Ο Σι Τζινπίνγκ απέκλεισε βασικούς αντιπάλους του από την ηγεσία της Κίνας και εδραίωσε την εξουσία του στη χώρα κατά την τελευταία ημέρα της συνεδρίασης του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στη διάρκειά της ο Σι εξελέγη για μια άνευ προηγουμένου τρίτη συνεχόμενη θητεία στην ηγεσία, αλλά τη σκηνή έκλεψε ο πρώην πρόεδρος Χου Τζιντάο ο οποίος απομακρύνθηκε απροσδόκητα, εντελώς άκομψα μπροστά σε διεθνές κοινό, από την κεντρική σκηνή. Η αποχώρηση του Χου ήταν μια σπάνια στιγμή αναπάντεχου δράματος σε μια συνήθως προσεκτικά χορογραφημένη πολιτική παράσταση.
Η καταληκτική συνεδρίαση του 20ού συνεδρίου του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος έκλεισε ένα Σαββατοκύριακο θριάμβου για τον Σι που τον καθιστά πλέον τον ισχυρότερο ηγέτη της Κίνας μετά τον Μάο Τσετούνγκ. Εχει σαρώσει τις τελευταίες νόρμες μιας πολιτικής τάξης που οικοδομήθηκε μετά τον θάνατο του Μάο και είχε στόχο αποτρέψει την επιστροφή στις χειρότερες υπερβολές της διακυβέρνησης από έναν μόνο ηγέτη. Τώρα, οι Κινέζοι αποκαλούν πλέον τον Σι Τζινπίνγκ «ηγέτη» καθώς η εξουσία του φαίνεται να είναι απόλυτη, ανατρέποντας πολλά από όσα ίσχυαν μέχρι τώρα.
Το Σάββατο έγινε σαφές ότι ο Σι είχε μετακινήσει τον πρωθυπουργό Λι Κετσιάνγκ και τον μεταρρυθμιστή Γουάνγκ Γιανγκ στη σύνταξη, ώστε να μπορέσει να γεμίσει τη μόνιμη επιτροπή του πολιτικού γραφείου – την καρδιά της κυβέρνησης, η οποία επί δεκαετίες κυβερνούσε συλλογικά – με στελέχη που έχουν αποδείξει την πίστη τους σε εκείνον.
Ανάγκη «ενότητας»
Στη διάρκεια των επταήμερων εργασιών του 20ού συνεδρίου του ΚΚΚ ο Σι τόνισε πολλές φορές την ανάγκη ενότητας του κόμματος. Αλλά η επιθυμία να ελέγξει απόλυτα τη δημόσια εικόνα του κόμματος έκανε την ξαφνική και προφανώς απρόθυμη αποχώρηση του Χου, μπροστά στα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης, ακόμα πιο σημαντική. Ο 79χρονος πρώην πρόεδρος της χώρας φάνηκε μπερδεμένος και απρόθυμος να εγκαταλείψει τη θέση του στη σκηνή της Μεγάλης Αίθουσας του Λαού, όταν τον πλησίασε ένας βοηθός, ο οποίος του ψιθύρισε στο αφτί και προσπάθησε να τον σηκώσει από τη θέση του. Επειτα από κάποιες αμήχανες στιγμές, ο Χου έφυγε από τη σκηνή συνοδευόμενος, προκαλώντας εικασίες σχετικά με το αν η αποχώρηση προέκυψε από προβλήματα υγείας, όπως ανακοινώθηκε, ή εάν επρόκειτο για κάποιο παιχνίδι εξουσίας.
Ο Σι χρησιμοποίησε το συνέδριο, που διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια, για να εδραιώσει τη θέση του στο ΚΚΚ και να ενισχύσει την προσωπολατρία, καθιστώντας την ιδεολογική του πλατφόρμα ως πυρήνα της σύγχρονης κομματικής ιδεολογίας. Μόλις ο Χου αποχώρησε συνοδευόμενος, ο Σι ήταν κυρίαρχος στη σκηνή, όπως είναι τώρα στην κινεζική πολιτική. Εάν ίσχυαν οι παλιοί κανόνες, ο Σι θα αποχωρούσε από την ηγεσία αυτή την εβδομάδα έπειτα από 10 χρόνια στο τιμόνι. Αντ’ αυτού, κατήργησε τα όρια θητείας στην προεδρία, γέμισε την κυβέρνηση με συμμάχους του και θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει ηγέτης εφ’ όρου ζωής.
Διαψεύστηκαν οι ελπίδες
Η νέα επταμελής μόνιμη επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου αποτελείται εξ ολοκλήρου από πιστούς του Σι, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του κόμματος της Σαγκάης Λι Τσιάνγκ, ο οποίος είναι σε καλό δρόμο για να αντικαταστήσει τον Λι Κετσιάνγκ ως πρωθυπουργός τον Μάρτιο. Ορισμένοι αναλυτές ανέμεναν – ή ήλπιζαν – τη συμπερίληψη συμβολικά ενός μέλους που δεν είχε συμμαχήσει με τον Σι, αλλά διαψεύστηκαν. Ολα αυτά, βέβαια, σημαίνουν ότι εάν τα πράγματα δεν πάνε καλά, θα είναι πολύ δύσκολο να μετατοπίσει τις ευθύνες. Επίσης, χωρίς εξηγήσεις, συρρίκνωσε το Πολιτικό Γραφείο σε 24 από 25 άτομα – ο μονός αριθμός σήμαινε ότι θα μπορούσε να υπάρξει ισοψηφία σε ψηφοφορίες, τις οποίες θα λύνει, όπως είναι φυσικό, ο ίδιος ο Σι. Ετσι αποκλείει και οποιαδήποτε περίπτωση να ληφθούν αποφάσεις κόντρα στη θέλησή του.