Λύση στο αδιέξοδο για 40.000 δικηγόρους, οι οποίοι, αν και έχουν προσφέρει τις υπηρεσίες τους σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες πολιτών, στο πλαίσιο της νομικής βοήθειας, περιμένουν εδώ και χρόνια να εισπράξουν τη νόμιμη αμοιβή τους από την πολιτεία, επιχειρείται να δοθεί από τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα με νόμο που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Η παροχή νομικής βοήθειας αποτελεί – κατά γενική ομολογία – ένα μεγάλο αγκάθι για τον νομικό κόσμο, καθώς οι δικηγόροι καλούνται να εκπληρώσουν στο ακέραιο το καθήκον τους υπερασπιζόμενοι αδύναμους οικονομικά πολίτες, αλλά η πολιτεία δεν καταβάλλει, όπως οφείλει, τις αμοιβές τους, με αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί ανεκκαθάριστες απαιτήσεις αποζημιώσεων για 40.000 δικηγόρους.

Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που πολίτες έχουν επισήμως διατυπώσει το παράπονό τους γιατί… σκοντάφτουν στην άρνηση των δικηγόρων να αναλάβουν την υπόθεσή τους. Υπό αυτό το πρίσμα η νέα νομοθετική ρύθμιση, πέρα από την έγκαιρη ικανοποίηση της νόμιμης απαίτησης των δικηγόρων, έχει άμεση αντανάκλαση και στους πολίτες, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν από την τσέπη τους έναν δικηγόρο που χρειάζονται για να διεκδικήσουν το δίκιο τους και προσφεύγουν στο πρόγραμμα της νομικής βοήθειας.

Εκκαθάριση

Σκοπός της νέας νομοθετικής ρύθμισης, όπως προκύπτει και από την αιτιολογική έκθεση, είναι εκκαθάριση περίπου 40.000 εκκρεμών αιτήσεων στο πλαίσιο του συστήματος της νομικής βοήθειας και η εξόφληση των δικαιούχων.

Συγκεκριμένα, στον νόμο που ψηφίστηκε για την προστασία μαρτύρων που καταγγέλλουν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου περιλαμβάνεται διάταξη του υπουργείου Δικαιοσύνης που προβλέπει απόσπαση υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών στο Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ), με στόχο την ταχύτερη εκκαθάριση των ανείσπρακτων δικηγορικών αποζημιώσεων.

«Επιτρέπεται η απόσπαση υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών στο ΤΑΧΔΙΚ, αποκλειστικά για την εκκαθάριση και εξόφληση απαιτήσεων στο πλαίσιο χορήγησης νομικής βοήθειας, για χρονικό διάστημα 18 μηνών, με δυνατότητα ισόχρονης παράτασης, ύστερα από δημόσια πρόσκληση, η οποία εκδίδεται από το ΤΑΧΔΙΚ, και αίτηση των ενδιαφερόμενων υπαλλήλων. Η πρόσκληση καθορίζει τα απαιτούμενα προσόντα, την προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων, τη διαδικασία επιλογής, τον τρόπο δημοσίευσης ή δημοσιοποίησης, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα για τη διενέργεια των αποσπάσεων», αναφέρεται στη νομοθετική διάταξη με την οποία αναμένεται να δοθεί επί της ουσίας και με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα λύση στο πρόβλημα της ικανοποίησης των δικηγορικών αποζημιώσεων που «λιμνάζουν» επί χρόνια.

Προβλέπεται επίσης ότι «ο χρόνος υπηρεσίας των αποσπασμένων υπαλλήλων λογίζεται για κάθε συνέπεια ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας στην οργανική τους θέση και οι ανωτέρω υπάλληλοι λαμβάνουν το σύνολο των αποδοχών της θέσης αυτής σύμφωνα με τις προϋποθέσεις καταβολής τους, συμπεριλαμβανομένης τυχόν προσωπικής διαφοράς».

Οι αποσπασμένοι υπάλληλοι μάλιστα λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα επίτευξης στόχων σχετικών με την εκκαθάριση που καθορίζεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης.

Αυτοματοποίηση

Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ήδη ξεκινήσει η σύνταξη της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ενώ το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει και την αξιοποίηση ενός ακόμα σύγχρονου εργαλείου, με την επιλογή software, που θα εκκαθαρίζει τις υποθέσεις της νομικής βοήθειας αυτοματοποιημένα και δεν θα απαιτείται ούτε οι δικηγόροι να αναμένουν επί χρόνια την αποζημίωση των απαιτήσεών τους για ήδη παρεσχημένη υπηρεσία τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πολίτες χαμηλού εισοδήματος δικαιούνται παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας, δηλαδή τη χορήγηση δικηγόρου, δικαστικού επιμελητή ή συμβολαιογράφου, σε υποθέσεις ποινικού, αστικού και εμπορικού δικαίου κάθε βαθμού. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι διαφορές διαζυγίου, διατροφής, επιμέλειας κι επικοινωνίας, προσβολής, αναγνώρισης πατρότητας και ποινικές υποθέσεις.

Τη νομική βοήθεια δικαιούνται οι έλληνες πολίτες, οι πολίτες της ΕΕ, αλλά και οι πολίτες τρίτου κράτους ή οι ανιθαγενείς, εφόσον έχουν νομίμως κατοικία ή συνήθη διαμονή στην Ελλάδα.