Αναζήτηση
Τρία πανεπιστήμια που δεν μπορούν να εκλέξουν διοικήσεις και μία προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της συγκρότησης των Συμβουλίων τους φέρνει το δεύτερο στάδιο της εφαρμογής του νέου νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ, ο οποίος δέχτηκε το προηγούμενο χρονικό διάστημα πολλή κριτική και έφερε όλες τις διοικήσεις των πανεπιστημίων απέναντι από το υπουργείο Παιδείας.
Ως σήμερα από τα δέκα ανώτατα Ιδρύματα που έκαναν εκλογές για τα έξι εσωτερικά μέλη των νέων Συμβουλίων Διοίκησής τους, τα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Αιγαίου και Μακεδονίας αδυνατούν να επιλέξουν τα εξωτερικά τους μέλη. Και αυτό λόγω ισοψηφίας (3-3) των δύο «ομάδων» που σχηματίστηκαν μεταξύ των εσωτερικών τους μελών. Παράλληλα, τα υπόλοιπα επτά πανεπιστήμια που έκαναν εκλογές έχουν ολοκληρώσει την επιλογή όλων των μελών των Συμβουλίων τους και είναι κοντά στο να εκλέξουν πρύτανη (Πειραιώς, Δημοκρίτειο, Ιωαννίνων, Πελοποννήσου, Γεωπονικό, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και Πολυτεχνείο Κρήτης). Στα Ιδρύματα αυτά το εκλογικό σώμα φαίνεται ότι συσπειρώθηκε γύρω από μια υποψηφιότητα ώστε να ξεπεράσει «αναίμακτα» τα… δύσκολα του νέου νόμου.
Βέβαια, η εφαρμογή του εκλογικού συστήματος έφερε στην επιφάνεια στρεβλώσεις, καθώς σε κάποια Ιδρύματα υποψήφιοι έμειναν εκτός Συμβουλίου, παρότι ήταν οι δεύτεροι σε ψήφους στο σύνολό του, επειδή δεν είχαν πολλές «πρώτες επιλογές», όπως ζητούσε το σύστημα της ταξινομικής ψήφου. Κι αυτό γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις οι υποψήφιοι πρότειναν στους ψηφοφόρους τους να… μοιράσουν τις «πρώτες επιλογές» τους στα άλλα μέλη της «ομάδας» που τους εκπροσωπούσε για τις εκλογές, με αποτέλεσμα να μείνουν οι ίδιοι εκτός. Σε άλλες περιπτώσεις (τις περισσότερες), οι νυν πρυτάνεις συγκεκριμένων ΑΕΙ ξαναβγήκαν πρώτοι σε ψήφους στο Ιδρυμά τους και πιθανώς θα εκλεγούν εκ νέου στην ίδια θέση.
Ονόματα-έκπληξη
Οπως ήταν φυσικό, επιχειρηματίες, τοπικοί παράγοντες και άλλοι ενδιαφερόμενοι διεκδίκησαν την παρουσία τους στο Ιδρυμα Ανώτατης Εκπαίδευσης της περιοχής τους, ενώ υπήρξαν και ευχάριστες εκπλήξεις: για παράδειγμα η περίπτωση της Mary Kalantzis, έμπειρης συμβούλου εκπαίδευσης από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις που έβαλε υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ή ο γενικός γραμματέας Ερευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γεωπόνος Παναγιώτης Μπαλαμπάνης, που εξελέγη στο Συμβούλιο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο Κρήτης μάλιστα φαίνεται είναι τα Ιδρύματα που συγκέντρωσαν τις πιο σοβαρές υποψηφιότητες στα εξωτερικά μέλη των νέων Συμβουλίων τους.
Κατά τα άλλα, 2 πρώην πρυτάνεις (Σωκράτης Κάτσικας και Σταύρος Κουμπιάς) έβαλαν υποψηφιότητα ως εξωτερικά μέλη σε άλλα Ιδρύματα από εκείνα στα οποία είχαν θητεύσει, ένας πρώην υπουργός (Γιάννης Πανούσης) έβαλε υποψηφιότητα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η καθηγήτρια του ΕΜΠ Αντωνία Μοροπούλου εξελέγη στο Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Αγοραστός κατέθεσε υποψηφιότητα για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ενώ στο ίδιο πανεπιστήμιο επανήλθε με αίτησή του για εξωτερικό μέλος του Ιδρύματος και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας την περίοδο 2004-2009 Κωνσταντίνος Τσαμαδιάς.
Τοπικοί παράγοντες και επιχειρηματίες
Από όλα τα πανεπιστήμια δε μάλλον εκείνο της Θεσσαλίας προκάλεσε τις προηγούμενες ημέρες τις περισσότερες συζητήσεις και ειρωνικά σχόλια, καθώς εκτός από τους πολιτικούς κατέθεσαν αίτηση για συμμετοχή στο Συμβούλιό του και επιχειρηματίες.
Πάντως τόσο στη Θεσσαλία όσο και στα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Μακεδονίας επί του παρόντος δεν εκλέγεται κανένας, καθώς τα εσωτερικά μέλη των Συμβουλίων των τριών Ιδρυμάτων έχουν διαμορφώσει δυο συμπαγείς ομάδες που δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν πίσω.
Η καθεμία δε υποστηρίζει διαφορετικά πρόσωπα για εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου του Ιδρύματος. Να σημειωθεί εδώ ότι με τον νέο νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ τα έξι εσωτερικά μέλη των πανεπιστημίων επιλέγουν πέντε εξωτερικά μέλη και όλοι μαζί διαλέγουν τον πρύτανη και πρόεδρο του Συμβουλίου μεταξύ των έξι πρώτων εκλεγμένων εσωτερικών μελών τους.
