Μαρία Κάλλας: Η θρυλική φωνή της παγκόσμιας όπερας

Ακριβώς 45 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή μία από τις σπουδαιότερες φωνές στην ιστορία της παγκόσμιας όπερας, η υψίφωνος Μαρία Κάλλας.

Η τραγική είδηση του αιφνίδιου θανάτου της έκανε τον γύρω του κόσμου δημιουργώντας παγκόσμιο κύμα συγκίνησης, μιας και η 53χρονη Κάλλας αποτελούσε καλλιτέχνιδα παγκοσμίου φήμης και αναγνώρισης.

Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 17ης Σεπτεμβρίου 1977:

«Παγκόσμια συγκίνηση προκάλεσε ο αιφνίδιος θάνατος της Μαρίας Κάλλας, της “πρίμα – ντίβα της όπερας στον 20ο αιώνα”, που πέθανε χθες στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, από καρδιακή προσβολή.

»Όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, η μεγάλη καλλιτέχνις, που η υγεία της ήταν κλονισμένη τα τελευταία χρόνια, αισθάνθηκε χθες το μεσημέρι ξαφνικά ένα αιφνίδιο πόνο στο στήθος και λιποθύμησε ζητώντας βοήθεια. Αλλά, πριν προλάβουν να της δώσουν τις πρώτες βοήθειες εξέπνευσε.

»Αμέσως μόλις έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου της Μαρίας Κάλλας, άρχισεν από όλα τα μέρη του κόσμου να εκφράζουν την βαθειά θλίψη τους οι άνθρωποι της τέχνης. (…) Τη λύπη τους, εξάλλου, εξέφρασαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Τσάτσος, όσο και ο πρωθυπουργός κ. Καραμανλής, για το θάνατο της καλλιτέχνιδας, που μεταπολεμικά αναδείχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες του μελοδράματος, στα λυρικά θέατρα όλου του κόσμου.

»Η Μαρία Κάλλας, που είχε γεννηθεί το 1924 στη Νέα Υόρκη από Έλληνες γονείς, έφθασε στον κολοφώνα της δόξας της στην δεκαετία 1955 – 1965, αλλά τα τελευταία χρόνια είχε αποσυρθεί ουσιαστικά από τη σκηνή.

“Δεν σχεδίαζε να εμφανιστεί ξανά”, δήλωσε ο πρώην ιμπρεσσάριός της, Μισέλ Γκλότζ, μόλις έμαθε το θάνατό της, “αλλά σκεπτόταν την επανάληψη ηχογραφήσεων και, ίσως, κάποια εργασία στην τηλεόραση”.

H σπουδαία καριέρα

»Στην πλούσια καρριέρα της η Κάλλας γνώρισε θριαμβευτικές στιγμές τόσο στην Ελλάδα (όπου εμφανίστηκε δύο συνεχείς χρονιές στην Επίδαυρο ερμηνεύοντας την “Νόρμα” και την “Μήδεια”) όσο και στις όπερες του Μιλάνου (όπου ήταν μόνιμο στέλεχος), του Λονδίνου, του Παρισίου, της Νέας Υόρκης κλπ.

»Και συνήθιζε να λέει, δικαιολογώντας αυτή τη μεγάλη σταδιοδρομία:

“Kάθε τραγουδιστής πρέπει να σέβεται την ανάγκη για σιδερένια πειθαρχία και συνεχή εργασία, αν αποβλέπει στην τελειότητα.

Αν θέλεις να υπηρετήσεις τη μουσική πρέπει να ζεις γι’ αυτή μέρα και νύχτα”

(…)

»Μέσα στην δεκαετία 1955-65 η Μαρία Κάλλας τραγουδάει όλους σχεδόν τους πρώτους ρόλους της ιταλικής όπερας. Και κάτι περισσότερο: δεν τους τραγουδάει μόνο, αλλά και τους αναδεικνύει δραματικά, αφού την ανεπανάληπτη φωνή της “ντύνει” και ένα εξαιρετικό υποκριτικό ταλέντο.

»Πολλοί είπαν ότι με την υποκριτική της της βοήθησε στην αποκατάσταση του ρεαλισμού στην όπερα. Και όταν τραγούδησε τον ρόλο της άρρωστης Βιολέττας, στην “Τραβιάτα” του Βέρντι, η απόδοσή της ήταν τόσο ρεαλιστική, ώστε μεγάλο μέρος του κοινού φοβήθηκε ότι ήταν η ίδια πραγματικά άρρωστη…

Ωνάσης

»Παράλληλα με τις μεγάλες καλλιτεχνικές της επιτυχίες, η Μαρία Κάλλας πολυσυζητήθηκε για τον δεσμό της με τον Αριστοέλη Ωνάση, που έμεινε πιστός φίλος της και μετά τον χωρισμό τους, και τον γάμο του με την Ζακλίν Κέννεντυ.

»Και η κατεστραμμένη υγεία της ντίβας από τις δύσκολες προσπάθειές τις να χάσει βάρος, δέχθηκε άλλο ένα πλήγμα, όταν ο μεγαλοεφοπλιστής πέθανε, πριν δύο χρόνια.

»Από τότε η Κάλλας κλείστηκε στον εαυτό της και στο διαμέρισμά της βλέποντας ελάχιστους ανθρώπους, ως το χθεσινό αιφνίδιο θάνατό της. (…)

Ανυπόκριτος θαυμασμός

»Το 1964, το Παρίσι στην Όπερα του οποίου παρουσιάζεται η “Νόρμα”, και το Λονδίνο, με την “Tόσκα” στο “Κόβεντ Γκάρντεν”, υποκλίνονται μπρος στο μουσικό φαινόμενο. Την “Tόσκα” τραγουδάει τον επόμενο χρόνοα πάλι στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη η Κάλλας, για να κερδίσει ξανά τον ανυπόκριτο θαυμασμό.

»Είναι, ουσιαστικά, και η τελευταία της χρονιά στην σκηνή της όπερας. Αναβάλλει ένα κονσέρτο της, “λόγω υγείας”, αλλά δεν επιστρέφει στην σκηνή παρά μόνο ύστερα από εννιά σχεδόν χρόνια, τον Δεκέμβριο του 1973.

»Εννιά χρόνια σιωπής για τους πιστούς της Ντίβας είναι πολλά. Και μόνη “παρηγοριά” η φωνή της στους δίσκους, καθώς είχε “γυρίσει” 19 ολόκληρες όπερες και 10 άλμπουμ με επιλογές από διάφορα έργα. (…)

Το κύκνειο άσμα

»Στις 8 Δεκεμβρίου του 1973 η Μαρία Κάλλας επιστρέφει ξανά, αλλά για τελευταία φορά, στη σκηνή. Τραγουδάει ένα ρεπερτόριο από άριες στην όπερα του Παρισιού. Ανακαλείται από το κοινό πάνω από δέκα φορές, οι κραυγές “Βίβα Μαρία” δονούν την μεγάλη αίθουσα και οι ανθοδέσμες πέφτουν βροχή στην σκηνή.

»Ήταν το κύκνειο άσμα. Η Μαρία Κάλλας επιστρέφει στην μοναξιά και την σιωπή…

»Και χθες το πρωί, αισθάνθηκε ένα οξύ πόνο στο στήθος. Η ντίβα έπεσε στο πάτωμα καλώντας βοήθεια. Δεν πρόλαβαν να την μεταφέρουν ούτε μέχρι το κρεβάτι της…Ήταν αυτό το τέλος.

»Το τέλος μιας μεγάλης τραγουδίστριας, το τέλος μιας μεγάλης εποχής της όπερας».