Ο αριστερός, πρώην πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, γνωστός απλώς ως «Λούλα», κέρδισε τις τρίτες προεδρικές εκλογές στη Βραζιλία, αυτή τη φορά εναντίον του αμφιλεγόμενου, ακροδεξιού Ζαΐρ Μεσιάς Μπολσονάρου. Η νίκη του Λούλα -αν και οριακή- θεωρείται ευρέως ως νίκη για τη σοσιαλδημοκρατία και το περιβάλλον.
Οι προεδρικές εκλογές του 2022, που θεωρούνται από τους Βραζιλιάνους και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ως μία από τις σημαντικότερες εκλογές στην ιστορία της Βραζιλίας, ήταν διαφορετικές από εκείνες που έχει δει η Βραζιλία στο παρελθόν. Η καθυστερημένη και καταστροφική αντίδραση του Μπολσονάρου στην πανδημία COVID-19 έφερε τη Βραζιλία στα παγκόσμια πρωτοσέλιδα για μία από τις χώρες με τον υψηλότερο αριθμό θανάτων στον κόσμο και οδήγησε σε ποινικές έρευνες κατά του προέδρου.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπολσονάρου επιταχύνθηκε επίσης η καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου. Παρά την οικονομική αιτιολόγηση της αποψίλωσης των δασών, η βασιλεία του Μπολσονάρου είχε ως αποτέλεσμα την επιστροφή της πείνας στη Βραζιλία, όπου το 15,5% του πληθυσμού (33,1 εκατομμύρια άνθρωποι) αντιμετωπίζει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Βραζιλία έχει οπισθοδρομήσει 30 χρόνια όσον αφορά το ζήτημα. Ως αποτέλεσμα, ο Μπολσονάρου δυσκολεύτηκε να πείσει τους Βραζιλιάνους να ψηφίσουν για την επανεκλογή του.
Είναι ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος που διεκδικεί την επανεκλογή του και χάνει
Ο Μπολσονάρου φέρεται να έχει καταφύγει σε «ψεύτικες ειδήσεις» για να μειώσει το ποσοστό απόρριψης του 50%. Τα σημεία της συζήτησής του έτειναν να επικεντρώνονται σε ιδιαίτερα συναισθηματικά θέματα που σχετίζονται με τη θρησκεία, τις αμβλώσεις και τον φόβο μιας κομμουνιστικής κυβέρνησης στη Βραζιλία, προκειμένου να πείσει μια χώρα που πολλοί θεωρούν ότι γίνεται πιο συντηρητική καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του.
Τα τελευταία πέντε χρόνια ένα μέρος του πληθυσμού έκλεισε τα μάτια στις ομοφοβικές, σεξιστικές και ξενοφοβικές επιθέσεις του Μπολσονάρου και των υποστηρικτών του.
Η εκστρατεία του Λούλα δεν ήταν χωρίς αντιπαραθέσεις. Παρά το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Βραζιλίας της εργατικής τάξης και ότι η προηγούμενη κυβέρνησή του έβγαλε 20 εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια και προκάλεσε οικονομική άνθηση από το 2002 έως το 2012, αντιμετώπισε ποσοστό απόρριψης 46% στην τελευταία δημοσκόπηση πριν από τις εκλογές. Το Εργατικό Κόμμα του Λούλα παραμένει στιγματισμένο από καταστροφικές κατηγορίες για διαφθορά.
Η επιχείρηση Car Wash, υπό τη διοίκηση του δικαστή Σέρτζιο Μόρο, κατέληξε σε ποινή φυλάκισης εννέα ετών και έξι μηνών για τον Λούλα στις 7 Απριλίου 2018 και του απαγόρευσε να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή. Ωστόσο, λίγο αργότερα, το 2019, το περιοδικό Intercept βρήκε έγγραφα, καθώς και ηχητικά και γραπτά μηνύματα που έδειχναν ότι ο Μόρο είχε συνεργαστεί με τους εισαγγελείς, παραβιάζοντας τους κανόνες της νόμιμης διαδικασίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε τελικά ότι ο Μόρο ήταν ανίκανος και μεροληπτικός ώστε να κρίνει την υπόθεση, ακυρώνοντας όλες τις κατηγορίες εναντίον του Λούλα.
Ο Λούλα επιστρέφει στην εξουσία με τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων που έχει λάβει ποτέ πρόεδρος, αλλά παρόλα αυτά ένα τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού (49,1%) τάχθηκε υπέρ του Μπολσονάρου. Θα αντιμετωπίσει επίσης ένα Κογκρέσο και ένα Κοινοβούλιο του οποίου η πλειοψηφία αποτελείται από δεξιούς και ακροδεξιούς πολιτικούς.
Τούτου λεχθέντος, η μάχη για μια πιο προοδευτική χώρα απέχει πολύ από το να φτάσει στην τελική νίκη. Ο Λούλα είναι γνωστός για την ικανότητά του να επικοινωνεί καλά με άλλους πολιτικούς και έχει πείσει στο παρελθόν το Κογκρέσο και το Κοινοβούλιο να ψηφίσουν προοδευτικούς νόμους, όχι μόνο για τον γενικό πληθυσμό αλλά και για την κοινότητα LGBTQ+. Ενώ ο Μπολσονάρου είπε κάποτε ότι «δεν θα μπορούσε να αγαπήσει έναν γκέι γιο… θα προτιμούσε να πεθάνει σε ατύχημα», το Εργατικό Κόμμα (PT) του Λούλα ήταν υπεύθυνο για μια σειρά προοδευτικών πράξεων όσο ήταν στην κυβέρνηση.
Ο Λούλα και η ομάδα του διοργάνωσαν την πρώτη εθνική διάσκεψη της Βραζιλίας για τις δημόσιες πολιτικές και τα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+, συνέταξαν την πρώτη έκθεση της Βραζιλίας για την ομοφοβική βία, συναντήθηκαν με ακτιβιστές ΛΟΑΤΚΙ+ για να ακούσουν τα αιτήματά τους για κοινωνικά προγράμματα καταπολέμησης της ομοφοβίας και παρείχαν πλήρη, δωρεάν υποστήριξη στα τρανς άτομα κατά τη διάρκεια της μετάβασής τους.
Στη νικητήρια ομιλία του ως εκλεγμένος πρόεδρος, ο Λούλα επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του να καταπολεμήσει τις προκαταλήψεις: «Η πλειοψηφία των Βραζιλιάνων κατέστησε σαφές ότι θέλει περισσότερο και όχι λιγότερο σεβασμό μεταξύ όλων των Βραζιλιάνων […]. Από την 1η Ιανουαρίου 2023, θα κυβερνήσω για 215 εκατομμύρια Βραζιλιάνους και όχι μόνο για εκείνους που με ψήφισαν. Δεν υπάρχουν δύο ειδών Βραζιλιάνοι. Είμαστε μια ενιαία χώρα, ένας ενιαίος λαός και ένα μεγάλο έθνος».
