Την απόφαση της Φινλανδίας να καταθέσει επίσημο αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ ανακοίνωσε σήμερα η ηγεσία της χώρας, όπως άλλωστε αναμενόταν.

Η Washington Post, σε ανάλυσή της, τονίζει ότι η Ρωσία είναι έξαλλη με αυτή την απόφαση, αλλά δεν μπορεί να κάνει και πολλά γι’ αυτό.

Πώς άλλαξε στάση η Φινλανδία

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε τη Φινλανδία να παραμερίσει τις μακροχρόνιες ανησυχίες της σχετικά το αν θα προκαλέσει τη Μόσχα και να επιδιώξει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ένα σημαντικό στρατηγικό πλήγμα για τη Ρωσία, τονίζει η Washington Post.

Η εισβολή σημαίνει επίσης ότι η Ρωσία μπορεί να κάνει ελάχιστα γι’ αυτό, σημειώνεται στη συγκεκριμένη ανάλυση.

Ο ρωσικός στρατός είναι παγιδευμένος σε σκληρές μάχες στην Ουκρανία και οι δυνάμεις του έχουν εξαντληθεί από τις μεγάλες απώλειες ανδρών και εξοπλισμού. Η Ρωσία απέσυρε στρατεύματα από τα σύνορα με τη Φινλανδία για να τα στείλει στην Ουκρανία, αφήνοντας τη Μόσχα με σημαντικά μειωμένη ικανότητα να απειλήσει στρατιωτικά τη γείτονα χώρα της.

Η Ρωσία προμηθεύει τη Φινλανδία με μικρές ποσότητες φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ωστόσο, η Φινλανδία ετοιμαζόταν ήδη να διακόψει αυτές τις προμήθειες σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια.

Μια πιθανή πρώιμη αντίδραση ήρθε το Σάββατο με την ανακοίνωση της ρωσικής κρατικής εταιρείας RAO Nordic ότι σταμάτησε τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς τη Φινλανδία, αν και δεν ήταν σαφές αν η κίνηση αυτή αποσκοπούσε σε τιμωρία. Η Ρωσία έριξε την ευθύνη στις Δυτικές κυρώσεις για την κίνηση αυτή, λέγοντας ότι δυσκόλεψαν τη Ρωσία να λάβει πληρωμές για τις προμήθειες.

Η Φινλανδία αγνόησε τη συγκεκριμένη κίνηση. Φινλανδοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είχαν ήδη μειώσει τις εισαγωγές ρωσικής ηλεκτρικής ενέργειας για να προφυλαχθούν από πιθανές επιθέσεις στις υποδομές της χώρας, ενώ η ρωσική ηλεκτρική ενέργεια αντιπροσώπευε μόνο το 10% της κατανάλωσής της.

Έτοιμη η Φινλανδία

Η Ρωσία μπορεί να προσπαθήσει να εξαπολύσει κυβερνοεπιθέσεις εναντίον φινλανδικών υποδομών ή να διεξάγει υβριδικό πόλεμο σε μια προσπάθεια να επηρεάσει τη φινλανδική κοινή γνώμη, αλλά η Φινλανδία διαθέτει εξαιρετικά ανεπτυγμένα συστήματα ικανά να αντιμετωπίσουν τέτοιες προσπάθειες, δήλωσε ο υποστράτηγος εν αποστρατεία Πέκα Τόβερι, πρώην επικεφαλής των φινλανδικών στρατιωτικών πληροφοριών.

«Στην πραγματικότητα δεν έχουν πολλά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να μας απειλήσουν», δήλωσε ο Τόβερι. «Δεν έχουν πολιτική, στρατιωτική ή οικονομική δύναμη».

Η απόφαση της Φινλανδίας, η οποία ανακοινώθηκε μετά που δημοσιεύτηκε η συγκεκριμένη ανάλυση, ανατρέπει την ισορροπία δυνάμεων κατά μήκος των βόρειων συνόρων της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Τις επόμενες ημέρες, η Σουηδία αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμα της Φινλανδίας και να ζητήσει επίσης την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.

Αλλά είναι η ένταξη της Φινλανδίας που θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη Ρωσία, καθώς θα χρησιμεύσει για να διπλασιάσει το μέγεθος των χερσαίων συνόρων της Ρωσίας με το ΝΑΤΟ και να περικυκλώσει πλήρως τα τρία λιμάνια της στη Βαλτική Θάλασσα.

