«Δεν ξέρω αν ισχύει η θέση ότι “οι ιδεολογίες γίνονται, συχνά, εχθροί των ιδεών”», έγραφε προ μηνών σε άρθρο του ο Πρωθυπουργός, «ξέρω, όµως, πως η σύγχρονη φιλελεύθερη Δηµοκρατία, την οποία πρεσβεύω, δεν έχει άλλον δρόµο από την εµβάθυνσή της». Και αποτύπωνε, τότε, την ιδεολογική πλατφόρμα του, χωρίς όρια (ούτε ορολογία) Δεξιάς – Αριστεράς, αλλά με ευρύτερης οπτικής φράσεις όπως «ελεύθερη αντίληψη», «µεθοδικός σχεδιασµός», «τολµηρή πράξη», «κοινός βηματισμός» του κράτους με την κοινωνία.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνει ότι θέλει μέχρι και τις εθνικές κάλπες να κρατήσει το εκκρεμές προς την πλευρά του Κέντρου και ειδικότερα προς δεξαμενές ψηφοφόρων οι οποίοι, με μικρότερη ή καθόλου… ιδεολογική φόρτιση, αποζητούν πράξεις και αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα με τον στόχο του να μην αφήνει χώρο στους πολιτικούς αντιπάλους του, την ώρα που και εκείνοι διεκδικούν τις δικές τους διευρύνσεις, μοιάζει κατά διαστήματα να έρχεται αντιμέτωπος με απαιτητικές ισορροπίες: αυτή της κάλυψης (με τη ρητορική και τις κινήσεις της κυβέρνησης) των προσδοκιών του κεντρώου και, ταυτόχρονα, του δεξιού ακροατηρίου και πλέον εκείνη της προβολής των προτεραιοτήτων όχι μόνο σε διαχειριστικό επίπεδο αλλά και σε ιδεολογικό.

Ειδικά σε μια περίοδο πιέσεων και πολλαπλών προκλήσεων για το Μαξίμου και τη ΝΔ – με την ακρίβεια (την οικονομία, συνολικά) ως το νούμερο 1 πρόβλημα και με την εξωτερική πολιτική στην κορυφή της ατζέντας -, διαφαίνεται εκ μέρους του γαλάζιου στρατοπέδου η δημιουργία και τερέν αντιπαράθεσης με μεγαλύτερο ιδεολογικό πρόσημο, πρωτίστως απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό ενόσω ο Πρωθυπουργός έχει ήδη διατυπώσει τα – σύμφωνα με τον ίδιο, σύγχρονα – διλήμματα, όπως πρόοδος ή συντήρηση, σταθερότητα ή περιπέτεια. Εξάλλου αυτά σκοπεύει ο ίδιος να προβάλλει ως «μάχες αντιλήψεων» και ως εκλογικά διλήμματα, όποτε κι αν στηθούν οι κάλπες, αναφερόμενος τελευταία και σε αποστάσεις ιδεολογίας και ιδεών. Ηδη έχει μιλήσει για «άβυσσο» (αξιακή, πολιτισμική, ηθική) της ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο η πλέον ενδεικτική είναι η πρόσφατη αποστροφή του (μαζί με την εντολή του προς τη γαλάζια ομάδα, «στηρίξτε το!») για το νομοσχέδιο της Νίκης Κεραμέως που αφορά τα πανεπιστήμια. «Αυτή θα είναι η ιδεολογική μάχη των επόμενων μηνών», όπως είπε ορθά κοφτά και οριζόντια στους υπουργούς του. Μερικές εβδομάδες νωρίτερα, επί αμερικανικού εδάφους, ο Μητσοτάκης κάρφωνε τη «λαϊκίστική συγκυβέρνηση άκρας Αριστεράς – άκρας Δεξιάς», προσπαθώντας τότε να περιγράψει μια κυβέρνηση χωρίς ιδεολογική συνοχή, προτάσσοντας τις αξίες της δικής του, κεντροδεξιάς παράταξης.

