Αλλαγή σελίδας και μετάβαση της Δικαιοσύνης στην ψηφιακή εποχή, με τη λειτουργία υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα αλλά και με το ηλεκτρονικό πινάκιο που θα επιτρέπει σε δικηγόρους και διαδίκους να ενημερώνονται για την πορεία των υποθέσεών τους εξ αποστάσεως, σηματοδοτεί το νέο έργο του υπουργείου Δικαιοσύνης, που μέχρι τον Απρίλιο του 2024 θα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής δικαστηριακής πρακτικής.
Το νέο αυτό πρόγραμμα αποσκοπεί στην εισαγωγή και αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων στη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, στη μείωση των οικονομικών βαρών που προκαλούν οι μετακινήσεις μαρτύρων και στην ποιοτική αναβάθμιση του έργου της Δικαιοσύνης. Επιπλέον, θα συνδράμει ουσιωδώς σε περιπτώσεις που απαιτείται κατάθεση ευάλωτων μαρτύρων, όπως ανήλικοι και θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, καθώς και στην επιτάχυνση του ανακριτικού έργου με τη χρήση της τηλεδιάσκεψης και στην εξυπηρέτηση των αιτήσεων δικαστικής συνδρομής.
Το αντικείμενο του έργου, που εντάσσεται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα», του ΕΣΠΑ 2014-2020, φέρει τη σφραγίδα του υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα και αποτελείται από δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα και ο δεύτερος τις υπηρεσίες ενημέρωσης της πορείας των πινακίων και των εκθεμάτων των δικαστηρίων. Η υλοποίηση του προγράμματος θα γίνει με την εγκατάσταση ενός δικτύου παροχής υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά́ καταστήματα της χώρας.
Τι αλλάζει.
Η εγκατάσταση των συστημάτων θα φέρει άμεσα και απτά οφέλη στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, καθώς οι αρμόδιοι φορείς, επενδύοντας στα ψηφιακά εργαλεία, ευελπιστούν και στη βελτίωση του ρυθμού έκδοσης αποφάσεων που, κατά γενική ομολογία, εδώ και πολλές δεκαετίες αποτελεί τη μεγαλύτερη παθογένεια του δικαστικού συστήματος.
Με τη λειτουργία του νέου προγράμματος, θα μπορεί, για παράδειγμα, να εξετάζεται άμεσα ένας μάρτυρας που διαμένει σε απομακρυσμένη περιοχή. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο μάρτυρας θα προσέρχεται σε κάποιον από τους πιστοποιημένους χώρους που θα διαμορφωθούν ειδικά για τον σκοπό αυτόν κατά την υλοποίηση του έργου και θα καταθέτει ζωντανά με εικόνα και ήχο. Το ίδιο ακριβώς θα μπορεί να συμβαίνει και με κατηγορουμένους, οι οποίοι είναι κρατούμενοι σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα εκτός της έδρας του δικαστηρίου όπου εκδικάζεται η υπόθεσή τους και θα μπορούν να εξετάζονται ώστε να αποφεύγονται οι αλλεπάλληλες μεταγωγές προς «οικονομία» της δίκης.
Η εφαρμογή της τηλεδιάσκεψης όμως μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα και σε προγενέστερα δικονομικά στάδια, καθώς ο εισαγγελέας ή ο προανακριτικός υπάλληλος θα μπορεί να εξετάζει με το νέο αυτό ψηφιακό εργαλείο το πρόσωπο ή τα πρόσωπα εκείνα που διαμένουν μακριά και δεν είναι εφικτή η άμεση κατάθεσή τους, ολοκληρώνοντας ταχύτερα τις διαδικασίες αυτές που, όπως έχει φανεί στην πράξη, μπορούν να διαρκέσουν ακόμα και μήνες. Για να μη μείνει ωστόσο το εγχείρημα μόνο στα… χαρτιά, ήδη υπάρχει η αναγκαία νομοθετική πρόβλεψη για τη λειτουργία συστήματος Διαχείρισης Κρατήσεων και Ροών Εργασίας, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα σε πιστοποιημένους χρήστες (δικαστές και δικηγόρους) να υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτηση για απομακρυσμένη εξέταση μαρτύρων / κατηγορουμένων και να λαμβάνουν ηλεκτρονικά τη σχετική έγκριση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα αυτό θα εφαρμοστεί σε Αρειο Πάγο, εφετεία, πρωτοδικεία και πταισματοδικεία, Συμβούλιο της Επικρατείας, διοικητικά πρωτοδικεία, διοικητικά εφετεία και σωφρονιστικά καταστήματα.