Η οικονομική κυριαρχία της Κίνας διεθνώς είναι εντυπωσιακή και απεικονίζεται έκδηλα εάν αποτυπώσουμε τα στοιχεία του ΔΝΤ στον παγκόσμιο χάρτη. Η σύγκριση των στοιχείων μεταξύ του 2000 και του 2020 εμφανίζει την Κίνα να κυριαρχεί στον πλανήτη κυρίως μέσω των εμπορικών οδών, ενώ οι ΗΠΑ να περιορίζονται στα σύνορά τους και στην Ευρώπη.
Η τεράστια οικονομική ανάπτυξη σε ετήσια βάση με γνώμονα την παραγωγή και τις μεγάλες εξαγωγές έκαναν τη χώρα να συγκεντρώσει μεγάλα αποθέματα ρευστού τα οποία χρησιμοποιεί για να αυξήσει την επιρροή της από την Ασία μέχρι την Ευρώπη και την Αμερική. Κινεζικές κρατικές και μη εταιρείες έχουν αποκτήσει σημαντικά ποσοστά σε μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους και σε υποδομές, ενώ το πρόγραμμα Ζώνη και Δρόμος (Bled and Road) και η ενίσχυση του γουάν αποτελούν επιπλέον προσπάθειες για ενίσχυση της επιρροής αυτής του Πεκίνου.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Πλέον η Κίνα συνεισφέρει σχεδόν στο 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ από μόλις 2,25% το 1980 και 7% το 2000, σύμφωνα με στοιχεία της Statista. Είναι η δεύτερη ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο μετά την αμερικανική με ΑΕΠ που ξεπερνά τα 17,7 τρισ. δολάρια, ενώ τα συναλλαγματικά της αποθέματα ξεπερνούν τα 3 τρις δολάρια. Μόνο οι απευθείας ξένες επενδύσεις ξεπερνούν κάθε χρόνο τα 135 δισ. δολ., ποσό που υπερβαίνει το 50% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
Με κατά κεφαλήν εισόδημα περίπου 13.000 δολάρια και κατά κεφαλήν εισόδημα με βάση την αγοραστική δύναμη που ξεπερνά τα 21.000 δολάρια, το μεγάλο της στοίχημα είναι τώρα να μετατραπεί από οικονομία βασισμένη στις εξαγωγές σε οικονομία που θα βασίζεται και στην κατανάλωση.
Ο παράγοντας Σι Τζινπίνγκ
Το μεγαλύτερο μέρος των αλλαγών που συντελέστηκαν στη χώρα ειδικά την τελευταία δεκαετία οφείλεται στον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ. Κατά τη διάρκεια των δέκα ετών του ως ηγέτη, ο Σι έχει αποκτήσει και κρατήσει τον πλήρη έλεγχο στο κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα. Εχει βάλει στο περιθώριο αντιπάλους και εχθρούς μέσω εκκαθαρίσεων κατά της διαφθοράς και έχει καταπολεμήσει διαφωνίες από τη βάση του κόμματός του ενισχύοντας τη λογοκρισία και τον έλεγχο, σχολιάζει ο «Guardian».
Το μεγάλο στοίχημα του Σι είναι η προσπάθεια να μειώσει την εξάρτηση της Κίνας από τις εξαγωγές και να αυξήσει την εγχώρια κατανάλωση, η αναδιάρθρωση του στρατιωτικού δόγματος καθώς και ο εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων και η προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Τώρα ο Σι θα πρέπει να αντιμετωπίσει την επιβράδυνση της οικονομίας και τη γήρανση του πληθυσμού.
Το σχέδιο Ζώνη και Δρόμος
Την τελευταία δεκαετία η πρωτοβουλία Ζώνη και Δρόμος (BRI) ήταν το προτιμώμενο όχημα για την επέκταση της άμεσης επιρροής της Κίνας διεθνώς. Πρόκειται για κάτι παραπάνω από επενδύσεις σε υποδομές. Περιλαμβάνει ανταλλαγές νομισμάτων μέσω κεντρικών τραπεζών, πρόσβαση στα δορυφορικά και υποθαλάσσια καλωδιακά δίκτυα της Κίνας, ανταλλαγές φοιτητών και συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου.
