωσης, της Γιουγκοσλαβίας, της Ουκρανίας ή την έλευση του κορονοιού;
Κατά τη γνώμη σας, σήμερα οι “μικρές μας πόλεις” τελειώνουν;
Οι μικρές μας πόλεις, η μικρή μας χώρα, ο μικρός μας πλανήτης δεν τελειώνει, δε σβήνεται, απλώς αλλάζει. Αυτό είναι το τέλος. Αλλά κάθε τέλος έχει και μία νέα αρχή.