Κατ’ επέκταση είναι προφανές το περιθώριο που δίνεται για συναλλαγές και «προσυνεννοήσεις» και το πόσο σημαντική τελικά για την εκλογή πρύτανη είναι η ταυτότητα των εξωτερικών του μελών και η «ομάδα» με την οποία θα ταχθούν. «Οποιος υποχωρήσει, θα δώσει στον αντίπαλό του τη δυνατότητα να εκλέξει πρύτανη» έλεγε στα «ΝΕΑ» μέλος της διοίκησης ενός εκ των τριών Ιδρυμάτων, εξηγώντας το αδιέξοδο που έχει διαμορφωθεί στο εσωτερικό τους.
Για τον λόγο αυτόν στάλθηκε στο υπουργείο Παιδείας έγγραφο από ένα εκ των τριών πανεπιστημίων, το οποίο διαπιστώνει τη νομική αδυναμία που προκύπτει από την απουσία οποιασδήποτε σχετικής πρόβλεψης από τον νόμο που ψηφίστηκε. Και αυτό γιατί στην περίπτωση της… ισοπαλίας δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το τι πρέπει να γίνει και φυσικά η όποια αλλαγή εκ των υστέρων για αλλαγή του νόμου δημιουργεί νομικές αμφισβητήσεις για το πώς θα ψήφιζε το εκλογικό σώμα αν είχε εκ των προτέρων άλλα δεδομένα. Η νομική υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, σε δύσκολη θέση εμφανώς με την εξέλιξη αυτή, δεν έχει ακόμη απαντήσει επισήμως στα τρία ΑΕΙ για το τι πρέπει να κάνουν.
«Το νέο σύστημα εκλογής των διοικήσεων των ΑΕΙ, όπως αναμενόταν, έφερε το πιο σκοτεινό τους πρόσωπο στην επιφάνεια» έλεγε στα «ΝΕΑ» μέλος της διοίκησης μεγάλου πανεπιστημίου της επαρχίας, ομολογώντας ότι το συναίσθημα που αισθάνεται με βάση τις εξελίξεις στο Ιδρυμά του είναι ένα: αμηχανία.
Προσφυγή της Ομοσπονδίας Καθηγητών
Στα παραπάνω ήρθε η προσφυγή της Ομοσπονδίας των καθηγητών ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ) να ταράξει τα ύδατα, αφού τα μέλη της ζητούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωση του συνόλου του νέου συστήματος εκλογής των διοικήσεων των πανεπιστημίων.
Οπως αναφέρει ο νομικός εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης, η προσφυγή επικεντρώνει την κριτική της σε τρία ζητήματα: τον αποκλεισμό από τη θέση των εξωτερικών μελών στα Συμβούλια ΑΕΙ των καθηγητών εν ενεργεία άλλων ελληνικών Ιδρυμάτων, κάτι που δεν αρνείται στους καθηγητές ξένων ΑΕΙ. Τη θέσπιση ενός αδιαφανούς εκλογικού συστήματος σύνθετου υπολογισμού των ψήφων στην καταμέτρηση του οποίου δεν μπορεί καν να γίνει ένσταση.
Και στις υπερεξουσίες που γίνονται στον νέο πρύτανη και πρόεδρο των Συμβουλίων των ΑΕΙ (από την προεδρία του Ειδικού Λογαριασμού Ερευνας έως και την ευθύνη σχεδόν για όλες τις επιτροπές του Ιδρύματος), ο οποίος και αναδεικνύεται, όπως αναφέρει, με έναν «κλειστό τρόπο που επιδέχεται αμφισβητήσεις και υπόνοιες για συναλλαγές».
Στα πανεπιστήμια των αστικών κέντρων
Παράλληλα με τα παραπάνω, η «προεκλογική» περίοδος άτυπα έχει ξεκινήσει και στα μεγάλα πανεπιστήμια των αστικών κέντρων της χώρας, όπου και οι εκλογές για την ανάδειξη των Συμβουλίων τους θα πρέπει να προκηρυχθούν τους πρώτους μήνες του 2023 για να γίνουν την επόμενη άνοιξη.
Οι «συζητήσεις» που έχουν ανοίξει περιλαμβάνουν το… κυνήγι επιχειρηματιών αλλά και άλλων προσώπων από τον χώρο της αγοράς, σε έναν «αγώνα» για την πιο εντυπωσιακή υποψηφιότητα, που σε αρκετές περιπτώσεις έχει αρχίσει να προκαλεί επίσης ειρωνικά σχόλια μεταξύ των πανεπιστημιακών των κοινοτήτων τους.
Συνάντηση είχε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρύτανη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Νίκο Παπαϊωάννου.
Στη συνάντηση αυτή ο Πρωθυπουργός ενημερώθηκε για τα θέματα εξωστρέφειας και διεθνοποίησης του ΑΠΘ και τα ξενόγλωσσα τμήματά του, καθώς και για την πορεία του έργου της Βιβλιοθήκης της Σχολής Θετικών Επιστημών, το οποίο καταστράφηκε πριν από λίγους μήνες από ομάδες κουκουλοφόρων και βανδάλων στο Ιδρυμα.
Επίσης ο πρύτανης του ΑΠΘ αναφέρθηκε στην επιστημονική παρουσία των συναδέλφων του στο Ιδρυμα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
