Ο καλύτερος χορευτής μπαλέτου της γενιάς του, ο 74χρονος σήμερα, Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, 48 χρόνια μετά την αυτομόλησή του από τη Σοβιετική Ενωση στον Καναδά (έχει γεννηθεί στη Ρίγα της Λετονίας από ρώσους γονείς) και μετά από μια γεμάτη επιτυχίες διαδρομή τόσο στο κλασικό μπαλέτο όσο και στον σύγχρονο χορό, στις 16 Νοεμβρίου θα τιμηθεί με το βραβείο της Βασιλικής Ακαδημίας Χορού «Στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ Β’» στο παλάτι του Μπάκιγχαμ.

n Τι σας προσέφερε το μπαλέτο και τι πιστεύετε ότι καταφέρετε να του προσφέρετε εσείς;

Το μπαλέτο μου έδωσε τη ζωή μου. Από την ηλικία των οκτώ ή εννέα ετών, οι πρώτες μου εμπειρίες στο μπαλέτο μου έδωσαν την αυτοπεποίθηση να πιστέψω ότι μπορούσα να γίνω μέρος του μυστηριώδους κόσμου του θεάτρου. Είχα μια ερωτική σχέση με όλα αυτά και εξακολουθώ να έχω. Οσο για το τι έχω προσφέρει στο μπαλέτο, νομίζω ότι έδωσα τον ενθουσιασμό μου. Και την ευγνωμοσύνη μου για την ευκαιρία να ζήσω και να εργαστώ σε έναν μοναδικό και μερικές φορές παράξενο κόσμο.

n Πώς είδατε τον κόσμο του μπαλέτου να αλλάζει από τότε που φτάσατε στη Βόρεια Αμερική;

Εκτός από το τεχνικό επίπεδο των χορευτών, που φαίνεται να εξελίσσεται από γενιά σε γενιά, δεν νομίζω ότι το μπαλέτο έχει αλλάξει πολύ. Οι ομάδες εξακολουθούν να προσπαθούν να επιβιώσουν, να παρουσιάσουν το απίστευτο ταλέντο που διαθέτουν και να δημιουργήσουν νέα έργα που το κοινό θα πληρώσει για να δει.

n Τα τελευταία χρόνια έχουν αποκαλυφθεί περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας σε ομάδες και σχολές μπαλέτου, που δεν είχαν γίνει γνωστές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει αυτή η νοοτροπία;

Η καλλιτεχνική διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολη, προκλητική και άβολη. Δεν είναι μια πορεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά ο καθένας αξίζει να του φέρονται με σεβασμό και η αριστεία μπορεί πάντα να επιτευχθεί.

n Οταν αυτομολήσατε στον Καναδά από την ΕΣΣΔ το 1974, είπατε ότι ήταν μια καλλιτεχνική επιλογή και όχι πολιτική. Ηταν αλήθεια;

Ναι. Προφανώς, δεν είχα τη δυνατότητα να εκφραστώ πολιτικά στη Ρωσία, αλλά όταν είχα την ευκαιρία να μείνω στη Δύση, η σκέψη και μόνο να επιστρέψω σε εκείνο τον βάλτο του Μπρέζνιεφ μου ήταν αδύνατη. Ημουν νέος, στα μέσα της καριέρας μου και ήξερα ότι το ρολόι χτυπούσε. Ηθελα να ταξιδέψω, να δουλέψω με διαφορετικούς χορογράφους και να είμαι ελεύθερος άνθρωπος. Ηταν τόσο απλό, αλλά η επιλογή μου στα μάτια της ΕΣΣΔ ήταν μια πράξη πολιτικής ανυπακοής.

n Τι θυσιάσατε για την καριέρα που κάνατε στις ΗΠΑ;

Παραδόξως, δεν νιώθω ότι έπρεπε να θυσιάσω κάτι. Υπήρχαν φίλοι και μέντορες τους οποίους αγαπούσα πολύ και έπρεπε να αφήσω, αλλά μπόρεσα να επανασυνδεθώ με πολλούς από αυτούς αργότερα, οπότε ήμουν εξαιρετικά τυχερός.

n Ησασταν ξεκάθαρος για το πώς αισθάνεστε απέναντι στην τρέχουσα πολιτική της Ρωσίας και για το ότι εξέχοντες Ρώσοι πρέπει να μιλήσουν εναντίον του πολέμου [στην Ουκρανία]. Αισθάνεστε ότι το πράττουν αρκετοί και ότι κάνει κάποια διαφορά;

Δεν θα είναι ποτέ αρκετό μέχρι να μπει ένα τέλος στο ισχύον καθεστώς στη Ρωσία, αλλά φυσικά, χρειάζεται εξαιρετικό θάρρος για να μιλήσεις. Μπορούμε όλοι να ανατρέξουμε στον Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος λέει ότι «Το μόνο που χρειάζεται για τον θρίαμβο του κακού, είναι να μην κάνουν τίποτα οι καλοί άνθρωποι. Μην είσαι λοιπόν αδρανής».

n Στην παρούσα κατάσταση του πολέμου, είναι δυνατόν να έχουμε κάποια ελπίδα;

Επιλέγω να πιστεύω ότι η Ουκρανία θα επικρατήσει και ότι οι Ρώσοι θα είναι σε θέση να καθορίσουν το μέλλον τους χωρίς μια αυταρχική κυβέρνηση.

n Εχετε πρόθεση να αποσυρθείτε από τη σκηνή;

Οταν συμβεί, θα σας ενημερώσω.

Τελευταία Νέα