Το σποτ που καλεί τους πολίτες να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ στις 15 Μαΐου είναι ένα σύντομο βίντεο που δείχνει έναν λογαριασμό ρεύματος (εικόνα τρόμου για τους περισσότερους από εμάς τελευταία!) και ένα ζευγάρι να τον βάζει σε ένα φάκελο, όπως θα έκανε με το ψηφοδέλτιο.
Οταν κρίνουμε ένα διαφημιστικό μήνυμα, εκτός από τη βασική εικόνα που καταγράφεται στο μυαλό του θεατή, πρέπει να προσέχουμε τις λέξεις που χρησιμοποιούνται. Στην περίπτωση του σποτ για τις εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ, προτείνω να σταθούμε λίγο στο κλείσιμο: «15 Μαΐου ψηφίζουμε όλοι. ΤΟΥΣ στέλνουμε πίσω τον λογαριασμό!». Δεν έχω γράψει τυχαία τη λέξη «ΤΟΥΣ» με κεφαλαία. Αν κάνουμε ένα πείραμα και δοκιμάσουμε μια διαφορετική διατύπωση, βλέπουμε ότι το μήνυμα θα μπορούσε να είναι «Στέλνουμε πίσω τον λογαριασμό στην κυβέρνηση». Θα εξέφραζε πολύ καθαρά τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι έχει ευθύνες η κυβέρνηση για τους υψηλούς λογαριασμούς. Ομως η επιλογή «ΤΟΥΣ στέλνουμε…» δεν έγινε τυχαία. Ο κειμενογράφος του σποτ δεν θέλει καν να πει το όνομα όσων στοχοποιεί. Είναι «οι άλλοι», οι «εχθροί». Εμείς είμαστε απέναντί τους. Και (υπονοείται ότι) θα ΤΟΥΣ κανονίσουμε! Αυτή η επιλογή της λέξης καθορίζει το ύφος και αποκαλύπτει τη στρατηγική. Πόλωση και δημιουργία εχθρικού κλίματος. Μια στρατηγική που σε άλλες συνθήκες είχε ακολουθηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ στην επικοινωνία του και το 2014-15. «Η Εμείς ή Αυτοί».
Η καμπάνια λογικά θα έχει και άλλα σποτ. Βάσιμα υποθέτουμε ότι θα έχουν την ίδια λογική (και ύφος). Επιλέγονται θέματα που στη σημερινή συγκυρία θεωρείται ότι πλήττουν την κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί σε ψήφο διαμαρτυρίας. Αυτό είχε φανεί και από το Συνέδριο. Δεν είδαμε μια πρόταση για το αύριο της Ελλάδας στη δύσκολη γεωπολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνεται, ούτε ένα συνολικό σχέδιο για την οικονομία και τις επιλογές που πρέπει να κάνει η χώρα για να σταθεί τα επόμενα χρόνια. Είδαμε κυρίως προσπάθεια να αξιοποιηθεί η όποια κοινωνική δυσαρέσκεια. Με το πρώτο δείγμα καμπάνιας, βλέπουμε και την επιλογή μιας επιθετικής επικοινωνίας με διχαστικό ύφος.
Φαίνεται ότι στον ΣΥΡΙΖΑ διαβάζουν τις εξελίξεις ως μια ευκαιρία για να αναβιώσει στην κοινωνία το κλίμα της εποχής της κρίσης του 2010. Ακόμη και για να κινητοποιήσουν κόσμο να συμμετάσχει σε μια διαδικασία εσωκομματικων εκλογών, προσπαθούν να πολώσουν το κλίμα και να δώσουν κίνητρο για έκφραση αντίδρασης στην κυβέρνηση. Δεν κάνουν όμως αυτό που με επιτυχία έκαναν το 2015. Να δώσουν ελπίδα για κάτι καλύτερο! Τότε, μπορεί να αξιοποίησαν τη δυσαρέσκεια για τον ΕΝΦΙΑ και την ανεργία, αλλά τη νίκη την κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει το πολιτικό σύστημα της χώρας και θα κυβερνήσει διαφορετικά. Σήμερα, επιλέγοντας μια ευκαιριακή καμπάνια διαμαρτυρίας, η αξιωματική αντιπολίτευση κινδυνεύει να δει την κυβέρνηση, αν καταφέρει να βελτιώσει κάποια πράγματα, να αντιμετωπίζει εύκολα την εκστρατεία διαμαρτυρίας. Με άλλα λόγια, αν το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβαινε με σύνθημα «Δεν αντέχετε τον ΕΝΦΙΑ; Διώξτε τους!», η τότε κυβέρνηση με μια εξαγγελία μείωσης του φόρου θα αποδυνάμωνε το ανερχόμενο κόμμα. Τότε όμως ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τη συνολική πρόταση-υπόσχεση που γοήτευσε τους ψηφοφόρους. Και αυτό λείπει σήμερα.