Αφού διαφώνησαν δημοσίως, ο Όλαφ Σολτς και ο Εμανουέλ Μακρόν βρήκαν κάτι στο οποίο συμφωνούν: την αυξανόμενη ανησυχία για τον αθέμιτο ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ και την πιθανή ανάγκη να ανταποδώσει η Ευρώπη.

Ο Γερμανός καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος συζήτησαν τις κοινές τους ανησυχίες, κατά τη διάρκεια συνομιλιών διάρκειας σχεδόν τρεισήμισι ωρών, όπου συμφώνησαν ότι τα πρόσφατα αμερικανικά σχέδια κρατικών επιδοτήσεων αντιπροσωπεύουν μέτρα που στρεβλώνουν την αγορά και αποσκοπούν στο να πείσουν τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Politico. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που θέλουν να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ταύτιση απόψεων για το θέμα αυτό ακολούθησε τις δημόσιες διαφωνίες των τελευταίων εβδομάδων σε βασικά πολιτικά ζητήματα όπως η ενέργεια και η άμυνα, διασπώντας αυτό που συχνά θεωρείται ως η κεντρική πολιτική συμμαχία της ΕΕ μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της – του γνωστού και ως «γαλλογερμανικού άξονα».

Η ΕΕ πρέπει να περάσει στην αντεπίθεση

Αλλά παρόλο που το γεύμα τους έγινε σε ένα αμήχανο σκηνικό, και οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παραμείνει αδρανής εάν η Ουάσιγκτον προωθήσει το νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, ο οποίος προσφέρει φορολογικές ελαφρύνσεις και ενεργειακά οφέλη για τις εταιρείες που επενδύουν στο έδαφος των ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, η πρόσφατα υπογραφείσα αμερικανική νομοθεσία ενθαρρύνει τους καταναλωτές να «αγοράζουν αμερικανικά» όταν πρόκειται να επιλέξουν ένα ηλεκτρικό όχημα – μια κίνηση ιδιαίτερα ενοχλητική για τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία.

Το μήνυμα από το γεύμα στο Παρίσι είναι το εξής: Εάν οι ΗΠΑ δεν περιορίσουν τις δραστηριότητές τους, τότε η ΕΕ θα πρέπει να ανταποδώσει τα «χτυπήματα». Θα χρειαστούν παρόμοια συστήματα κινήτρων για τις εταιρείες, ώστε να αποφευχθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός ή η απώλεια επενδύσεων. Μια τέτοια κίνηση θα κινδύνευε να βυθίσει τις διατλαντικές σχέσεις σε ένα νέο εμπορικό πόλεμο.

Νόμος «Αγοράστε ευρωπαϊκά»

Ο Μακρόν ήταν ο πρώτος που δημοσιοποίησε την αυστηρή προειδοποίηση: «Χρειαζόμαστε ένα νόμο ‘Buy European Act’ όπως οι Αμερικανοί, πρέπει να κρατήσουμε [τις επιδοτήσεις μας] για τους Ευρωπαίους κατασκευαστές μας», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος το βράδυ της Τετάρτης σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι France 2, αναφερόμενος ειδικά στις κρατικές επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας ανέφερε επίσης παρόμοιες ανησυχίες για τον κρατικά επιδοτούμενο ανταγωνισμό από την Κίνα: «Έχετε την Κίνα που προστατεύει τη βιομηχανία της, τις ΗΠΑ που προστατεύουν τη βιομηχανία τους και την Ευρώπη που είναι ένα… ανοιχτό σπίτι», είπε ο Μακρόν, προσθέτοντας: «Ο Σολτς και εγώ έχουμε μια πραγματική σύγκλιση για να προχωρήσουμε στο θέμα, είχαμε μια πολύ καλή συζήτηση».

Είναι κρίσιμο ότι το Βερολίνο – το οποίο παραδοσιακά είναι πιο διστακτικό όταν πρόκειται να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ σε εμπορικές διαφορές – στηρίζει πράγματι τη γαλλική ώθηση. Ο Σολτς συμφωνεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει αντίμετρα παρόμοια με το αμερικανικό σύστημα, εάν η Ουάσιγκτον αρνηθεί να αντιμετωπίσει τις βασικές ανησυχίες που εξέφρασαν το Βερολίνο και το Παρίσι, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις σκέψεις της καγκελαρίου.

Αρχίζει να πείθεται η Γερμανία να «τα βάλει» με τις ΗΠΑ

Ο Σολτς δεν είναι μεγάλος οπαδός της διατύπωσης του Μακρόν για ένα «νόμο περί αγοράς ευρωπαϊκών προϊόντων», καθώς θυμίζει τον σχεδόν 90 ετών «νόμο περί αγοράς αμερικανικών προϊόντων», ο οποίος συχνά επικρίνεται ως προστατευτικός, επειδή ευνοεί τις αμερικανικές εταιρείες. Αλλά ο Γερμανός καγκελάριος συμμερίζεται τις ανησυχίες του Μακρόν για τα αθέμιτα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Σολτς δήλωσε δημοσίως ότι η Ευρώπη θα πρέπει να συζητήσει με τις ΗΠΑ «σε μεγάλο βάθος» την Πράξη Μείωσης του πληθωρισμού.

Σε ένα πλήγμα για τον βιομηχανικό πυρήνα της Γερμανίας, ο χημικός κολοσσός BASF ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι σχεδιάζει να μειώσει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες και τις θέσεις εργασίας στη Γερμανία, με τον επικεφαλής της εταιρείας Martin Brudermüller να επικαλείται ως αιτία τις αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου – τις οποίες επέκρινε ότι είναι έξι φορές υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ – καθώς και την αύξηση των κανονισμών της ΕΕ.

