Αναζήτηση
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακήρυξε και επισήμως τον εαυτό του «νικητή» της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Στην συνέντευξη τύπου που ακολούθησε φρόντισε να απαριθμήσει και ο ίδιος ενώπιον των δημοσιογράφων το τι κέρδισε από το μνημόνιο που υπέγραψε με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, αλλά δεν έμεινε εκεί.
Το γεγονός ότι Ελσίνκι και Στοκχόλμη συμβιβάστηκαν να «αντιμετωπίσουν» τις ανησυχίες Ερντογάν για την «τρομοκρατία», το εμπάργκο όπλων, καθώς και τη στήριξη τους στην Τουρκία στο πλαίσιο της ΕΕ, σε σχέση με την ΚΕΠΑΑ αλλά και την PESCO, με δεσμεύσεις για αλλαγή στη νομοθεσία τους του έδωσε αέρα νικητή όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και στο ΝΑΤΟ.
Λόγια όχι πράξεις
Και ο ίδιος φρόντισε να ξεκαθαρίσει ότι το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει ακόμα. Απάντησε δε σε όλους όσους έσπευσαν να πουν ότι Φινλανδία και Σουηδία δεν θα εφαρμόσουν όσα υπέγραψαν, ότι εάν μείνουν στα λόγια και δεν προχωρήσουν σε πράξεις τότε δεν θα φέρει τις υποψηφιότητες τους για το ΝΑΤΟ στην τουρκική Βουλή.
Για το εσωτερικό του, κατ’ αρχήν, το μνημόνιο με τη Σουηδία και τη Φινλανδία ήταν καθοριστικής σημασίας. Θα μπορούσε να επιστρέψει κυρίαρχος έχοντας μόνο αυτό.
Τα μηνύματα
Τόσο γιατί στην Τουρκία έχουν σημασία ο φόρος αίματος που πληρώνει σε αυτό που ο Ερντογάν ονομάζει «πόλεμος με την τρομοκρατία», όσο και για την εμφάνιση της χώρας ως διεθνούς δύναμης, που επιβάλλεται και προστατεύει «τα συμφέροντα της».
Σύμφωνα με αναλυτές ωστόσο η σημειολογία του μνημονίου ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορα της Τουρκίας. Στέλνει και το μήνυμα που ο Ερντογάν ήθελε από την αρχή διεθνώς. Και που η Δύση ποτέ δεν έχει πάψει να ομολογεί. Ότι το ΝΑΤΟ, η Δύση έχει ανάγκη την Τουρκία και δεν θα τη θυσίαζε ποτέ στην σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
Τα ευχαριστώ του Μπάιντεν και η πολιτική των ισορροπιών
Στις νίκες που πήρε ο Ερντογάν ήταν και τα «ευχαριστώ» του Τζο Μπάιντεν. «Ευχαριστώ» για την άρση του βέτο απέναντι σε Σουηδία και Φινλανδία. «Ευχαριστώ» όμως και για την συμβολή της Τουρκίας στον πόλεμο στην Ουκρανία και δη στο διάδρομο εξαγωγής σιτηρών.
«Ευχαριστώ» σε μία χώρα που αρνείται να έρθει σε ρήξη με τη Ρωσία, δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις και συνεχίζει να κρατά ισορροπίες. Συνεχίζει να είναι αυτό που στην Αθήνα ονομάζουν «επιτήδειος ουδέτερος».
Μία «ισορροπημένη πολιτική», όπως υποστηρίζουν τούρκοι αναλυτές η οποία ανταμείφθηκε. Και ο Ερντογάν δήλωσε ότι θα συνεχίσει να μιλάει τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι σε μία προσπάθεια λύσης.
Δόθηκαν ή όχι ανταλλάγματα
Αμερικανοί αξιωματούχοι διέρρεαν ότι οι ΗΠΑ δεν έδωσαν ανταλλάγματα στην Τουρκία για να άρει το βέτο σε Σουηδία και Φινλανδία. Ο Μπάιντεν ωστόσο δήλωσε ξεκάθαρα ότι είναι υπέρ της Τουρκίας στο θέμα της απόκτησης των F-16.
Και μάλιστα ο αμερικανός πρόεδρος δηλώνει ότι κατά την άποψη του το Κογκρέσο πρέπει να πει «ναι» και κατά την πεποίθηση του θα πει «ναι».
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ήδη ότι ετοιμάζει αποστολή στην Ουάσιγκτον για να πείσει όσους ρεπουμπλικανούς δεν έχουν πειστεί.