Κινήσεις για ισχυρό νόμισμα
Για να αυξηθεί η επιρροή του BRI όμως τώρα η Κίνα θέλει να δει το γουάν να γίνεται ευρέως διαδεδομένο κι εκτός των συνόρων της. Η ισχυροποίηση της οικονομικής τροχιάς της Κίνας θα απαιτήσει χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση. Αυτό είναι δυνατό μόνο όταν οι χώρες αρχίσουν να χρησιμοποιούν το γουάν ευρύτερα. Τα έργα BRI μέχρι σήμερα έχουν χρηματοδοτηθεί κυρίως με δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Nikkei. Ομως εάν ο Σι θέλει να συνεχίσει με επιτυχία το πρόγραμμα αυτό επιρροής τότε η χρηματοδότηση των έργων του BRI με δολάρια, ένα νόμισμα στο οποίο το Πεκίνο δεν έχει κανέναν έλεγχο είναι μη βιώσιμη, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Η μεγάλη κόντρα των δύο υπερδυνάμεων
Οι υπερδυνάμεις συνηθίζουν να κοντράρονται σε όλα τα επίπεδα και η σχέση της Κίνας με τις ΗΠΑ δεν αποτελεί εξαίρεση.
Για πρώτη φορά από τότε που οι ΗΠΑ ξεπέρασαν τη Μεγάλη Βρετανία τη δεκαετία του 1870 και έγιναν η κορυφαία οικονομία στον κόσμο, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τώρα έναν οικονομικό αντίπαλο που είναι τόσο μεγάλος, και κατά κάποιο τρόπο, μεγαλύτερος από τις ίδιες, αναφέρει μελέτη του Belfer Center for Science and International Affairs, του Harvard Kennedy School.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη η διαρκής «θαυματουργή οικονομική ανάπτυξη» –όπως χαρακτηρίζεται – της Κίνας τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες με μέσο ρυθμό τετραπλάσιο από αυτόν των ΗΠΑ, έχει επαναπροσδιορίσει την παγκόσμια οικονομική τάξη.
Από το 2000 το ΑΕΠ της Κίνας εκτινάχθηκε από 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 17,7 τρισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να ξεπεράσει αυτό των ΗΠΑ μέσα σε μια δεκαετία. Μάλιστα με βάση την αγοραστική δύναμη (purchasing power parity PPP) το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η Κίνα έχει ήδη ξεπεράσει τις ΗΠΑ.
Οσον αφορά τη βιομηχανική παραγωγή είναι η ισχυρότερη χώρα στον κόσμο. Επίσης ξεπέρασε τις ΗΠΑ και έγινε ο νο. 1 εμπορικός εταίρος των περισσότερων εθνών στον κόσμο. Επιπλέον, σύμφωνα με τη μελέτη, η Κίνα έχει καθιερωθεί ως ο πιο ουσιαστικός κρίκος στις κρίσιμες παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ από την οικονομική κρίση του 2008 και μετά αποτελεί την ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Πάντως το δολάριο παραμένει το κυρίαρχο αποθεματικό νόμισμα παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 60% των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Ενώ οι φιλοδοξίες και η πρόοδος του Πεκίνου αξίζουν προσεκτικής προσοχής, η Αμερική διατηρεί το προβάδισμά της σε πολλούς βασικούς τομείς: το δολάριο παραμένει το προτιμώμενο νόμισμα για διασυνοριακές συναλλαγές, οι αγορές μετοχών των ΗΠΑ παραμένουν οι μεγαλύτερες στον κόσμο και οι ΗΠΑ διατηρούν σημαντικό προβάδισμα στις επενδύσεις κεφαλαίων. Επιπλέον, ως η κοινωνία που προσελκύει τους πιο ταλαντούχους εφευρέτες και επιχειρηματίες στον κόσμο και τους δίνει την ελευθερία και την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, οι ΗΠΑ παραμένουν ασυναγώνιστες, σημειώνει η μελέτη.