Επί δεκαετίες, η Φινλανδία απέφευγε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ από φόβο μήπως προκαλέσει τον μεγαλύτερο, πυρηνικά εξοπλισμένο γείτονά της. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε κρατήσει αυτούς τους φόβους ζωντανούς με αόριστες απειλές πολέμου και απειλητικές πράξεις παρενόχλησης στον εναέριο χώρο και τα ύδατα της Φινλανδίας, σημειώνει η WP.

Ανατροπή

Η εισβολή στην Ουκρανία ανέτρεψε αυτόν τον υπολογισμό, ωθώντας τους Φινλανδούς να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν ασφαλέστεροι υπό την προστατευτική ομπρέλα του ΝΑΤΟ παρά να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τη Ρωσία. Πριν από τον πόλεμο, μόνο το 20% των Φινλανδών υποστήριζε την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μέχρι τον Μάιο, το ποσοστό αυτό είχε φτάσει στο 76%.

Οι Φινλανδοί έχουν, επίσης, καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι απροσδόκητα θλιβερές επιδόσεις του ρωσικού στρατού και οι οπισθοδρομήσεις στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία δείχνουν ότι δεν αποτελεί πλέον την απειλή που αποτελούσε κάποτε, δήλωσε ο Τόβερι.

«Η Ρωσία είναι τόσο αδύναμη τώρα που δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει άλλη μια ταπεινωτική ήττα», είπε. Αν η Ρωσία επιχειρούσε να στείλει στρατεύματα στη Φινλανδία «σε λίγες μέρες θα εξοντώνονταν. Ο κίνδυνος μιας ταπεινωτικής ήττας είναι μεγάλος και δεν νομίζω ότι μπορούν να το πάρουν αυτό».

Για το Κρεμλίνο «είναι μια πραγματικά ειρωνική στιγμή», δήλωσε η Λορέν Σπεράντζα, διευθύντρια του τμήματος Διατλαντικής Άμυνας και Ασφάλειας στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής. Η αποτροπή της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ ήταν ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του Πούτιν στην επίθεση κατά της Ουκρανίας, η οποία επεδίωκε την ένταξή της στη Συμμαχία.

Η Φινλανδία και η Σουηδία δεν το είχαν κάνει – μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία, σημείωσε η ίδια.

«Τεράστιο στρατηγικό λάθος»

«Ο Πούτιν όχι μόνο έχει μια τεράστια αποτυχία στα χέρια του όσον αφορά τους στρατιωτικούς του στόχους στην Ουκρανία, αλλά έχει επίσης διευρύνει το ΝΑΤΟ, το οποίο ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήθελε», δήλωσε η Σπεράντζα. «Υπογραμμίζει πόσο τεράστιο στρατηγικό λάθος ήταν αυτό».

Ήδη, η Μόσχα φαίνεται να μειώνει τις απειλές της για αντίποινα. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σάββατο, ο Πούτιν είπε στον Φινλανδό πρόεδρο Σαούλι Νιινίστο ότι η απόφαση της Φινλανδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι «λανθασμένη» και θα μπορούσε να έχει «αρνητικές επιπτώσεις» στις ρωσο-φινλανδικές σχέσεις – αλλά δεν προέβη σε συγκεκριμένες απειλές, σύμφωνα με το κείμενο του Κρεμλίνου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του, ο Νιινίστο, ο οποίος έκανε το τηλεφώνημα, είπε ευθέως στον Πούτιν ότι ήταν κυρίως η «μαζική εισβολή» του στην Ουκρανία που ώθησε τη Φινλανδία να ζητήσει την προστασία που παρέχει η συμμαχία ασφαλείας του ΝΑΤΟ.

«Η συζήτηση ήταν άμεση και διεξήχθη χωρίς επιθέσεις. Η αποφυγή εντάσεων θεωρήθηκε σημαντική», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Οι απειλές που είναι δύσκολο να γίνουν πράξεις

Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της ανακοίνωσης της Φινλανδίας, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν προειδοποιήσει για τρομερές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων στην περιοχή και της αποστολής στρατιωτικών ενισχύσεων στα φινλανδικά σύνορα.

