Η ελληνική τέχνη πάει Παρίσι – Πόσο θα πωληθούν έργα μεγάλων ζωγράφων

Στο Παρίσι στρέφονται τα βλέμματα του φιλότεχνου κοινού που ενδιαφέρεται για την ελληνική τέχνη την ερχόμενη Πέμπτη, καθώς στην Πόλη του Φωτός, η οποία φαίνεται πως συνεχίζει να κερδίζει έδαφος απέναντι στο Λονδίνο στη μετά Brexit εποχή, είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει η πρώτη μεγάλη φθινοπωρινή δημοπρασία, στο επίκεντρο της οποίας θα βρίσκονται ελληνικά έργα τέχνης από τον οίκο Bonhams. Ο τζίρος της εκτιμάται ότι θα κινηθεί στα 3 εκατ. ευρώ.

Την υψηλότερη εκτίμηση από τα 136 έργα που θα αναζητήσουν νέους ιδιοκτήτες συγκεντρώνει το «Επιθαλάμιο» του Γιάννη Μόραλη. Πρόκειται για έναν χαρακτηριστικό πίνακα που ο εκ των κορυφαίων της ελληνικής ζωγραφικής φιλοτέχνησε το 1968. Από το 1972 που πωλήθηκε σε συλλέκτη, ο οποίος ανήκε στον ίδιο κύκλο με τον Μόραλη, τον Τσαρούχη και τον Εμπειρίκο, ως σήμερα ο πίνακας στον οποίο αποδίδεται ένα γεωμετρικό ιδεόγραμμα της ανθρώπινης μορφής δεν άλλαξε χέρια. Η εκτίμηση του οίκου για το διαστάσεων 1,5×1,5 μ. έργο κυμαίνεται μεταξύ 300.000 και 500.000 ευρώ.

Ενα δεύτερο έργο που ξεχωρίζει είναι «Η ξεχασμένη φρουρά» (1955) του Γιάννη Τσαρούχη, ελαιογραφία του 1955 που ανήκε στη συλλογή Ιόλα, το οποίο συμπεριλαμβάνει όλα τα στοιχεία που συνέθεταν τον ζωγραφικό κόσμο του ζωγράφου – ναύτη, ανδρικό γυμνό, καφενείο και νεκρή φύση – με εκτίμηση που κυμαίνεται από 80.000 έως 120.000 ευρώ. Στο ίδιο εύρος τιμής αναμένεται να κινηθεί και το έργο του «Παντοπωλείο στη Μυτιλήνη» (1965).

«Το κοινό πλέον των Greek Sales δεν αποτελείται μόνο από έλληνες συλλέκτες. Από την περίοδο της πανδημίας, οπότε οι φιλότεχνοι άρχισαν να κάνουν τις αγορές τους μέσα από τα ψηφιακά κανάλια – τα οποία οι Bonhams ανέπτυξαν γρήγορα -, και εξής παρατηρείται ανανέωση μεταξύ εκείνων που αγοράζουν έργα ελλήνων δημιουργών. Υπάρχει ενδιαφέρον για τη Χρύσα, τον Στάμο, τον Βασιλείου και τον Τσαρούχη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και για τον Φασιανό από τη Γαλλία», επισημαίνει στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Art Expertise και επικεφαλής της 41ης δημοπρασίας του οίκου Bonhams με έργα ελλήνων καλλιτεχνών Τερψιχόρη Αγγελοπούλου.

Ξεφυλλίζοντας τον κατάλογο, δεν μπορεί να μη σταθεί το βλέμμα σε μια ελαιογραφία του σπουδαίου εξπρεσιονιστή Γιώργου Μπουζιάνη υπό τον τίτλο «Γυμνή γυναίκα με κόκκινο καπέλο» (1954) που εκτιμάται μεταξύ 40.000 και 60.000 ευρώ. Ως πηγή προέλευσης του έργου διαστάσεων 1,15×0,765 μ. φέρονται οι διαχειριστές του έργου του καλλιτέχνη.

