Στον εκδότη
της «Λιτερνατούρναγια Γκαζιέτα»
Μάιος 1966
Το πρόβλημα του Ψυχρού Πολέμου είναι, όπως έγραψε κάποτε ο Οντεν, ότι μας στοιχειώνει ένας κατεστραμμένος αιώνας.
Πίσω από τις μικρές σημαίες που κυματίζουμε, υπάρχουν γέρικα πρόσωπα που κλαίνε, και ακρωτηριασμένα παιδιά από τις άθλιες συγκρούσεις των «γκουρού». Ο κύριος Βόινοφ [ένας σοβιετικός κριτικός που έκανε κριτική για το «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο»] υποπτεύομαι ότι οσμίστηκε στα γραπτά μου τη μεγαλύτερη αίρεση όλων: ότι δεν υπάρχει νίκη και αρετή στον Ψυχρό Πόλεμο, μόνο μια άρρωστη κατάσταση και μια πολιτική δυστυχία… Ο Τζέιμς Μποντ, από την άλλη, δεν παραβιάζει τέτοιες κομμουνιστικές αρχές. Τον ξέρεις καλά. Είναι η ύαινα που περιφέρεται στις ερήμους του καπιταλισμού, ένας αναγνωρίσιμος ανταγωνιστής που συντηρείται από το κεφάλαιο και διατηρείται ευδιάθετος από τη γοητεία μιας υλιστικής κοινωνίας.
Είναι ένας σοβινιστής που κάνει την κατασκοπεία συναρπαστική. Ο Μποντ στο μαγικό του χαλί μάς απομακρύνει από την ηθική αμφιβολία, διώχνει την αμηχανία με τη δράση, την ηθική με το καθήκον. Πάνω απ’ όλα, έχει τον μοναδικό εξοπλισμό χωρίς τον οποίο ούτε τα κόλπα του δεν θα λειτουργούσαν: ένας απόλυτα κακός εχθρός.
Είναι στο πλευρό σου, όχι στο δικό μου. Τώρα που έχετε τιμήσει τις ιδιότητες που τον δημιούργησαν, είναι θέμα χρόνου να τον στρατολογήσετε. Πιστέψτε με, έχετε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις: ο ρώσος Μποντ δεν αργεί, είναι καθ’ οδόν.
Στον Γκράχαμ Γκριν
Κορνουάλη, 7 Νοεμβρίου 1974
Αγαπητέ Γκράχαμ Γκριν,
Μετά τη διαφωνία μας για τον Φίλμπι προ καιρού, είναι λίγο δύσκολο για μένα να σας γράψω. Αλλά θα έπρεπε να τρέφω μίσος για εσάς ώστε η διαμάχη να μείωνε την ευγνωμοσύνη μου προς το πρόσωπό σας για τη βοήθεια και την ενθάρρυνσή σας πριν από δέκα χρόνια ή – αν έχει κάποια αξία – τον θαυμασμό μου για τη δουλειά σας. Με συγκινεί να σας γράφω για τις επισκέψεις μου στην Απω Ανατολή φέτος, και ιδιαίτερα από την Ινδοκίνα: «Ο ήσυχος Αμερικανός», που ξαναδιάβασα στη Σαϊγκόν, μου φαίνεται ακόμα τόσο φρέσκο βιβλίο όσο πριν από 19 χρόνια, και σίγουρα εξακολουθεί να είναι το μοναδικό μυθιστόρημα, ακόμη και τώρα, που ανταποκρίνεται στο θέμα του. Αλλά η απόλυτη ακρίβεια με την οποία αποδίδει την ατμόσφαιρα και η αντίληψή του είναι εκπληκτικές. Το βιβλίο μοιάζει πιο αληθινό όταν βρίσκεται κάποιος στις τοποθεσίες όπου εξελίσσεται, παρά μακριά από αυτές.
