Η «πολεμική» ρητορική Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως απειλή αποσταθεροποίησης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, σε μια περίοδο μάλιστα που το ΝΑΤΟ δεν επιθυμεί «δυσάρεστες εκπλήξεις». Ενδεικτική της ανησυχίας του Παρισιού η σαφής προειδοποίηση του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στον τούρκο ομόλογό του να αποφευχθεί κάθε είδους αναθέρμανση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και να υπάρξει μια σταθερή δυναμική αποκλιμάκωσης. Μια συνάντηση που έγινε στο περιθώριο της Συνόδου του G20 στο Μπαλί με το ζήτημα της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας να είναι επίσης στο τραπέζι, μεταξύ άλλων.
Ιδιαίτερης σημασίας και η συνάντηση του Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν, στο περιθώριο της Συνόδου, που έφερε και μια νέα αναδίπλωση του τούρκου προέδρου και ένα «ευχαριστώ» προς όλες τις χώρες που έκαναν δηλώσεις συμπαράστασης για την επίθεση στην Τουρκία. Ενα «ευχαριστώ» που ήρθε μετά τη συνάντησή του με τον αμερικανό πρόεδρο, αλλά και την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που χαρακτήρισε τις δηλώσεις Σοϊλού, στις οποίες απέρριπτε το συλλυπητήριο μήνυμα της Ουάσιγκτον, «ανεύθυνες».
Το μεγάλο παζάρι
Οι «αναδιπλώσεις» ανάλογα με τα συμφέροντα και τη συγκυρία δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας στο μεγάλο διπλωματικό παζάρι που έχει ξεκινήσει ο Ερντογάν. Παζάρι που δεν επιτρέπει απλά, αλλά επιβάλλει την αλλαγή θέσης και στάσης εφόσον αυτό απαιτούν οι καταστάσεις και δίνουν τη δυνατότητα εξασφάλισης αιτημάτων που η Αγκυρα μπορεί να παρουσιάσει ως επιτυχίες. Ως εκ τούτου η Αθήνα κάθε άλλο παρά έκπληκτη δηλώνει από την έκφραση των ευχαριστιών Ερντογάν προς τις ΗΠΑ, αλλά και την Αθήνα.
Για την ελληνική πλευρά η αλλαγή στάσης Ερντογάν συνδέεται άμεσα με όσα ειπώθηκαν με τον Μπάιντεν. Και όπως επισημαίνουν, οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι δύο πλευρές θα κρίνουν και αν ο τούρκος πρόεδρος θα αλλάξει συνολικά στάση απέναντι στην Ελλάδα ή θα συνεχίσει την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής του στον ίδιο τόνο. Ανάλογα πάντα και με τι θεωρεί η Αγκυρα ότι εξασφάλισε από τη συνάντηση, ώστε να προσαρμόσει τη ρητορική και τις πράξεις της.
Η αναβάθμιση των F-16
Στην ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας άλλωστε υποστηρίζεται ότι στη συνάντηση συζητήθηκε και το ζήτημα των F-16 με τον Μπάιντεν, όπως σημειώνεται να δηλώνει ότι «θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη διαδικασία» και να χαρακτηρίζει για πολλοστή φορά την Αγκυρα σημαντικό παράγοντα στη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι ο Μπάιντεν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για την επίθεση στην Κωνσταντινούπολη αλλά και τις ευχαριστίες του για τις προσπάθειες Ερντογάν να λύσει τα ζητήματα στον δρόμο των σιτηρών.
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου ωστόσο η ανάγνωση της συνάντησης ήταν κάπως διαφορετική, καθώς σε αυτή δεν γίνεται καμία αναφορά στο θέμα των F-16. Αναλυτές και διπλωμάτες στην Αθήνα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να δόθηκαν κάποιες υποσχέσεις στον Ερντογάν από την πλευρά Μπάιντεν, σαν αυτές που αναφέρει η Αγκυρα. Ενώ είναι σαφές ότι ψηλά στην ατζέντα ήταν το ζήτημα της ένταξης Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, το οποίο αναφέρεται άμεσα στην τουρκική ανακοίνωση και έμμεσα στην αμερικανική, το οποίο είναι επίσης ένα πεδίο στο οποίο ο Ερντογάν παίζει παιχνίδια, με στόχο να αποκομίσει οφέλη.
Σε μια περίοδο που η Ουάσιγκτον επιχειρεί επίλυση ζητημάτων και όχι αδιέξοδα στην περιοχή, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στην συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν δεν αποκλείεται να έγιναν οι απαραίτητες συστάσεις, και δη με αυστηρότητα, σε σχέση και με τα ελληνοτουρκικά. Οι απειλές άλλωστε του τούρκου προέδρου απέναντι στην Αθήνα, οι οποίες είναι και σε ευθεία σύνδεση με την παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη, δεν έχουν περάσει απαρατήρητες από την Ουάσιγκτον δεδομένου και του αναβαθμισμένου ρόλου του λιμανιού, που στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχει αποκτήσει ιδιαίτερο ρόλο.
