Τον «κόκκινο» συναγερμό για το χτύπημα του φαινομένου «στασιμοπληθωρισμός» στην Ευρώπη πατούν οι αναλυτές και ο ευρωπαϊκός νότος κινδυνεύει περισσότερο.

Το ενδεχόμενο ενός παρατεταμένου στασιμοπληθωρισμού στην Ελλάδα μπαίνει ως προβληματισμός στις διεθνείς και εγχώριες εκθέσεις και οι οικονομολόγοι απαντούν τι μπορεί να συμβεί τους επόμενους μήνες.

Στο «Ελληνικό Πάνελ Οικονομολόγων» για τον Ιούλιο που δημοσιεύει το ΚΕΦίΜ – απάντησαν συνολικά 26 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι- και το 27% θεωρεί μάλλον απίθανο έναν παρατεταμένο στασιμοπληθωρισμό στην Ελλάδα στη χώρα μας εντός των προσεχών μηνών, ενώ το 31% τον θεωρεί πιθανό. Οικονομολόγοι και κυβερνήσεις καταγράφουν την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει σήμερα το διεθνές περιβάλλον. Στη νέα πραγματικότητα, τα επιτόκια πρόκειται να αυξηθούν και στην Ελλάδα και είναι άγνωστη η πορεία των διεθνών τιμών στην ενέργεια.

Στο σενάριο είναι μια πολυετή περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός παραμένει υψηλότερος από ό,τι τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ παραμένει χαμηλότερη, στο μηδέν ή κοντά στο μηδέν. Όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Moody’s Investors Service, η νότια Ευρώπη να είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού. Η Ελλάδα και η Ρουμανία φαίνεται να είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε ένα σενάριο παγιωμένου πληθωρισμού, ωστόσο οι ικανότητες πολιτικής κατά του στασιμοπληθωριστικού κύκλου είναι από τις πιο αδύναμες στην Ενωση.

Η Moody’s τονίζει όταν αν και ό πληθωρισμός δεν είναι το βασικό σενάριό της για την ΕΕ, όμως να συμβεί θα είναι πιστωτικά αρνητικό για τις χώρες. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αυξήσει τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού, ωστόσο ο βαθμός της έκθεσης ποικίλλει ανά χώρα. Ένα μείγμα δημοσιονομικής-νομισματικής πολιτικής που να υποστηρίζει την ανάπτυξη θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο ενός σεναρίου στασιμοπληθωρισμού.

Προς την ύφεση και τι θα κάνει η ΕΚΤ

Η Goldman Sachs βλέπει επιδείνωση και τεχνική ύφεση στην ευρωζώνη με συρρίκνωση -0,2% το τέταρτο τρίμηνο πριν από την επιστροφή της ανάπτυξης από το 2023. Μεταξύ των χωρών που θα βρεθουν σε ύφεση είναι η Γερμανία και η Ιταλία το δεύτερο εξάμηνο και αναφέρει σε νέα εκθέσή της ότι οι κίνδυνοι για βαθιά ύφεση είναι υπαρκτο σε μία διακοπή των ροών φυσικού αερίου. Η δυναμική της παγκόσμιας ανάπτυξης αποδυναμώνεται όπως έδειξε ο δείκτης εξαγωγών PMI στην Ευρωζώνη και ο δείκτης της Goldman Sachs είναι στο 0,6% και στο -1,6% στη Γερμανία. Η S&P Global εκτιμά ότι το ΑΕΠ σε Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία συρρικνώθηκε στο β’ και γ’ τρίμηνο του έτους. Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και των βιομηχανικών χωρών. Η Ευρωζώνη προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2021 σε 2,5% το 2022 και 1,2% το 2023.

Σημειώνεται ότι στις προβλέψεις που δημοσίευσε τον Ιούλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα εκτιμά ότι το 2022 ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 8,9% από 6,3% που προέβλεπε την Άνοιξη, για να αρχίσει να υποχωρεί σταδιακά το 2023 και να φτάσει στο 3,5% το 2023 έναντι πρόβλεψης για 1,9% το Μάιο. Σε επίπεδο Ευρωζώνης εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί φέτος στο 7,6% και 4% το 2023.

Στο δρόμο προς νέες αυξήσεις επιτοκίων βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αλλά “κόβει” ρυθμούς διανύοντας το μονοπάτι της μεγάλης πρόκλησης μίας ύφεσης. Οι traders εκτιμούν πως έχει ήδη “περπατήσει” το ένα τρίτο του δρόμου στο πλαίσιο της σύσφιξης της νομισματικής της πολιτικής και οι εκτιμήσεις τους συνδέονται με την ραγδαία επιδείνωση των στοιχείων σε όλη την Ευρωζώνη που φουντώνει τα σενάρια ακόμη και μιας ύφεσης. Οι αγορές χρήματος «ποντάρουν» πλέον ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια κατά επιπλέον 100 μονάδες βάσης, περίπου δηλαδή το μισό από ότι προέβλεπαν μόλις στα τέλη Ιουλίου. Μάλιστα, κάποια στιγμή ενδοσυνεδριακά σήμερα, οι εκτιμήσεις έπεσαν και κάτω από το όριο των 100 μονάδων.

Πως μπορεί να συμβεί;

Οι χώρες, σύμφωνα με την Moodys, που παρουσιάζουν την υψηλότερη πιθανότητα να δουν τις αυξήσεις τιμών να γίνονται μόνιμες είναι η Μάλτα , η Κύπρος , η Πορτογαλία , η Σλοβενία και η Κροατία. Η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία είναι λιγότερο ευάλωτες σε ένα σενάριο επίμονου πληθωρισμού, παρά ταύτα τα ήδη υψηλά επίπεδα χρέους, αυξημένη έκθεση στα επιτόκια και οι πληρωμές κεφαλαίου και τόκων στο 12μηνο αυξάνουν τους κινδύνους. Ο διεθνής οίκος εκτιμά ότι αύξηση του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 2,5% το 2022 και 1,3% το 2023 και επιβράδυνση του πληθωρισμού σε 4,4% το 2023 από 6,8% το 2022. Αναμένει υποτονική ανάπτυξη και πληθωρισμό υψηλότερο από τον μέσο όρο τα επόμενα δύο με τρία χρόνια.

Σύμφωνα με το διεθνή οίκοι, για να συμβεί ένα σενάριο στασιμότητας η δυναμική των τιμών θα μπορούσε να διατηρηθεί λόγω, για παράδειγμα, των υψηλότερων και μακροχρόνιων τιμών ενέργειας και δευτερογενών επιπτώσεων» αναφέρεται στην έκθεση και προστίθεται ότι αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα. Τονίζει δε ότι για να μπει η ΕΕ σε ένα σενάριο στασιμότητας η αυξήσεις των τιμών θα μπορούσαν να διατηρηθούν λόγω των υψηλότερων και μακροχρόνιων τιμών ενέργειας και δευτερογενών επιπτώσεων.