Εξελίξεις που αφορούν την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δείχνει να δρομολογεί η συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Λιβάνου – Ισραήλ, που χαρακτηρίστηκε παράδειγμα επίλυσης διαφορών στο πλαίσιο των προβλέψεων και του σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Η επίσκεψη δε στην Ελλάδα των ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας Ιωάννη Κασουλίδη σήμερα Δευτέρα και του Λιβάνου, Αμπντάλα Μπουχαμπίμπ, την Παρασκευή, αναμένεται να γίνει η αφορμή να συζητηθεί και με τον Νίκο Δένδια το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ ανάμεσα σε Λευκωσία και Βηρυτό και οι ενδεχόμενες κινήσεις που επίκεινται.
Επισημαίνεται ότι Κύπρος και Λίβανος είχαν καταλήξει σε συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας το 2007, ωστόσο αυτή δεν επικυρώθηκε από το κοινοβούλιο της Βηρυτού και παρέμενε σε εκκρεμότητα. Η ενεργειακή κρίση και τα όσα έχει επιβάλει η απόφαση για απεξάρτηση της Δύσης από τη Ρωσία, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, γίνεται καταλύτης για τη λήψη αναγκαίων αποφάσεων. Και με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας και στον κυπριακό Τύπο, ο πρόεδρος του Λιβάνου, Μισέλ Αούν, φέρεται διατεθειμένος να συμβάλει στην επίλυση της εκκρεμότητας. Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν και στην αραβική εφημερίδα «Al Akhbar», ο Αούν έχει στείλει επιστολή στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, με στόχο τη διευθέτηση τεχνικών λεπτομερειών, για αναζωογόνηση των συνομιλιών. Σύμφωνα και με δήλωση του αντιπροέδρου της Βουλής του Λιβάνου, Ελίας Μπου Σάαμπ, «μπορούμε να συνεχίσουμε με την Κύπρο», ενώ το κυπριακό ΥΠΕΞ κάθε άλλο παρά ανησυχεί για τις διαβουλεύσεις που ζητούνται αφού δεν αμφισβητείται η υπογεγραμμένη συμφωνία αλλά ζητούνται οι απαραίτητες προσαρμογές.
Χθες η επικαιροποίηση της συμφωνίας ΑΟΖ Κύπρου – Λιβάνου συζητήθηκε και στη συνάντηση που είχαν ο κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, με τον λιβανέζο πρωθυπουργό Νατζίμπ Μικάτι στην Αίγυπτο σε συνάντηση που είχαν πριν την έναρξη της συνόδου της COP27.
Την ίδια στιγμή στο πλαίσιο της συζήτησης του χάρτη της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνουν οι οριοθετήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και των συμμαχιών, μετά την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με σειρά αραβικών χωρών, δείχνει να ανοίγει σειρά συζητήσεων ενδεχομένως και για μία οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Λιβάνου – Συρίας. Ωστόσο σε αυτό το deal δεν αποκλείεται να θέλει να έχει ρόλο και η Ρωσία, θέλοντας να δείξει την ισχύ της στη Συρία. Λίβανος και Συρία έχουν τις δικές τους διαφορές σε σχέση με το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, ενώ η Δαμασκός έχει διαμαρτυρηθεί σχετικά και στον ΟΗΕ.
Ενας από τους παράγοντες που μπαίνουν επίσης στην εξίσωση είναι και ο ρόλος που ενδεχομένως θα θελήσει να παίξει η Τουρκία στην περιοχή, πώς θα θελήσει να αξιοποιήσει τη σχέση της με τον Λίβανο και πώς θα αντιδράσει η Βηρυτός. Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο Ερντογάν έχει δηλώσει – μεταξύ άλλων – πρόθεση να αναλάβει η Τουρκία συμβόλαια για έρευνες υδρογονανθράκων και σε άλλες χώρες, πλην της Λιβύης…
Με τις διεργασίες καθορισμού θαλασσίων ζωνών να επιχειρείται να μπουν σε μία τροχιά επίλυσης, η δήλωση του επικεφαλής της Εθνικής Επιχείρησης Πετρελαίου της Λιβύης Φαρχάτ Μπενγκντάρα ότι η χώρα του εξετάζει τη δημιουργία δύο αγωγών φυσικού αερίου προς την Ελλάδα και την αιγυπτιακή πόλη Νταμιέτα (CNBC Arabic), φαίνεται να βρίσκει θετικό και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που απαντώντας σε σχετική ερώτηση επεσήμανε ότι «εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ενεργειακά έργα που θα διασυνδέσουν φυσικά ζωτικές ενεργειακές αγορές, όπως η Ανατολική Μεσόγειος και η Βόρεια Αφρική, με την Ευρώπη, και ιδιαίτερα τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας που βοηθούν στην προετοιμασία για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια και βιωσιμότητα». Υπενθυμίζεται ότι αρμόδιες πηγές τόσο της Αθήνας όσο και του Καΐρου δεν επιβεβαίωναν ότι υπάρχουν συζητήσεις σε εξέλιξη ή ενημέρωση για κάτι τέτοιο.