Στο προσκήνιο της επικαιρότητας έφερε το μεταναστευτικό ζήτημα, και δη την πολύχρονη αδυναμία της ΕΕ να το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, η διπλωματική κρίση ανάμεσα στη Γαλλία και την Ιταλία με αφορμή τους 234 μετανάστες που περισυνέλεξε στην κεντρική Μεσόγειο, ανοιχτά της Λιβύης, μεταξύ 22-26 Οκτωβρίου το «Ocean Viking» της ΜΚΟ SOS Méditerranée. To πλοίο έπλεε επί τρεις εβδομάδες στη θάλασσα, με την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι να του απαγορεύει την πρόσβαση στα ιταλικά λιμάνια. Τελικά, έδεσε την Παρασκευή σε στρατιωτικό λιμάνι της Τουλόν στη Γαλλία, η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν ωστόσο θεωρεί ότι εκβιάστηκε, καταγγέλλει ως «ανεύθυνη», «απαράδεκτη» τη στάση της Ιταλίας και προειδοποιεί για «εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες στις διμερείς σχέσεις». Από την πλευρά της, η Ρώμη χαρακτηρίζει τη γαλλική αντίδραση «επιθετική, ακατανόητη και αδικαιολόγητη». Σε κοινή τους δήλωση, τέσσερις χώρες πρώτης υποδοχής στην Ευρώπη – Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα και Κύπρος – υπογράμμισαν το Σάββατο την ανάγκη να αναπτυχθεί μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου, βασισμένη στις αρχές της αλληλεγγύης και μιας δίκαια μοιρασμένης ευθύνης.
Η υπόθεση «Aquarius»
Η υπόθεση θυμίζει πολύ εκείνη ενός άλλου διασωστικού πλοίου, του «Aquarius», που είχε αφεθεί τον Ιούνιο του 2018 επί μέρες στα ανοιχτά φορτωμένο με 630 ναυαγούς μετανάστες, αφού η Ιταλία, με υπουργό Εσωτερικών τότε τον Ματέο Σαλβίνι, του αρνιόταν την πρόσβαση στα λιμάνια της. Τελικά, είχε δεχθεί το «Aquarius» η Ισπανία. O γάλλος πρόεδρος είχε πει όχι «ώστε να μη μετατοπιστεί η χώρα προς τα άκρα». Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Ακροδεξιά διαθέτει 89 βουλευτές στη Γαλλία, αριθμός-ρεκόρ, αλλά ο Μακρόν αναγκάστηκε να δεχθεί το «Ocean Viking»: την περασμένη Τρίτη, τηλεγράφημα του ιταλικού πρακτορείου Ansa είχε υποστηρίξει, επικαλούμενο ανώνυμη πηγή, πως οι γαλλικές Αρχές ετοιμάζονταν να υποδεχθούν το πλοίο στη Μασσαλία – και η ιταλική κυβέρνηση έσπευσε να το παρουσιάσει ως γεγονός.
Καμία αμφιβολία
Ουδείς αμφέβαλλε πως η Μελόνι θα ακολουθούσε ως πρωθυπουργός την πολιτική που είχε εφαρμόσει ο κυβερνητικός της εταίρος, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Υποδομών Ματέο Σαλβίνι τους μήνες που είχε περάσει στο υπουργείο Εσωτερικών (Ιούνιος 2018 – Σεπτέμβριος 2019). «Θέσαμε ένα πολιτικό θέμα, δεν θέλαμε να προκαλέσουμε λεκτική σύγκρουση. Από μέρους της Γαλλίας υπήρξε δυσανάλογη αντίδραση, εξαιτίας και των προβλημάτων εσωτερικής πολιτικής της» σχολίασε χθες ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι. Η γαλλική πλευρά ανακοίνωσε ήδη τα πρώτα «αντίποινα»: εντατικοποίηση των ελέγχων στα σύνορα με την Ιταλία και αναστολή της γαλλικής συμμετοχής στον ευρωπαϊκό μηχανισμό εθελοντικής μετεγκατάστασης βάσει του οποίου έπρεπε να υποδεχθεί ανάμεσα στο καλοκαίρι του 2022 και του 2023 3.500 πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ιταλία (έχει πάρει μόλις μερικές δεκάδες).
Η γαλλική Ακροδεξιά
Με τη γαλλική Ακροδεξιά να κατηγορεί ανοιχτά τον Μακρόν για υποχωρητικότητα έναντι των εκβιασμών της Μελόνι, η κυβέρνησή του έστειλε 189 μετανάστες (ανάμεσά τους 24 γυναίκες και 13 ανήλικοι) του «Ocean Viking» σε παραθεριστικό κέντρο της χερσονήσου Ζιάν το οποίο βάφτισε «διεθνή ζώνη αναμονής», δεσμευόμενη ότι όσοι δεν δικαιούνται άσυλο θα απελαθούν τάχιστα – ακόμη 44 ασυνόδευτα παιδιά ανατέθηκαν στην Πρόνοια. Εντεκα άλλα ευρωπαϊκά κράτη έχουν πάντως προσφερθεί να υποδεχθούν συνολικά 175 από τους 234 μετανάστες του «Ocean Viking», βάσει ενός μηχανισμού αλληλεγγύης που κινητοποιείται μόνο όταν φτάνουν τα πράγματα στο μη παρέκει.
