Εξελίξεις στην περιοχή θέλει να προκαλέσει η Τουρκία εργαλειοποιώντας την υπογραφή του νέου μνημονίου Αγκυρας – Τρίπολης. Με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιχειρεί να εκμεταλλευθεί την κατάσταση στη Λιβύη και την προσπάθεια του πρωθυπουργού της προσωρινής κυβέρνησης Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπα να κρατηθεί στην εξουσία.
Δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο, αλλά και κριτική εντός της Λιβύης εναντίον της κυβέρνησης Ντμπέιμπα, της οποίας η θητεία έχει λήξει, υπογραμμίζουν ότι δεν είχε την εξουσία να υπογράψει τέτοιου είδους συμφωνίες, σημειώνοντας και τον κίνδυνο που έχει αυτή για τις διεθνείς σχέσεις της Τρίπολης.
Η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις και ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τις τουρκικές προκλήσεις, με τον Νίκο Δένδια να δηλώνει («Βήμα») σαφώς ότι δεν υπήρξε ολιγωρία από την ελληνική πλευρά. Ο ΥΠΕΞ ανέδειξε το ζήτημα του νέου τουρκολιβυκού μνημονίου και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο.
Ο Ερντογάν, σύμφωνα με πληροφορίες, εμφανίζεται έτοιμος να επισκεφθεί τη Λιβύη μέσα στον Νοέμβριο, με στόχο να στηρίξει τόσο την κυβέρνηση Ντμπέιμπα όσο και τις συμφωνίες Αγκυρας – Τρίπολης προκειμένου να ενισχύσει την τουρκική ηγεμονία που θέλει να εξασφαλίσει στην περιοχή.
Ακόμα και αν τουρκικές διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η νέα συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για έρευνες υδρογονανθράκων δεν έχει «γεωγραφικό προσδιορισμό», θέλοντας να το αποσυνδέσουν μερικώς από τη συμφωνία του 2019 που χαρακτηρίζεται άκυρη και παράνομη, καθώς επιχειρεί να καθορίσει θαλάσσιες ζώνες, στην πραγματικότητα αποτελεί το πρώτο βήμα στην υλοποίησή της.
Τουρκικές πηγές αλλά και διπλωμάτες στην Αθήνα εκτιμούν ότι αρχικά ο Ερντογάν θα προχωρήσει στην αποστολή ερευνητικού σκάφους στις ακτές της Λιβύης, εντός των χωρικών της υδάτων που δεν θα παραβιάζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Με αυτό τον τρόπο η απειλή θα παραμείνει ως υπόμνηση, όπως και με την αποστολή του γεωτρύπανου «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» στην Αττάλεια, έτοιμη να ενεργοποιηθεί πιο επιθετικά εάν και εφόσον η Αγκυρα κρίνει απαραίτητο ότι χρειάζεται μία κρίση. Μία κρίση η οποία εκτιμούν ότι για να πυροδοτηθεί θα χρειαστεί μία κίνηση από την Αθήνα που να θεωρηθεί ότι προκαλεί την Τουρκία.
Σύμμαχοι σε ετοιμότητα
Πληροφορίες σημειώνουν ότι η Αθήνα είναι σε εγρήγορση τόσο σε επίπεδο διπλωματίας όσο και στο πεδίο – εφόσον χρειαστεί – καθώς έχει ήδη ενεργοποιήσει και τους συμμάχους της στην περιοχή. Ισραήλ και Αίγυπτος θεωρούνται μεταξύ των πρώτων που θα αντιδράσουν εάν ένα τουρκικό γεωτρύπανο επιχειρήσει να βγει εκτός των αποδεκτών λιβυκών ορίων, επιδιώκοντας μια πρόκληση στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι και οι ΗΠΑ θέλουν να αποκλείσουν και να «πνίξουν» ένα τέτοιο σενάριο εν τη γενέσει του.
Το επόμενο διάστημα ενδέχεται να επιδιωχθούν και νέες επαφές της ελληνικής διπλωματίας με αρχές της Λιβύης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ακυρότητας της συμφωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τις δηλώσεις Ερντογάν που θέλουν να συντηρήσουν το πολεμικό κλίμα με την Ελλάδα, τουρκικές πηγές θέλουν να κρατήσουν ανοιχτό το παράθυρο διαλόγου, επισημαίνοντας ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 ήταν μία «πολιτική πράξη» και όχι νομική. Θεωρούν δε ότι αν η Ελλάδα «πεισθεί» να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις «με διάθεση συμβιβασμού», η Αγκυρα μπορεί να αποδεχθεί να κάνει συγκεκριμένες υποχωρήσεις. Ενώ χαρακτηρίζουν τις εκλογές σε Ελλάδα – Κύπρο και Τουρκία ως το ιδανικό μείγμα για έκρηξη.
Στην προσεχή συνεδρίαση του Κοινοβουλίου της Λιβύης αναμένεται να συζητηθεί το θέμα του νέου τουρκολιβυκού μνημονίου, όπως ανέφερε το μέλος της Βουλής, Αμπντέλ Μονέιμ αλ Αρφι, που προέρχεται από την πλευρά Ντμπέιμπα. Ωστόσο η συμφωνία προκαλεί και εσωτερική κρίση στη χώρα. Ο πρόεδρος του Λιβυκού Κοινοβουλίου Αγκίλα αλ Σάλεχ έχει ήδη καταδικάσει τη νέα συμφωνία, ενώ έχει στείλει και σχετική επιστολή στο ΓΓ του Αραβικού Συνδέσμου σημειώνοντας ότι αυτή δεν έχει νομική ισχύ και δεν δεσμεύει το λιβυκό κράτος.