Έκτοτε είναι πιο επιφυλακτικοί, λέγοντας ότι η αντίδραση της Ρωσίας θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο το ΝΑΤΟ θα προχωρήσει στην εγκαθίδρυση μιας παρουσίας στα σύνορα της Ρωσίας.

Η απόφαση θα απαιτήσει από τη Ρωσία να εκφράσει μια «πολιτική αντίδραση», ανέφερε το Σάββατο ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Γκρούσκο – ένα βήμα πίσω από τη «στρατιωτική και τεχνική» απάντηση με την οποία απείλησε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ την Πέμπτη.

Είπε επίσης ότι είναι «πολύ νωρίς να μιλάμε για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην περιοχή της Βαλτικής» και πρόσθεσε ότι «η Μόσχα δεν θα καθοδηγείται από συναισθήματα» για να αποφασίσει την απάντησή της.

Η Ρωσία θα προβεί σε «ενδελεχή ανάλυση» οποιασδήποτε νέας διαμόρφωσης των δυνάμεων στα σύνορά της προτού αποφασίσει για την απάντησή της, είπε, επαναλαμβάνοντας τα σχόλια του Πεσκόφ ότι ο βαθμός των ρωσικών αντιποίνων θα εξαρτηθεί από το πόσο μεγάλη στρατιωτική υποδομή του ΝΑΤΟ θα δημιουργηθεί στα σύνορα της Ρωσίας.

Το τουρκικό εμπόδιο

Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις σχετικά με το είδος της παρουσίας του ΝΑΤΟ στη Φινλανδία και τη Σουηδία μόλις επισημοποιηθεί η προσχώρησή τους, η οποία μπορεί να απέχει αρκετούς μήνες.

Ένα νέο εμπόδιο προέκυψε με τη μορφή της αντίρρησης του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ένταξή τους με την αιτιολογία ότι η Σουηδία φιλοξενεί μέλη του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν ή PKK, υπενθυμίζει η WP.

Αλλά είναι πολύ πιθανό ότι η ένταξη της Φινλανδίας δεν θα απαιτήσει σημαντική παρουσία στρατευμάτων στο ΝΑΤΟ, λένε οι αναλυτές. Η Φινλανδία διαθέτει έναν ισχυρό και καλά εξοπλισμένο στρατό που έχει πραγματοποιήσει τακτικές ασκήσεις εκπαίδευσης με χώρες του ΝΑΤΟ. Ο στρατός της είναι ήδη καλά εξοικειωμένος με τα στρατιωτικά συστήματα του ΝΑΤΟ.

Απειλή για τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας

Η απειλή για τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας είναι τόσο μεγάλη που η Μόσχα θα αναγκαστεί να αναλάβει κάποια μορφή δράσης κατά της Φινλανδίας, δήλωσε ο Ντμίτρι Σουσλόφ του Εθνικού Ερευνητικού Πανεπιστημίου Higher School of Economics στη Μόσχα.

Τουλάχιστον, είπε, η Ρωσία θα πρέπει να ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία κατά μήκος των φινλανδικών συνόρων, επειδή η Φινλανδία δεν θα θεωρείται πλέον «φιλική» χώρα. Θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τη ναυτική της παρουσία στη Βαλτική Θάλασσα, η οποία θα γίνει, όπως είπε, «λίμνη του ΝΑΤΟ».

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Βρετανία εγκαταστήσουν βάσεις στη Φινλανδία, η Ρωσία δεν θα έχει «άλλη επιλογή από το να αναπτύξει τακτικά πυρηνικά όπλα για να στοχεύσει αυτές τις βάσεις», προειδοποίησε ο Σουσλόφ.

Η Φινλανδία είναι προετοιμασμένη για περαιτέρω ενέργειες, δήλωσε ο πρώην Φινλανδός στρατηγός Τόβερι, αν μη τι άλλο επειδή ο Πούτιν μπορεί να αισθάνεται την ανάγκη να σώσει τα προσχήματα. Αλλά οι Φινλανδοί έχουν συνηθίσει εδώ και δεκαετίες να ζουν με μια δυνητικά εχθρική δύναμη στα σύνορά τους και δεν αισθάνονται αδικαιολόγητα απειλούμενοι, είπε. «Έχουμε συνηθίσει το γεγονός ότι οι Ρώσοι είναι εκεί. Οι περισσότεροι Φινλανδοί δεν είναι πολύ ανήσυχοι γι’ αυτό», τόνισε.