Το ΕΣΥ του 1983, με τεράστια κοινωνική προσφορά, έχει κλείσει τον κύκλο του. Οι διαχρονικές παθογένειες της υποχρηματοδότησης, της υποστελέχωσης, της κακοδιοίκησης και της έλλειψης οργανωμένης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με επιμέρους διαθρωτικές αλλαγές. Χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο επαναθεμελίωσης του ΕΣΥ σε νέες σύγχρονες βάσεις. Ο κρατισμός, ο συγκεντρωτισμός, η κομματοκρατία, που σφράγισαν τη φυσιογνωμία του ΕΣΥ από την ίδρυσή του, πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν. Ένα σύγχρονο σύστημα υγείας οφείλει να ενστερνίζεται καταξιωμένες αξίες και αντιλήψεις, όπως της αποκέντρωσης, της διαφάνειας, της λογοδοσίας, του σχεδιασμού, της αξιολόγησης, αλλά και της συνέργειας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα.
Στη μελέτη της διαΝΕΟσις για το «Νέο ΕΣΥ», προτείνουμε μεταξύ άλλων :
Αξιοκρατικά όργανα διοίκησης με την αναγκαία τεχνοκρατική υποστήριξη, στην κορυφή, στις Υγειονομικές Περιφέρειες, στα νοσοκομεία, στα Κέντρα Υγείας. Οι Υγειονομικές Περιφέρειες να ταυτιστούν με τις Διοικητικές Περιφέρειες, προκειμένου να υπάρξει ενεργός εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Επανασχεδιασμό του νοσοκομειακού χάρτη (νοσοκομεία, κλινικές, εργαστήρια) με βάση τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού κάθε Περιφέρειας, καθώς και μετατροπή των νοσοκομείων από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ. Οργάνωση της ΠΦΥ με άξονα την οικογενειακή ιατρική και τις μονάδες/δίκτυα ΠΦΥ με τη συμμετοχή της ΤΑ και του ιδιωτικού τομέα.
Αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης, προσέλκυση ιδιωτικών πόρων, καθιέρωση επικουρικής και συμπληρωματικής ασφάλισης για την ενσωμάτωση των ιδιωτικών πληρωμών και παραπληρωμών στη θεσμική χρηματοδότηση . Μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε ενιαίο μοναδικό πληρωτή βάση συμβάσεων με κριτήρια κόστους και ποιότητας. Βελτίωση των μισθών, σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα, καθιέρωση πλουραλιστικών σχέσεων εργασίας.
Το ΕΣΥ είναι μια προβληματική κρατική υπηρεσία. Η χώρα χρειάζεται ένα σύγχρονο δημόσιο οργανισμό υγείας.
- Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής, ΕΚΠΑ
Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής