Ραγδαίες εξελίξεις στη Βρετανία: Παραιτήθηκε η Λιζ Τρας

Έξι εβδομάδες αφού αναδείχθηκε πρωθυπουργός της Βρετανίας, η Τρας είδε το κύρος της να καταρρακώνεται, με την κοινή γνώμη να την απορρίπτει και βουλευτές από το ίδιο της το κόμμα να την αμφισβητούν.

Είχε ήδη αναγκαστεί να εγκαταλείψει σχεδόν το σύνολο του οικονομικού της προγράμματος –αφού αυτό προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στις αγορές– , είχε αποπέμψει τον υπουργό Οικονομικών της Κουάσι Κουάρτενγκ, ενώχθες Τετάρτη «έχασε» και την υπουργό Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν.

Σκηνές χάους στη Βουλή – Βουλευτές κλαίγανε

Σημειώνεται πως χτες εκτυλίχθηκαν σκηνές χάους στη Βουλή, σε ψηφοφορία που έφεραν οι Εργατικοί για την αμφιλεγόμενη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης (fracking) προκειμένου να εξορύσσεται σχιστολιθικό φυσικό αέριο.

Η κυβέρνηση έδωσε εντολή πειθαρχίας σαν να ήταν ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.

Υπάρχουν καταγγελίες και φωτογραφίες για Συντηρητικούς να τραβάνε με το ζόρι τους βουλευτές να ψηφίσουν κατά της πρότασης. Άλλες μαρτυρίες κάνουν λόγο για νέους βουλευτές που έκλαιγαν εξαιτίας της πίεσης που ασκούνταν σε αυτούς, σύμφωνα με την ΕΡΤ.

Τόσο η υπεύθυνη για την κομματική πειθαρχία αλλά και ο αναπληρωτής της φαίνεται σύμφωνα με πολλούς μάρτυρες ότι ήθελαν να παραιτηθούν από τις θέσεις τους. Ωστόσο στη μία μετά τα μεσάνυχτα η Ντάουνινγκ Στρiτ έστειλε ενημέρωση ότι και η επικεφαλής Γουέντι Μόρτον και ο αναπληρωτής της Γκρεγκ Γουίτακερ είναι στη θέση τους.

Το χάος προκλήθηκε κατά παρόντες, όταν η κυβέρνηση άλλαξε την εντολή πειθαρχίας καθώς η αποχή ήταν μεγάλη για να μην πληγεί η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση.

Η διπλή εντολή προκάλεσε κομφούζιο. Μέσα σε αυτό ούτε η ίδια η Λιζ Τρας δεν ψήφισε. Ούτε η Τερέζα Μέι, ούτε ο πρόσφατα αποχωρήσας υπουργός οικονομικών.

 Οι 44 θυελλώδεις ημέρες της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία

Υπενθυμίζεται πως η Τρας εξελέγη, σε ηλικία 47 ετών, για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον, ύστερα από ψηφοφορία μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος με 81.326 ψήφους έναντι 60.399 του αντιπάλου της, του Ρίσι Σουνάκ.

Ακολουθούν τα βασικά γεγονότα από τότε που ανήλθε στην εξουσία στις 6 Σεπτεμβρίου.

6 Σεπτεμβρίου

Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.

8 Σεπτεμβρίου

Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το ‘πάγωμα’ των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.

23 Σεπτεμβρίου

Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν ‘μίνι προϋπολογισμό’ για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.

Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.

28 Σεπτεμβρίου

Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».

29 Σεπτεμβρίου

Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.

3 Οκτωβρίου

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.

5 Οκτωβρίου

«Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της ούτε τις νευρικές αγορές.

12 Οκτωβρίου

Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.

13 Οκτωβρίου

Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.

Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε ένα μήνα.

14 Οκτωβρίου

Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για την Ντάουνινγκ Στριτ.

Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οκτώ λεπτά.

Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25% όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.

 17 Οκτωβρίου

Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.

Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι’ αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».

Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη» αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».

19 Οκτωβρίου

«Είμαι μαχήτρια όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.

Η υπουργός της επί των Εσωτερικών Σουέλα Μπάβερμαν παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.

Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.