«Κυκλοφοριακό χάος στον Κηφισό». «Μεγάλο μποτιλιάρισμα στην Περιφερειακή Υμηττού». «Ακινητοποιημένα τα οχήματα στην άνοδο της Κηφισίας», Με αυτούς τους ειδησεογραφικούς τίτλους περιγράφεται σε καθημερινή βάση πλέον το κυκλοφοριακό κομφούζιο στους δρόμους της πρωτεύουσας, σε ημέρες μάλιστα που οι βασικές οδικές αρτηρίες δεν επιβαρύνονται από μια πιθανή απεργία των ΜΜΜ ή από μια πορεία στο κέντρο της πόλης.
Αρτηρίες για τις οποίες οι οδηγοί καλούνται «να οπλιστούν με υπομονή» για να τις διασχίσουν είναι ο Κηφισός, η λεωφόρος Βουλιαγμένης, η Κηφισίας, η Βασιλίσσης Σοφίας προς Βασιλέως Κωνσταντίνου, ακόμα και τμήματα της Αττικής οδού.
Τα στοιχεία κίνησης για το 2022 από το Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου δείχνουν ότι ο τελικός χρόνος μετακίνησης σε σχέση με τον πραγματικό -αυτόν δηλαδή που θα χρειαζόταν ένα ΙΧ αν η μετακίνηση γινόταν στις 2 τα ξημερώματα, χωρίς μποτιλιάρισμα – είναι ακριβώς ο διπλάσιος.
Για παράδειγμα, μια διαδρομή 15 λεπτών με αυτοκίνητο, υπό τις σημερινές συνθήκες «εμφράγματος», γίνεται σε 30 λεπτά. Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο για διαδρομές μιας ώρας που διαρκούν τελικά δύο, με το αντίστοιχο δυσβάσταχτο κόστος σε καύσιμα.
Τα πέντε αγκάθια
Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό, γι’ αυτό και οι περισσότερες δημόσιες τοποθετήσεις συγκλίνουν στο ότι δεν υπάρχει μία και μόνη λύση. Απαντες συμφωνούν πως απαιτούνται ενέργειες πολλαπλές, οι οποίες όταν λειτουργήσουν συνδυαστικά θα φέρουν στην πράξη μια πρώτη αλλαγή.
Ο Παναγιώτης Τζούρας, συγκοινωνιολόγος-μηχανικός και υποψήφιος διδάκτωρ στο ΕΜΠ, σε μια προσπάθεια να αποκωδικοποιήσει για «ΤΑ ΝΕΑ» το πρόβλημα, εντοπίζει την πηγή του σε πέντε σημεία.
Πρώτον, στην έλλειψη ανταγωνιστικής εναλλακτικής λύσης για μια σειρά από διαδρομές που δεν καλύπτονται επαρκώς από ΜΜΜ, δεύτερον, στη συγκέντρωση πολλών μεγάλων εταιρειών σε σημεία περιφερειακά του κέντρου της πόλης τα οποία δεν καλύπτονται από το δίκτυο του μετρό, όπως είναι η λεωφόρος Συγγρού και η λεωφόρος Κηφισίας, τρίτον, στην επιστροφή στην προ COVID πραγματικότητα, όπου ο κόσμος δίνει και πάλι το παρών στους χώρους εργασίας, τέταρτον, στη σύμπτωση της έναρξης του ωραρίου εργασίας για την πλειονότητα των εργαζομένων τις ώρες αιχμής και, πέμπτον, στην ύπαρξη δομικών προβλημάτων σε σημεία όπου παρουσιάζεται το φαινόμενο του «λαιμού μπουκαλιού» – όταν πολλαπλές λωρίδες καταλήγουν απότομα σε πολύ λιγότερες.
Και όλα αυτά την ώρα που τα στοιχεία του ΟΑΣΑ αποτυπώνουν μια επιστροφή του κόσμου στα ΜΜΜ – εξαιτίας και της ανόδου της τιμής στα καύσιμα – που για το πρώτο τρίμηνο του έτους φτάνει στο 65% των επιπέδων του 2019.
Και πέντε λύσεις
Σύμφωνα με τον ειδικό, μια πρώτη λύση είναι ο συνεπιβατισμός. Οπως σημειώνει ο ίδιος, «αν από τους 1,2 επιβάτες ανά αυτοκίνητο που καταγράφουν τα στοιχεία τώρα, φτάσουμε έστω στους δύο, θα έχει μειωθεί το πρόβλημα στο μισό». Δεύτερη λύση, η μέριμνα για καλύτερα πεζοδρόμια και μεγαλύτερο δίκτυο ποδηλατοδρόμων για γρήγορη πρόσβαση στους σταθμούς του μετρό.
Τρίτη λύση, τα κίνητρα που θα μπορούσαν να δοθούν μέσω app από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε συνεργασία με καταστήματα, για ειδικές εκπτώσεις στους πεζούς. Τέταρτη λύση, η βελτίωση της συχνότητας των δρομολογίων των λεωφορείων ενώ, πέμπτη λύση μπορεί να αποτελέσει και το ευέλικτο ωράριο, ώστε να μη συμπίπτουν οι ενάρξεις ωραρίου εργασίας για τόσο μεγάλο πληθυσμό.
Κάτι τέτοιο είναι βέβαιο ότι θα έφερνε μια αποκλιμάκωση, παρότι υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν πως μια τέτοια επιλογή ίσως να άπλωνε το πρόβλημα σε περισσότερες ώρες της μέρας.