Ωστόσο η δημοπρασία της 24ης Νοεμβρίου δεν απευθύνεται μόνο σε όσους έχουν μεγάλο βαλάντιο. Οι τιμές ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ για ένα έργο του Πολύκλειτου Ρέγκου, «Το νησί της Σκοπέλου» (1945). Στα 1.200 ευρώ (έως 1.800 ευρώ) κυμαίνεται η εκτίμηση για έναν μικρό μπρούντζινο «Αγγελο» (1974) διά χειρός Γιάννη Μόραλη, ενώ με εκτιμήσεις που ξεκινούν από 3.000 ευρώ μπορούν οι φιλότεχνοι να βρουν δημιουργίες με υπογραφές καταξιωμένων δημιουργών που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές, από τους Νικόλαο Βώκο και Βασίλη Γερμενή, Γιώργο Σικελιώτη και Γιώργο Μαυροΐδη έως τους Αλέκο Φασιανό, Γιώργο Λαζόγκα και Αννα Μαρία Τσακάλη.

Sotheby’s: 315 εκατ. δολάρια σε τρεις ώρες

Τρεις ώρες ήταν αρκετές ώστε ο τζίρος του οίκου Sotheby’s να φτάσει τα 314,9 εκατ. δολάρια και τα 56 από τα 60 έργα που προσφέρονταν προς πώληση να αλλάξουν χέρια (δύο αποσύρθηκαν και δύο δεν βρήκαν αγοραστή). Και μπορεί το τελικό ποσό που συγκεντρώθηκε να ήταν κοντά στο μέσο της αρχικής εκτίμησης, όμως ήταν κατά 65% υψηλότερο συγκριτικά με αντίστοιχες περσινές δημοπρασίες που αφορούν έργα μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης. Οκτώ καλλιτέχνες σημείωσαν προσωπικά ρεκόρ, ενώ κορυφαίο έργο της βραδιάς αναδείχθηκε το «White Disaster (White Car Crash 19 Times)» του Αντι Γουόρχολ, δημιουργία του 1963, το οποίο πουλήθηκε προς 84,5 εκατ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του συνολικού τζίρου και αποτελεί την τέταρτη υψηλότερη τιμή για έργο Γουόρχολ σε δημοπρασία. Το εν λόγω έργο – του οποίου το ύψος αγγίζει τα 3 μ. – μάλιστα από κύκλους της αγοράς τέχνης θεωρείται ότι προέρχεται από τη συλλογή της οικογένειας Μαρτίνου. Ως νέος αγοραστής δε φέρεται ο γαλλο-ισραηλινός δισεκατομμυριούχος Πάτρικ Ντράι.

36 εκατ. για τον «Βάκχο» του Cy Twombly

Ανάλογα συγκρατημένη ήταν και η πολυδιαφημισμένη και πολλά υποσχόμενη δημοπρασία του οίκου Phillips με έργα του 20ού αι. και σύγχρονης τέχνης. Αν και ο τζίρος αναμενόταν να κυμανθεί μεταξύ των  118,5 και 165,3 εκατ. δολαρίων, υπήρχαν προσδοκίες ακόμα και για ρεκόρ εισπράξεων, κάτι που δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς τελικώς τα έσοδα άγγιξαν τα 139 εκατ. δολάρια. Ωστόσο δεν μπορεί να κάνει κάποιος λόγο για αποτυχία, δεδομένου ότι από τα 44 έργα που προσφέρονταν στη δημοπρασία μόνο ένα δεν βρήκε αγοραστή, παρά το γεγονός ότι η αίθουσα σε τίποτα δεν θύμιζε την εικόνα που είχαν οι Christie’s την πρώτη βραδιά της διπλής δημοπράτησης της συλλογής Aλεν, όπου σημειώθηκε το ιστορικό υψηλό του 1,5 δισ. δολαρίων. Αυτόπτες μάρτυρες αναφέρουν ότι η αίθουσα ήταν μισογεμάτη και ήσυχη. Οι αριθμοί επίσης δεν προκαλούν απογοήτευση, καθώς οι φετινές εισπράξεις είναι στα ίδια επίπεδα με εκείνες του Νοεμβρίου του 2021, όπου είχαν ανέλθει συνολικά στα 137,9 εκατ. δολάρια. Κορυφαίο έργο της βραδιάς αποδείχθηκε ο πίνακας του Cy Twombly «Βάκχος» (2005), που πουλήθηκε προς 36 εκατ. δολάρια, ποσό ελαφρώς υψηλότερο από τη χαμηλή εκτίμηση των 35 εκατ. δολαρίων.