Πρώτα διαπραγματεύσεις

Πριν βγάλουν τα μεγάλα όπλα, όμως, ο Σολτς και ο Μακρόν θέλουν να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε μια λύση με διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον. Αυτό θα πρέπει να γίνει μέσω μιας νέας «Ομάδας Δράσης ΕΕ-ΗΠΑ για την Πράξη Μείωσης του Πληθωρισμού», η οποία συστάθηκε κατά τη διάρκεια συνάντησης μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και του αναπληρωτή συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Πάιλ, την Τρίτη.

Η ομάδα εργασίας των αξιωματούχων της ΕΕ και των ΗΠΑ θα συναντηθεί μέσω τηλεδιάσκεψης προς το τέλος της επόμενης εβδομάδας, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της ευρωπαϊκής προσπάθειας.

Επιπλέον, οι υπουργοί Εμπορίου της ΕΕ θα συγκεντρωθούν για μια άτυπη συνάντηση στην Πράγα την ερχόμενη Δευτέρα, με την απεσταλμένη των ΗΠΑ για το εμπόριο, Κάθριν Τάι, να σχεδιάζει να παραστεί για να συζητήσει τις εντάσεις.

Δεν θέλει εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ η Κομισιόν

Στις Βρυξέλλες, η Κομισιόν εξετάζει επίσης με ανησυχία τη διατύπωση του Μακρόν για μια «πράξη αγοράς ευρωπαϊκών προϊόντων», η οποία παραπέμπει σε προστατευτικές τάσεις που ο θεσμός της ΕΕ προσπαθεί εδώ και καιρό να καταπολεμήσει.

«Κάθε μέτρο που λαμβάνουμε πρέπει να είναι σύμφωνο με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου», δήλωσε αξιωματούχος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ θα πρέπει να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω συνομιλιών και «να μην διολισθαίνουν σε μέτρα εμπορικού πολέμου, όπως τα ζήσαμε επί Τραμπ».

Μακρόν εναντίον Μπάιντεν για το αμερικανικό αέριο στην Ευρώπη

Όσο και να διστάζει η Κομισιόν, όμως, γεγονός είναι ότι ο Εμανουέλ Μακρόν έχει αποφασίσει να μην το βάλει κάτω απέναντι στις πολιτικές του Τζο Μπάιντεν.

Πρώτα και κύρια, η διαφωνία Μακρόν εστιάζεται στα τεράστια κέρδη που αποκομίζουν οι ΗΠΑ από την ενεργειακή κρίση που πλήττει κυρίως την Ευρώπη, ως απότοκο του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ στην Ρωσία, μετά από την ισχυρή «παραίνεση» Μπάιντεν.

Ο Γάλλος πρόεδρος κατήγγειλε την Ουάσιγκτον, πριν από λίγες ημέρες, για «δύο μέτρα και δύο σταθμά», σε μία περίοδο που η δυσαρέσκεια για το οικονομικό τίμημα που πληρώνει η Ευρώπη, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αυξάνεται.

«Η οικονομία της Βόρειας Αμερικής κάνει επιλογές με κριτήριο την ελκυστικότητα, το οποίο το σέβομαι, αλλά αυτές δημιουργούν δύο μέτρα και δύο σταθμά με χαμηλότερες τιμές ενέργειας στο εσωτερικό, ενώ στο εξωτερικό το φυσικό αέριο πωλείται στην Ευρώπη σε τιμές – ρεκόρ», τόνισε ο Εμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξη τύπου στις Βρυξέλλες.

«Επιπρόσθετα, επιτρέπουν η κρατική στήριξη να φτάσει ως και το 80% σε κάποιους τομείς, ενώ εδώ απαγορεύεται. Βλέπουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά» πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «αφορά στην ειλικρίνεια του υπερατλαντικού εμπορίου».

Την προηγούμενη Παρασκευή (21/10), ο Μακρόν χαρακτήρισε τις ΗΠΑ και τη Νορβηγία παραγωγούς ενέργειας που αποκομίζουν «τα πραγματικά υπερκέρδη», επωφελούμενες από το «μη δεδουλευμένο εισόδημα λόγω του γεωπολιτικού πολέμου». Είπε, μάλιστα, ότι έχει ήδη συζητήσει το θέμα «με φιλικό τρόπο» με τους ομολόγους του των ΗΠΑ και της Νορβηγίας.

Μπρα ντε φερ Μακρόν – Μπαίντεν στην Ουάσιγκτον;

Ο Γάλλος πρόεδρος αναμένεται ότι θα σταθεί σε αυτά τα σημεία όταν θα επισκεφθεί την Ουάσιγκτον κατά την προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψή του στις αρχές Δεκεμβρίου. Μια επίσκεψη, που πραγματοποιείται σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο από ένα χρόνο, αφότου η διμερής σχέση Γαλλίας – ΗΠΑ υπέστη μεγάλο πλήγμα, όταν η Αυστραλία εγκατέλειψε μια μεγάλη συμφωνία για την αγορά γαλλικών υποβρυχίων υπέρ των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από την Αμερική.

Τότε, μάλιστα, η Γαλλία είχε ανακαλέσει για ένα διάστημα τον πρεσβευτή της στις ΗΠΑ, αλλά οι σχέσεις βελτιώθηκαν μετά τη συνάντηση του Εμανουέλ Μακρόν με τον Τζο Μπάιντεν στη Ρώμη, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των G-20.