Αναζητώντας ευήκοα ώτα στο Κέντρο

Η τυχόν ανάδειξη περαιτέρω «ιδεολογικών πεδίων» δεν ανατρέπουν πάντως – λένε πρόσωπα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος – την εστίαση του Μητσοτάκη στον μετριοπαθή χώρο και την επιμονή του να παρουσιάζει προς την κοινωνία συνολικά μια πιο τεχνοκρατική εικόνα – «ορθολογική» όπως την ερμηνεύουν οι συνεργάτες του -, αναζητώντας ευήκοα ώτα στο Κέντρο. Πίσω από τη στρατηγική του Μαξίμου υπάρχουν μετρήσεις κοινής γνώμης, που μαρτυρούν άλλωστε μια επερχόμενη μάχη (για τρεις) στο συγκεκριμένο χώρο αλλά και πιστοποιούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξακολουθεί να διατηρεί τα αυξημένα ερείσματά του. Στο τελευταίο γκάλοπ της GPO για την ιδεολογική κλίμακα των ψηφοφόρων, στο ερώτημα «τι θα ψηφίζατε;» εάν οι κάλπες στήνονται την ερχόμενη Κυριακή, εμφανίζονται στην πλευρά της ΝΔ τέσσερις στους 10 κεντρώους (κατά τον αυτοπροσδιορισμό τους). Αντίστοιχα, το 25% κινείται προς το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και το 10% στον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με την ίδια μέτρηση οι μεγαλύτερες πιέσεις καταγράφονται σε ό,τι αφορά τον χώρο της Κεντροαριστεράς με πρώτη την αξιωματική αντιπολίτευση (50%), δεύτερη τη Χαριλάου Τρικούπη (18%) και τρίτη την Πειραιώς (7%). Πάντως εκτός από το γεγονός ότι οι κεντρώοι είναι εκείνοι που εμφανίζονται με το υψηλότερο ποσοστό «δεν έχω αποφασίσει/δεν απαντώ» για την ψήφο τους, στο μικροσκόπιο των πολιτικών αναλυτών φαίνεται να βρίσκεται ακόμη μία στήλη: εκείνη των πολιτών που απαντούν ότι πλέον δεν έχει νόημα καν, δηλαδή δεν έχει σημασία, αυτή η διάκριση αριστερού – δεξιού – κεντρώου κ.ο.κ.

Ο πόλεμος και οι διαιρετικές τομές

Είναι σαφές ότι οι δημοσκοπήσεις, ιδίως τα ποιοτικά στοιχεία τους, είναι σταθερά υπό την ανάλυση των κομματικών επιτελείων για τη χάραξη ή την αναπροσαρμογή στρατηγικής. Στο πρώτο 15ήμερο του Ιουνίου αναμένονται άλλωστε νέες μετρήσεις και επαναξιολόγηση, σε ό,τι αφορά τα ανοιχτά μέτωπα του εσωτερικού πεδίου – ανάμεσά τους, οι σκέψεις των πολιτών για την κατάσταση με την Τουρκία. Για το Μαξίμου, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αναδείξει επιπλέον διαιρετικές τομές, αυτές της νέας εποχής όπως θεωρεί ο Μητσοτάκης, με τον ίδιο να επιμένει στοχευμένα τόσο στη θέση του για τη «σωστή πλευρά της Ιστορίας» όσο και στο δόγμα του ιδρυτή της ΝΔ Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι «η Ελλάς ανήκει στη Δύση». Αυτό που αναμένεται στις επιδιώξεις του Μαξίμου είναι αφενός να εγκλωβίζει τον ΣΥΡΙΖΑ στη μεριά μιας «στείρας κομματικής» κόντρας αφετέρου να παρουσιάζει προς τους πολίτες την εικόνα ότι η ΝΔ έχει «καθαρές θέσεις» σε πεδία και μέτωπα με πιο βασικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Στην κατεύθυνση αυτή εξελίσσεται η πολιτική σύγκρουση για την Παιδεία, ενώ το πιθανότερο είναι ότι ανάλογες αντιπαραθέσεις θα προκύψουν με τις κυβερνητικές επιλογές για τα δημόσια νοσοκομεία, τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για παράδειγμα σε μεγάλα έργα υποδομών, τον τομέα της ασφάλειας και συνολικά για τον ρόλο του κράτους στις λύσεις, που κατά τον Μητσοτάκη, προσφέρει από την άμυνα της χώρας μέχρι τη δημόσια εκπαίδευση και υγεία.