Στη Βουλή θα έρθει σήμερα προς ψήφιση το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Το νομοσχέδιο, που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τον Ιούνιο επιδιώκει την αναμόρφωση του πλαισίου για την ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και η διαμόρφωση ενός δικαιικού πλαισίου ικανού να ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές απαιτήσεις για ιατρική υποβοήθηση στην τεκνοποιία.

Παράλληλα θεσπίζει ένα νομικό πλαίσιο ικανό να διασφαλίσει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των ίντερσεξ ατόμων και να εξασφαλίσει την ομαλή ανάπτυξη του φύλου τους και της προσωπικότητας τους.

Ομιλία Μητσοτάκη, αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Στη συζήτηση στη Βουλή αναμένεται να μιλήσει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, η παρέμβαση του πρωθυπουργού θα γίνει στις 12:00 το μεσημέρι.

Διαβάστε επίσης: Στα 54 το νέο όριο ηλικίας για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Την ίδια ώρα, το νομοσχέδιο έχει προκαλέσει αντιδράσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Όπως αναφέρουν, το ν/σ προέκυψε μέσα από μια μονομερή διαβούλευση με τις Μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και με τις Τράπεζες Κρυοσυντήρησης, όχι με επιστημονικούς φορείς, με οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και την Επιτροπή Βιοηθικής.

«Καθιστώντας απολύτως προφανές και σαφές ότι η επισπεύδουσα δύναμη για τη νομοθέτηση αυτή είναι τα ιδιωτικά κέντρα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής», όπως είπε ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιώργος Λαμπρούλης, ανέφερε ότι το μείζον ζήτημα της ισότιμης πρόσβασης όχι μόνο δεν διασφαλίζεται αλλά ούτε καν λαμβάνεται υπόψη.

«Κυριαρχούν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στον χώρο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που αντιμετωπίζουν την ανάγκη για μητρότητα ως μια ευκαιρία για παραπάνω κέρδη. Η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προβλέπει πανάκριβες πράξεις αλλά και φάρμακα που απαιτούνται και που ο ΕΟΠΥΥ χορηγεί δωρεάν μόνο τις τέσσερις πρώτες φορές» τόνισε.

Από την πλευρά του ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Γιώργος Φραγγίδης, υπογράμμισε πως «οι ρυθμίσεις για την αύξηση της ηλικίας φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής στην περίπτωση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από το 50ό στο 54ο έτος, το μικτό σύστημα στην ανωνυμοποίηση ή γνωστοποίηση πληροφοριών του δότη και η δυνατότητα δωρεάς γενετικού υλικού από συγγενείς σε πλάγια γραμμή -τρία άρθρα δηλαδή- απαιτούν τη λήψη γνώμης από ειδικούς».

Οι αλλαγές που φέρνει το νέο ν/σ

Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, κυρίαρχα ζητήματα αναδείχθηκαν:

– εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και διασφαλίζονται τα δικαιώματα της γυναίκας.

– αυξάνεται το ηλικιακό όριο των γυναικών που δύνανται να προσφύγουν σε μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από το 50ο έτος στο 54ο έτος της ηλικίας, με βάση τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα και την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης.

– επιτρέπεται η κρυοσυντήρηση ωαρίων όχι μόνο για ιατρικούς αλλά και για κοινωνικούς λόγους, δίνοντας τη δυνατότητα στις γυναίκες να διατηρήσουν τα ωάρια τους και να κάνουν χρήση αυτών όποτε το επιθυμήσουν.

– καταργείται η απαιτούμενη συναίνεση του συζύγου για την κρυοσυντήρηση ωαρίων από τη γυναίκα που το επιθυμεί.

– επιτρέπεται στη διαζευγμένη γυναίκα να κάνει χρήση των κρυοσυντηρημένων ωαρίων της χωρίς τη συναίνεση του συζύγου/ συντρόφου.

– δίνεται η δυνατότητα στα άτομα με HIV για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Το πλαίσιο για τα ίντερσεξ άτομα

1. Οι ιατρικές πράξεις και θεραπείες, όπως χειρουργική ή ορμονική, για την ολική ή μερική αλλαγή των χαρακτηριστικών φύλου όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4491/2017 (Α’ 152) δύνανται να διενεργηθούν σε ανήλικο ίντερσεξ άτομο που έχει συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο (15ο) έτος της ηλικίας του, μόνο με την ελεύθερη συναίνεση κατόπιν ενημέρωσης του ιδίου και των προσώπων που ασκούν τη γονική μέριμνα ή ασκούν την επιμέλειά του, σύμφωνα με την υποπερ. αα) της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3418/2005 (Α’ 287), περί των προϋποθέσεων της παροχής έγκυρης συναίνεσης ανηλίκου ασθενούς για την εκτέλεση σε αυτόν ιατρικών πράξεων από ιατρό.