Στον σερ Αλεκ Γκίνες
3 Μαρτίου 1978
Αγαπητέ σερ Αλεκ,
Τι υπέροχο που έλαβα την επιστολή σας, το περιεχόμενο της οποίας προώθησα στον Τζόναθαν Πάουελ στο BBC σήμερα το πρωί. Αν είναι δυνατόν, ήταν ακόμη πιο χαρούμενος από μένα που άκουσε ότι, καταρχήν, είστε ενθουσιώδης να ενσαρκώσετε τον Σμάιλι. Επιτρέψτε μου να πάω κατευθείαν στα θέματα που θίξατε. Τα 64 είναι η ιδανική ηλικία. Ο Σμάιλι δεν μπορεί να είναι μικρότερος ηλικιακά και φοβάμαι ότι μπορεί να είναι και μεγαλύτερος, αν και επίτηδες έχω αποφύγει να αναφερθώ στο πέρασμα του χρόνου στα μεταγενέστερα βιβλία! Επομένως, κανείς δεν προβληματίζεται σχετικά με αυτό το θέμα, και ούτε εσείς θα πρέπει να ανησυχείτε.
Οχι, δεν είστε παχουλός, ούτε έχετε διπλοσάγονο, αν και νομίζω ότι σας έχω δει σε ρόλους όπου σχεδόν ηθελημένα έχετε αποκτήσει ένα είδος χερουβικού βλέμματος! Εκτός από τη σωματική διάπλαση, έχετε όλα τα άλλα φυσικά χαρακτηριστικά: μια πραότητα στον τρόπο, είστε ευθυτενής όταν το θέλετε, έχετε μια ακινησία που μοιάζει απόκοσμη, αλλά ταυτόχρονα είστε και σε μια ηλεκτρισμένη εγρήγορση. Στην καλύτερη περίπτωση, είστε άβολη παρέα, όπως υποψιάζομαι ότι είναι και ο Σμάιλι. Το κοινό επιθυμεί – όταν το επιθυμείτε – να σας πάρει υπό την προστασία του. Νιώθει υπεύθυνο για σας, ανησυχεί για την τύχη σας. Δεν ξέρω πώς ονομάζεται αυτό το είδος ενσυναίσθησης, αλλά είναι πολύ σπάνιο, και ο Σμάιλι και ο Γκίνες το έχουν: όταν κάποιος από τους δυο σας ξεκινά ένα νέο εγχείρημα, δεν μπορώ παρά να μην αισθανθώ ένα τρέμουλο (…)
Μερικοί ηθοποιοί μπορούν να παίζουν έξυπνα. Αλλοι είναι έξυπνοι αλλά εμφανίζονται βαρετοί, λόγω της μανιέρας τους που τους παρεμποδίζει. Και λίγοι είναι ευφυείς και μπορούν να το μεταδώσουν: στο «O κλήρος έπεσε στον Σμάιλι», αυτό το δώρο θα είναι καθαρό χρυσάφι, γιατί δίνει βάση σε άλλα πράγματα – τη μοναξιά, την ηθική ανησυχία, την ανθρωπιά του Σμάιλι – κι όλα, λόγω της οξυδέρκειάς του που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας και εξαιτίας της φροντίδας σας.
Στον Γκάρι Ολντμαν
Με e-mail, 31 Αυγούστου 2011
(Ο Ολντμαν είχε στείλει e-mail για να ευχαριστήσει τον Λε Καρέ για τα «γενναιόδωρα και κολακευτικά λόγια» σχετικά με την ταινία «Κι ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι» του 2011).
Αγαπητέ Γκάρι,
Ηταν από καρδιάς. Στο αρχικό κομμάτι έγραψα ότι ακόμα κι αν δεν άρεσε σε κανέναν άλλον στον κινηματογράφο, θα χειροκροτούσα. Λατρεύω την ταινία, λατρεύω τον Σμάιλί σου, και αυτό δεν αλλάζει. Πόνταρα εκατό λίρες στο 10-1 για τη νίκη στη Βενετία. Αν κερδίσω, θα σε κεράσω μεσημεριανό. Είναι μια όμορφη, όμορφη ερμηνεία.