Οι αντιδράσεις στις ΗΠΑ
Σε αυτή την προοπτική ήδη έχουν αρχίσει οι αντιδράσεις στις ΗΠΑ, με τους Γκας Μπιλιράκη και Νικόλ Μαλιωτάκης να είναι ιδιαίτερα σκληροί και με αναφορές και στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει η ΕΡΤ σε ρεπορτάζ της και υπογραμμίζουν οι δύο βουλευτές στην ανακοίνωσή τους, «είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν υποστήριξε την πώληση των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 και των κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, ενώ είχε ακούσει πρόσφατα από πρώτο χέρι τις ανησυχίες για την τουρκική επιθετικότητα από τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον».
Στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται: «Ο κ. Μητσοτάκης είχε θέσει το θέμα της συνεχιζόμενης επιθετικότητας και των υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά και είχε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε πώληση στην Τουρκία θα είχε ως αποτέλεσμα τον περαιτέρω εκφοβισμό χωρών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.
Ενώ αναμένεται και η στάση του Ρόμπερτ Μενέντεζ στην Επιτροπή.
Επίθεση για Αναστασιάδη
Εκτός από τον Μπάιντεν ωστόσο «πυρά» από την αντιπολίτευση δέχεται και ο Ερντογάν στην Τουρκία. Κυρίως από το CHΡ που τον καταγγέλλει γιατί μίλησε στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη και δέχτηκε να προσκληθεί στο άτυπο δείπνο της Τετάρτης στη Μαδρίτη.
Τη συνομιλία Ερντογάν – Αναστασιάδη στη Μαδρίτη σχολίασε ο Βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Ουτκού Τσακίροζερ, ασκώντας κριτική στον Ερντογάν.
Σε μήνυμά του στον λογαριασμό του στο Τουίτερ ο Βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναρτώντας την φωτογραφία με τη σύντομη συνομιλία του Ταγίπ Ερντογάν με τον Νίκο Αναστασιάδη σχολιάζει: «Είχαμε προειδοποιήσει πριν από δύο μέρες. Ιδού η φωτογραφία. Στην Μαδρίτη ο ηγέτης της νοτίου Κύπρου τον οποίο δεν αναγνωρίζει η Τουρκία. Φαίνεται ότι το πραγματικό βέτο έχει αρθεί απόψε», προσθέτει.
Πόσο θα κρατήσει το «Μητσοτάκης γιοκ»;
Ενώ εκφράζουν ερωτηματικά και για το πόσο θα κρατήσει αυτή τη φορά το «Μητσοτάκης γιοκ»… Ακόμα και αν δεν αντάλλαξε ούτε καλημέρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Οζγκιούρ Οζέλ δήλωσε: «Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωνε ‘για μένα πλέον δεν υπάρχει ο Μητσοτάκης’, ‘δεν θα ξανασυναντηθώ με τον Μητσοτάκη’, αν όμως κρίνουμε από τις απότομες αλλαγές του, τις ‘αναστροφές’ τις οποίες κάνει, τότε δεν πρέπει να απορήσουμε αν τον επόμενο μήνα ο ίδιος ο Ερντογάν γίνει κουμπάρος σε γαμήλια τελετή του Μητσοτάκη. Εκεί που φτάσαμε δεν έχει καμία αξία η κάθε κουβέντα που λέει!».
Η «πολεμική ρητορική» εναντίον της Ελλάδας πάντως παραμένει ψηλά στην ατζέντα των τούρκων πολιτικών ενόψει και των εκλογών του 2023, με τον Ερντογάν να επιτίθεται για μία ακόμα φορά στον Κυριάκο Μητσοτάκη, για την ομιλία στο Κογκρέσο, το Νταβός, αλλά και γιατί τόλμησε να επισκεφθεί τα ακριτικά νησιά.
Ο Ερντογάν παραδέχτηκε ότι δεν έβαλε τις διεκδικήσεις του απέναντι στην Ελλάδα στο τραπέζι της Συνόδου του ΝΑΤΟ, αλλά στις διμερείς επαφές του με τους ηγέτες, σημειώνοντας ότι μίλησε τόσο για την «αποστρατικοποίηση των νησιών», όσο και για τις αμερικανικές βάσεις επί ελληνικού εδάφους.
Η Αθήνα διαβάζει το γεγονός ότι ο τούρκος πρόεδρος δεν έβαλε τις διεκδικήσεις του στο τραπέζι του ΝΑΤΟ, ως «νίκη», καθώς αποδεικνύει ότι δεν είχε τα επιχειρήματα, ενώ σημειώνει και την αναφορά στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου περί ανάγκης σταθερότητας στο Αιγαίο.
Διπλωμάτες κρατούν τις επιφυλάξεις τους όσον αφορά τα κέρδη και τις απώλειες της Συνόδου του ΝΑΤΟ και σημειώνουν ότι ο πραγματικός λογαριασμός δεν έχει βγει ακόμα. Και κυρίως τα όσα δόθηκαν κάτω από το τραπέζι.
