Αναζήτηση
Στη δημοσιότητα έδωσε η PEGA, η Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ερευνά τις υποκλοπές, το προσχέδιο της έκθεσής της, μετά και την επίσκεψή της στην Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τα καθ’ ημάς, η έρευνα εστιάζει στο ρόλο τριών προσώπων και τις σχέσεις μεταξύ τους και, συγκεκριμένα, τον πρώην γενικό γραμματέα του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, τον Φέλιξ Μπίτζιο και τον Γιάννη Λαβράνο.
«Εάν το Predator λειτουργούσε από ιδιώτη…»
Το προσχέδιο της έκθεσης της PEGA σημειώνει πως παρότι η κυβέρνηση αρνείται την αγορά και τη χρήση του Predator, θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβεί μέσω πληρεξουσίων, μεσιτικών εταιρειών ή μεσαζόντων.
Σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή η χρήση του γίνεται από ιδιώτη, η Επιτροπή σημειώνει πως κάτι τέτοιο δεν θα εξηγούσε τον τρόπο επιλογής των «στόχων». Μάλιστα, δεν αποκλείει το Predator να έχει αγοραστεί μέσω του Κέντρου Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΥΑΚ), το οποίο λειτουργεί παράλληλα με την ΕΥΠ:
«Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι το Predator αποκτήθηκε μέσω του ΚΕΤΥΑΚ, μιας ειδικής οντότητας που δημιουργήθηκε από το πρώην αφεντικό της ΕΥΠ Κοντολέων. Λειτουργεί παράλληλα με την ΕΥΠ».
Εν τω μεταξύ, η Sophie In ‘t Veld, εισηγήτρια της PEGA, κατά την παρουσίαση της έκθεσης, ήταν ιδιαίτερα σαφής σχετικά με το ποιος έχει τη δυνατότητα να αγοράζει τα παράνομα spyware:
«Ξέρουμε ότι τα spyware πωλούνται κυρίως σε κυβερνήσεις», είπε και πρόσθεσε: «Τα αγοράζουν και ιδιώτες, αλλά πρέπει να είναι εκατομμυριούχοι για να έχουν τέτοιο λογισμικό. Επίσης, ένας ιδιώτης, για να κάνει παρακολουθήσεις, πρέπει να έχει προσωπικό συμφέρον. Ποιος έχει λοιπόν τέτοιο συμφέρον για να παρακολουθεί πολιτικά θέματα; Να έχει το ενδιαφέρον και το χρήμα, για να κάνει κάτι τέτοιο; Επίσης, είναι σύμπτωση πως οι ίδιοι που βρίσκονταν υπό επίσημη παρακολούθηση για λόγους ‘εθνικού συμφέροντος’, είναι και στη λίστα παρακολουθήσεων με παράνομα spyware;».
Ολόκληρο το προσχέδιο της έκθεσης εδώ.
«Η κυβέρνηση διαψεύδει, αλλά…»
Η PEGA αναφέρει, πάντως, πως «τόσο η ΕΥΠ όσο και η κυβέρνηση αρνούνται κατηγορηματικά ότι το Predator έχει αγοραστεί ή χρησιμοποιηθεί από τις ελληνικές αρχές».
Σημειώνει, ωστόσο, πως «παρά το γεγονός ότι η χρήση spyware είναι παράνομη στην Ελλάδα, δεν φαίνεται να υπάρχει έντονη αναζήτηση για την προέλευση της συγκεκριμένης επίθεσης spyware».
Και προσθέτει: «Οι αποκαλύψεις σχετικά με τη χρήση spyware αλλά και της ΕΥΠ για την παρακολούθηση δημοσιογράφων, περιγράφουν μια πολύ ανησυχητική ιστορία, ενός περίπλοκου και αδιαφανούς δικτύου σχέσεων, πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, ευνοιών, νεποτισμού και πολιτικής επιρροής.
»Είναι εύκολο να χαθεί κάποιος στο λαβύρινθο. Ωστόσο, εμφανίζονται μερικά μοτίβα. Η κυβερνητική πλειοψηφία χρησιμοποιείται για την προώθηση συγκεκριμένων συμφερόντων και όχι για το γενικό συμφέρον, κυρίως με το διορισμό συνεργατών και πιστών σε θέσεις κλειδιά, όπως η ΕΥΠ και η ΕΑΔ, ενώ τέτοια πρόσωπα βρίσκονται και στην Krikel.
»Το λογισμικό υποκλοπής, πιθανώς σε συνδυασμό με τη νόμιμη παρακολούθηση, χρησιμοποιείται ως εργαλείο για απόκτηση πολιτικής εξουσίας και ελέγχου, στα χέρια της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Οι μηχανισμοί ελέγχου, τόσο εκ των προτέρων όσο και εκ των υστέρων, έχουν σκοπίμως αποδυναμωθεί και η διαφάνεια και η λογοδοσία έχουν αποφευχθεί.
