Η εντατικοποίηση των μαχών μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών στρατιωτικών γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια στην Ουκρανία -το μεγαλύτερο της Ευρώπης-έχει θέσει εκ νέου σε κατάσταση συναγερμού τη διεθνή κοινότητα.
Το συγκρότημα Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική πόλη Enerhodar της Ουκρανίας, το οποίο καταλήφθηκε από τη Ρωσία τις πρώτες ημέρες του πολέμου, εξακολουθεί να λειτουργεί από Ουκρανούς τεχνικούς, με τη διεθνή ανησυχία να βρίσκεται στα ύψη μετά από βομβαρδισμούς που έπληξαν το εργοστάσιο, του οποίου οι έξι αντιδραστήρες παράγουν περισσότερη ενέργεια από οποιαδήποτε άλλη παρόμοια εγκατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Δύση κατηγορεί για πυρηνική τρομοκρατία τη Ρωσία, η οποία τοποθέτησε εκεί εκατοντάδες στρατιώτες και αποθήκες όπλων για να το χρησιμοποιήσει ως «ασπίδα» για τον βομβαρδισμό κοντινών στόχων. Η Ουκρανία λέει, επίσης, ότι οι ρωσικές δυνάμεις επιτίθενται άμεσα στην περιοχή.
Μάλιστα, αξιωματούχοι στη Ζαπορίζια άρχισαν να προετοιμάζουν σχέδια για την εκκένωση των πολιτών σε περίπτωση διαρροής ραδιενέργειας, ενώ εντείνονται οι διαβουλεύσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων ούτως ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Σοϊγκού: Θα χρησιμοποιήσουμε πυρηνικά όπλα μόνο αν…
Ο ρώσος υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, δήλωσε ότι η Ρωσία δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία, διαμηνύοντας ότι αυτό θα συμβεί μόνο σε περίπτωση αποτροπής.
«Η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα μόνο για αποτροπή και οι ισχυρισμοί για πιθανή χρήση χημικών όπλων στην Ουκρανία είναι παράλογοι» καθώς τα αποθέματα καταστράφηκαν το 2017, δήλωσε χαρακτηριστικά, μιλώντας στη Διεθνή Διάσκεψη Ασφαλείας στη Μόσχα.
Ο Σοϊγκού ανέφερε, επίσης, ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ουκρανίας σχεδιάζονται από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία και ότι το ΝΑΤΟ έχει ενισχύσει την ανάπτυξη στρατευμάτων στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη «αρκετές φορές».
Σημειώνεται ότι ο ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προειδοποίησε εκ νέου χθες ότι αν συμβεί κάποια «καταστροφή» στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό στη Ζαπορίζια θα απειληθεί ολόκληρη η Ευρώπη.
Είχε προηγηθεί τη Δευτέρα επικοινωνία του Σοϊγκού με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με τους δύο αξιωματούχους να συζητούν για την εύθραυστη κατάσταση στη Ζαπορίζια.
«Ο Σεργκέι Σοϊγκού διεξήγαγε τηλεφωνική συνομιλία με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ σχετικά με τις συνθήκες για την ασφαλή λειτουργία του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια» ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
Εκρήξεις και συνεχής φόβος
Την ίδια στιγμή, η αμερικανική εφημερίδα Washington Post μεταφέρει περιγραφές εργαζομένων στις εγκαταστάσεις της Ζαπορίζια, οι οποίοι ζουν υπό τον φόβο πυρηνικής καταστροφής.
Δεν υπάρχει καμία προειδοποίηση όταν πυρά πέφτουν στο χώρο του μεγαλύτερου πυρηνικού εργοστασίου της Ευρώπης. «Τότε όλοι τρέχουν» δηλώνει εργαζόμενος, στέλνοντας μηνύματα από το Enerhodar, την υπό ρωσική κατοχή πόλη στις όχθες του ποταμού Δνείπερου που φιλοξενεί τον πυρηνικό σταθμό.
Ένας άλλος εργαζόμενος, ο οποίος έχει αναλάβει τη συντήρηση εξοπλισμού, επισημαίνει ότι τα «τραντάγματα» από τα ρωσικά πυρά είναι συχνά τόσο ισχυρά που οι προϊστάμενοί του τού ζητούν να σταματήσει να εργάζεται.
Οι αφηγήσεις τους αποτελούν μια πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε να παρουσιαστεί η επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας στο εργοστάσιο. Ορισμένοι ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι η πρόκληση πανικού μπορεί να είναι ακριβώς ο στόχος της Μόσχας, με την ελπίδα ότι η διεθνής πίεση θα αναγκάσει το Κίεβο να προβεί σε εδαφικές παραχωρήσεις. Άλλοι φοβούνται ότι η Ρωσία θέτει τις βάσεις για μια επίθεση με «ψεύτικη σημαία» που θα χρεώσει στις ουκρανικές δυνάμεις.
«Κάθε μέρα υπάρχει μια σκέψη, αν θα γυρίσω στο σπίτι σήμερα» λέει εργαζόμενους. «Βρίσκεσαι συνεχώς σε κίνδυνο».
«Μας είπαν ότι, ακόμη και αν υπάρξει πυρηνική έκρηξη, πρέπει να μείνουμε μέχρι το τέλος» δηλώνει 40χρονος που εργάζεται στη συντήρηση εξοπλισμού. Εκτιμά ότι παραμένει μόνο το 10% περίπου των εργαζομένων, οι οποίοι κάνουν παρόμοιες εργασίες με τη δική του.
«Είναι τόσο αγχωμένοι που δεν κοιμούνται ούτε τη νύχτα. Δεν υπάρχει καμία επαφή με την οικογένειά σου όταν είσαι στη δουλειά. Το μόνο που ακούς είναι τα χτυπήματα απ’ έξω, δεν ξέρεις τι συμβαίνει».
Στις 10 Αυγούστου, μια ρουκέτα διέλυσε την πολυκατοικία της Natalya Khodak, 47 ετών, η οποία ζούσε εκεί από τότε που ήταν 5 ετών. Παρακολουθούσε τους διασώστες να ανασύρουν νεκρό τον γείτονά της από τα συντρίμμια.
Οι άνθρωποι ανησυχούν συνεχώς για μια πυρηνική διαρροή, λέει. «Όλοι σκέφτονται το Τσερνόμπιλ» υπογραμμίζει, αναφερόμενη στην πυρηνική καταστροφή του 1986. «Αν υπάρξει έκρηξη, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα».
Όπως παρατηρούν ειδικοί, το περιβάλλον υψηλής πίεσης για τους εργαζόμενους αυξάνει τον κίνδυνο οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη να ξεφύγει από τον έλεγχο. «Ανησυχώ για το προσωπικό» δηλώνει πυρηνική εμπειρογνώμονας. «Ο κίνδυνος λάθους είναι στα ύψη. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης υπάρχουν πρωτόκολλα και, αν έχει φύγει πολύ προσωπικό, αυτό θα είναι πρόβλημα».