2. Απαγορεύεται οποιαδήποτε ως άνω ιατρική πράξη ή θεραπεία, σε ανήλικο ίντερσεξ άτομο που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο (15ο) έτος της ηλικίας του, εάν δεν έχει προηγουμένως δοθεί η σχετική άδεια με αμετάκλητη απόφαση του αρμόδιου Ειρηνοδικείου του τόπου διαμονής του ανηλίκου, η οποία χορηγείται κατά την εκουσία διαδικασία. Η επ’ ακροατηρίω διαδικασία διεξάγεται κεκλεισμένων των θυρών. Η άδεια χορηγείται κατόπιν γνωμοδότησης της Επιτροπής της παρ. 3, η οποία προσκομίζεται και εκτιμάται ελεύθερα από το Δικαστήριο, αυτοπρόσωπης ακρόασης εκπροσώπου της και μετά από αυτοπρόσωπη ακρόαση του ανηλίκου από τον Δικαστή, τηρουμένων των όρων της υποπερ. αα) της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3418/2005. Η άδεια δύναται να χορηγηθεί μόνο για ιατρικές πράξεις ή θεραπείες που δεν μπορούν να αναβληθούν, μέχρι τη στιγμή που ο ανήλικος θα έχει συμπληρώσει την ηλικία των δεκαπέντε (15) ετών και οι οποίες δεν επιφέρουν άλλες μελλοντικές, μη αναστρέψιμες ή σημαντικές επιπλοκές στην υγεία του ανήλικου. Κατ’ εξαίρεση, η εν λόγω άδεια δεν απαιτείται όταν η ιατρική πράξη ή θεραπεία είναι αναγκαία για την αποτροπή κινδύνου για τη ζωή ή την υγεία του ανηλίκου υπό την έννοια των περ. α) και γ) της παρ. 3 του άρθρου 12 του ν. 3418/2005 και δεν μπορεί να αναβληθεί μέχρι την έκδοση της σχετικής απόφασης.

3. Συστήνεται διεπιστημονική επιτροπή για την έκδοση της γνωμοδότησης της παρ. 2, στην οποία συμμετέχουν, τουλάχιστον, ένας ιατρός με εμπειρία σε επεμβάσεις επί ίντερσεξ ατόμων ή οποιεσδήποτε παρεμβάσεις κανονικοποίησης των χαρακτηριστικών φύλου σε έδαφος Διαταραχών της Ανάπτυξης Φύλου (ΔΑΦ/DSD), ένας νομικός με ειδίκευση σε θέματα βιοηθικής, ένας ψυχολόγος κατά προτίμηση με εμπειρία σε θέματα χαρακτηριστικών φύλου, ένας κοινωνικός λειτουργός με εμπειρία σε θέματα χαρακτηριστικών φύλου και ένας εκπρόσωπος της κοινότητας των ίντερσεξ πολιτών με ανάλογη κατάρτιση. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται η συγκρότηση, η σύνθεση, η θητεία και η ανανέωση αυτής, η έδρα, η διαδικασία υποβολής αιτημάτων στην Επιτροπή και ο τρόπος λειτουργίας της. Ειδικώς, για τον καθορισμό της αποζημίωσης των μελών, στην απόφαση του προηγούμενου εδαφίου συμπράττει και ο Υπουργός Οικονομικών.

4. Σε περίπτωση διενέργειας των ιατρικών πράξεων ή θεραπειών της παρ. 1, οι οποίες έχουν επιφέρει ασυμφωνία με το καταχωρισμένο φύλο του ανηλίκου, το καταχωρισμένο φύλο διορθώνεται από το αρμόδιο δικαστήριο.

5. Ιατροί που παραβιάζουν την παρ. 1, πέραν των προβλεπόμενων πειθαρχικών και διοικητικών κυρώσεων, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή. Η επανειλημμένη τέλεση της πράξης του πρώτου εδαφίου συνιστά επιβαρυντική περίσταση. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως του ύψους της επιβληθείσας ποινής, ο υπαίτιος τιμωρείται υποχρεωτικά και με την παρεπόμενη ποινή του άρθρου 65 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), περί απαγόρευσης άσκησης επαγγέλματος.