»Οι επικριτικοί δημοσιογράφοι ή αξιωματούχοι που καταπολεμούν τη διαφθορά και την απάτη αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και παρεμπόδιση, ενώ δεν υπάρχει προστασία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος».
Ποιος έχει το Predator;
Σχετικά με τον ισχυρισμό της κυβέρνησης πως υπάρχει κάποιος ιδιώτης που χρησιμοποιεί το παράνομο λογισμικό, η PEGA αναφέρει:
«Η κυβέρνηση αρνείται την αγορά του λογισμικού Predator. Ωστόσο, αν δεν ήταν η ελληνική κυβέρνηση, τότε πρέπει να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι ένας μη κρατικός παράγοντας ήταν υπεύθυνος για τις (απόπειρες) παγίδευσης των τηλεφώνων των Κουκάκη και Ανδρουλάκη.
»Αυτό θα ήταν έγκλημα σύμφωνα με το Ελληνικό Δίκαιο και θα περίμενε κανείς από τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν άμεσα και δυναμικά μια τόσο σοβαρή υπόθεση. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αστυνομική έρευνα, μόνο εισαγγελικές έρευνες μετά από καταγγελίες. Δεν κατασχέθηκαν επίσης φυσικά αποδεικτικά στοιχεία.
»Η υπόθεση των ιδιωτικών φορέων που κρύβονται πίσω από τις επιθέσεις με spyware είναι επιπλέον εξαιρετικά απίθανη, καθώς δεν θα εξηγούσε την επιλογή των στόχων».
Πρόεδρος PEGA: «Ήταν ένα προσχέδιο – Περιμένετε την τελική έκθεση»
Στη δημοσιοποίηση του σχεδίου έκθεσης της εξεταστικής επιτροπής για τη χρήση του Pegasus και αντίστοιχου λογισμικού – του Predator – στις 8 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος της επιτροπής PEGA, Jeroen Lenaers (ΕΛΚ, Ολλανδία), ξεκαθάρισε ότι αυτό που παρουσιάστηκε είναι μόνο ένα «προσχέδιο».
«Δεδομένων των πολυάριθμων ερωτήσεων που λαμβάνω, όσον αφορά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου της εισηγήτριας της PEGA Σόφι ιντ Βελντ (Sophie in’t Veld), θα ήθελα να διευκρινίσω τα ακόλουθα, προκειμένου να αποφύγω οποιαδήποτε σύγχυση όσον αφορά τις διαδικασίες της επιτροπής μας», δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής.
«Μόνο η τελική έκθεση θα αντιπροσωπεύει το Ευρωκοινοβούλιο»
Όπως σημείωσε, «η εισηγήτρια παρουσίασε ένα προσχέδιο έκθεσης. Δεν πρόκειται για την τελική μορφή του κειμένου και στο σημείο αυτό δεν μπορεί να εκληφθεί ως έκφραση των συμπερασμάτων ή της θέσης της εξεταστικής επιτροπής στο σύνολό της».
Και προσέθεσε πως «όλα τα μέλη της επιτροπής PEGA θα έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν τροπολογίες επί του σχεδίου έκθεσης», υπογραμμίζοντας ότι «μόνο η τελική έκθεση και οι συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής, όπως εγκριθούν στο τέλος της περιόδου που ορίζει η εντολή μας, αντιπροσωπεύουν τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο σύνολό του».
Καταλήγοντας, ο πρόεδρος της επιτροπής PEGA διευκρίνισε ότι «οι συζητήσεις σχετικά με τα πορίσματα της επιτροπής μας θα πρέπει να πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων της επιτροπής μας, όπου όλες οι πολιτικές ομάδες μπορούν να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για όλες τις σχετικές πτυχές του έργου μας».
«Φεύγουμε με περισσότερα ερωτήματα από όσα ήρθαμε»
Να σημειωθεί, πάντως, ότι τέσσερις ημέρες πριν (4/11) από την παρουσίαση του σχεδίου της έκθεσης, η Sophie In ‘t Veld, εισηγήτρια της PEGA, στη συνέντευξη που δόθηκε κατά την ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής στην Αθήνα, είχε πει χαρακτηριστικά:
«Φεύγουμε από την Κύπρο και την Ελλάδα ίσως με περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα ήρθαμε».
Η εισηγήτρια της Επιτροπής, μάλιστα, στο ερώτημα «ποιος και για ποιο λόγο χρησιμοποιεί το Predator;», απάντησε ότι η PEGA δεν έμαθε κάτι, καθώς «οι Αρχές εξακολουθούν να μη μοιράζονται κρίσιμες πληροφορίες μαζί μας».
Πρόσθεσε δε, ότι δεν μπορεί να γνωρίζει αν πίσω από τη χρήση του συγκεκριμένου κακόβουλου λογισμικού βρίσκονται ιδιωτικές ή κρατικές υπηρεσίες.
