Το 2020 ήταν η χρονιά κορύφωσης της έντασης στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας επί του πεδίου, τόσο με την εργαλειοποίηση του Mεταναστευτικού όσο και με το ερευνητικό «Ορούτς Ρέις» που έφτασε στα έξι μίλια από τα ελληνικά νησιά, με τη συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων, με Αθήνα και Αγκυρα να φτάνουν μία ανάσα από ένα «θερμό επεισόδιο».
Μια χρονιά που οδήγησε στην αποτελμάτωση των αναγκαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας έναντι οποιασδήποτε απειλής. Το 2021 – κυρίως – έγινε χρονιά αγορών και τα εξοπλιστικά τέθηκαν και στην υπηρεσία της διπλωματίας, αναζητώντας μέσα από τα νέα συμβόλαια την ενδυνάμωση των συμμαχιών της με ισχυρούς παίκτες της διεθνούς πολιτικής σκηνής.
Οι επιλογές
Οι επιλογές γύρω από τις αγορές των εξοπλιστικών – στη βάση των αναγκών που υπέδειξαν τα επιτελεία των Ενόπλων Δυνάμεων – έγιναν από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, με το Μέγαρο Μαξίμου να έχει την υψηλή εποπτεία και να εγκρίνει τις τελικές αποφάσεις, ανάλογα και με τους υψηλότερους στόχους που επεδίωκε να πετύχει, και σε αυτή τη γραμμή έπεται συνέχεια. Με το «Πεντάγωνο» να σημειώνει ότι αυτή θα δοθεί ανάλογα και με τις οικονομικές αντοχές της χώρας. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Αθήνας και τα συμβόλαια υπό συζήτηση ή υπό εκτέλεση στοχοποιούνται ήδη από Ακάρ, Τσαβούσογλου και Ερντογάν στο πλαίσιο της πολεμικής ρητορικής του 2022.
Ενδεικτικό ότι η ανακοίνωση της αγοράς τριών φρεγατών Belharra έγινε το 2021 με φόντο την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Γαλλίας για τη στρατηγική εταιρική σχέση και συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια. Οι υπογραφές μπήκαν παρουσία του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, με τη συμφωνία να προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής.
Τα Rafale
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει συμφωνήσει και έχει ήδη ξεκινήσει την παραλαβή 24 μαχητικών αεροσκαφών Rafale, ενώ δεν αποκλείεται οι αγορές από τη Γαλλία να συνεχιστούν. Στρατιωτικές πηγές σημειώνουν ότι η ενόχληση της Αγκυρας έγκειται και στο γεγονός ότι το Παρίσι δίνει στην Ελλάδα όπλα και πυρομαχικά που βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας, της καινοτομίας και της αποτρεπτικής αποτελεσματικότητας (π.χ. πύραυλοι Meteor σε συνδυασμό με τους Scalp).
Ο Μητσοτάκης δείχνει να επιμένει κυρίως ευρωπαϊκά και στους σχεδιασμούς του για το μέλλον. Ενδεικτική η συμφωνία με τον γερμανό καγκελάριο Oλαφ Σολτς για την ανταλλαγή 40 ρωσικών BMP-1 που στάλθηκαν στην Ουκρανία με 40 γερμανικά Marder.\
Κορβέτες
Υπό συζήτηση είναι και η παραγγελία επιπλέον Marder, καθώς και η πρόταση της γερμανοολλανδικής κοινοπραξίας για τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ. Με τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού να ιεραρχούνται ως υψηλής προτεραιότητας από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ και το Μαξίμου, εξετάζεται και η απόκτηση νέων κορβετών. Με τις προτάσεις της Γαλλίας και της Ιταλίας να είναι οι πλέον ανταγωνιστικές, σύμφωνα με πληροφορίες, έναντι αυτής της Ολλανδίας.
Με στόχο, όπως λένε οι αρμόδιοι, να υπάρξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εμπλοκή της ελληνικής ναυπηγικής και αμυντικής βιομηχανίας στην κατασκευή αυτών των μονάδων επιφανείας. Το αποτύπωμά της στις Ενοπλες Δυνάμεις αφήνει και η στρατηγική συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ. Η προμήθεια του πυραυλικού αντιαρματικού συστήματος Spike NLOS για τον Στρατό Ξηράς έχει ήδη εγκριθεί, δύο συστήματα UAV HERON έχουν ήδη έρθει στην Ελλάδα με μίσθωση για τρία χρόνια και δυνατότητα επέκτασης της συμφωνίας ή και αγοράς. Στο ραντάρ της Αθήνας και επιπλέον ισραηλινά συστήματα αντι-UAV.
Οι δεσμοί με τις ΗΠΑ.
Ακόμα κι αν η Αθήνα επιχειρεί να στρέψει το βλέμμα της κυρίως στην Ευρώπη για τα εξοπλιστικά, οι δεσμοί Ελλάδας – ΗΠΑ χαρακτηρίζονται πιο ισχυροί από ποτέ. Και αυτό, όπως σημειώνουν κυβερνητικοί παράγοντες, στελέχη του ΥΠΕΞ και του ΥΠΕΘΑ, αλλά και Αμερικανοί, αποτυπώνεται τόσο στην ελληνοαμερικανική συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας, που ανανεώθηκε το 2021 για πέντε χρόνια και στη συνέχεια επ’ αόριστον, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, όσο και στα εξοπλιστικά. Με πιο δημοφιλές το αίτημα της Αθήνας για την απόκτηση μιας μοίρας F-35, αλλά και το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 83 F-16 σε Block 72 Viper, που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ΕΑΒ, με τον κατάλογο της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας στα εξοπλιστικά να είναι εξαιρετικά μεγάλος.