Κατά πόσο είμαστε έτοιμοι για τον επόμενο μεγάλο σεισμό; Τριάντα χρόνια μετά τη θέσπιση του νέου αντισεισμικού κανονισμού της χώρας οι επιστήμονες επισημαίνουν πως έχει έρθει η ώρα για τη βελτίωσή του.

Η πιο πρόσφατη, μερική, τροποποίηση του κανονισμού έγινε το 2000, μετά τον σεισμό της Πάρνηθας, όμως από τότε νέα σεισμικά ρήγματα έχουν γίνει γνωστά στους επιστήμονες και πληθώρα επιστημονικών δεδομένων έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Ηδη έχει κατατεθεί στον ΕΛΟΤ πρόταση για έναν βελτιωμένο αντισεισμικό κανονισμό που ουσιαστικά καταρτίζει εκ νέου τον σεισμικό χάρτη της χώρας.

Η επικαιροποίηση του κανονισμού αποτελεί ούτως ή άλλως υποχρέωση της Ελλάδας στο πλαίσιο εναρμόνισής της με τις επιταγές του νέου Ευρωκώδικα 8 για τις αντισεισμικές κατασκευές. Βάσει των διατάξεων του αντισεισμικού κανονισμού, η χώρα διακρίνεται σε ζώνες και ορίζονται τα σεισμικά φορτία με βάση τα οποία θα πρέπει να σχεδιάζονται ανά περιοχή οι κατασκευές. Σύμφωνα με την πρόταση που κατέθεσε στον ΕΛΟΤ ο Κυριαζής Πιτιλάκης, ομότιμος καθηγητής Τεχνικής Σεισμολογίας και Σεισμικής Μηχανικής και πρόεδρος της European Association of Earthquake Engineering, αρκετές περιοχές της χώρας θα πρέπει να αλλάξουν ζώνη.

Στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει μετάβαση σε ζώνη με υψηλότερα φορτία ενώ υπάρχουν και περιοχές που «κατεβαίνουν» κατηγορία. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αλλαγές δεν αφορούν μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά σχεδόν όλη την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η περιοχή του Κορινθιακού Κόλπου, η οποία παρουσιάζει πολύ υψηλή σεισμικότητα, προτείνεται να «ανέβει» ζώνη στα σεισμικά φορτία σχεδιασμού.

Η Αττική προβλέπεται να χωρίζεται σε περισσότερες από μία ζώνες, ενώ αλλαγές αναμένεται να υπάρξουν και στη Θεσσαλονίκη. Σε ζώνη με υψηλότερα φορτία σχεδιασμού προτείνεται να ενταχθεί και η πόλη της Αλεξανδρούπολης – όχι ολόκληρος ο νομός – λόγω της στρατηγικής σημασίας που έχει το λιμάνι της, ενώ σε ζώνη με χαμηλότερα φορτία σχεδιάζεται να κατηγοριοποιηθούν κάποια τμήματα της Θράκης. Περιοχές ιδιαίτερα σεισμογενείς, όπως τα Επτάνησα, αναμένεται να παραμείνουν στη ζώνη με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές.

Δεδομένα

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Κυριαζής Πιτιλάκης, «παρότι ο ισχύων αντισεισμικός κανονισμός έχει πολλά καλά στοιχεία, απαιτούνται σημαντικές αλλαγές. Η ώρα για τη βελτίωσή του είχε φτάσει από καιρό, όμως πλέον αποτελεί επιτακτική ανάγκη καθώς έχει ξεκινήσει η αναμόρφωση του Ευρωκώδικα 8, ένα μεγάλο πρόγραμμα, που θα αναδιαμορφώσει τον σεισμικό χάρτη ολόκληρης της Ευρώπης.

Οι μικροεπεμβάσεις διορθωτικού χαρακτήρα που έγιναν στον ισχύοντα κανονισμό έγιναν με αποσπασματικό τρόπο χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την τρέχουσα γνώση. Πλέον οι τροποποιήσεις θα πρέπει να είναι ευρείες διότι, εκτός των άλλων, ανάμεσα στις επιταγές του Ευρωκώδικα περιλαμβάνεται και αλλαγή του τρόπου με τον οποίο υπολογίζονται οι σεισμικές δράσεις. Σημειώνεται ότι για τη βελτίωση του κανονισμού έχουν ληφθεί υπόψη εκτός από τα επιστημονικά δεδομένα και κριτήρια πληθυσμιακά, οικονομικά και κοινωνικά».

Οι τροποποιήσεις στον αντισεισμικό κανονισμό θα επιφέρουν, όπως είναι αναμενόμενο, αύξηση στο κόστος της κατασκευής στις περιοχές με μεγαλύτερα φορτία σχεδιασμού, η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, αναμένεται να κυμανθεί στο περίπου 30% του κόστους που αφορά τον δομικό σκελετό.

Ευρωκώδικες

Σύμφωνος με την επικαιροποίηση του Νέου Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού εμφανίζεται και ο διακεκριμένος σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα θέμα που δεν είναι κατεπείγον, υπό την έννοια ότι ο ισχύων αντισεισμικός κανονισμός είναι ένας σύγχρονος και αποτελεσματικός κανονισμός, όμως είναι κάτι που πρέπει να γίνει και θα πρέπει να δρομολογηθεί οργανωμένα», λέει στα «ΝΕΑ».

«Εχουν περάσει αρκετά χρόνια – από το 1992 όταν συντάχθηκε και το 1995 όταν ξεκίνησε η εφαρμογή του – κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν συγκεντρωθεί σημαντικά στοιχεία από σεισμούς και έχει συσσωρευτεί πολύ σημαντική εμπειρία. Επίσης, πρέπει να γίνει εναρμόνιση με τους Ευρωκώδικες που ορίζουν τις προδιάγραφες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε θέματα που επεμβαίνουν στην αντισεισμική δόμηση, το πώς λαμβάνεται υπόψη το έδαφος, ποιες είναι οι κατηγορίες κτιρίων κ.λπ. Με έναν επικαιροποιημένο αντισεισμικό κανονισμό αναμένεται να γίνεται πολύ πιο ακριβής χαρακτηρισμός της σεισμικής επικινδυνότητας στην κάθε περιοχή της χώρας, άρα να επιτυγχάνεται ακόμη περισσότερη ασφάλεια».

Η ιδέα για την ύπαρξη αντισεισμικών προδιαγραφών στις κατασκευές γεννήθηκε στην Ελλάδα το 1928 έπειτα από έναν ισχυρό σεισμό μεγέθους 6,3 Ρίχτερ που ισοπέδωσε την Κόρινθο και το Λουτράκι. Πιο οργανωμένη μορφή – και με υποχρεωτική εφαρμογή των διατάξεων του κώδικα σε όλη τη χώρα – έλαβε για πρώτη φορά το 1959 και ενώ η χώρα είχε ήδη υποστεί τους φονικούς σεισμούς του 1953 στα Επτάνησα. Η εξέλιξη αυτού του κανονισμού με τις διαδοχικές του συμπληρώσεις και τροποποιήσεις οδήγησε στον ΕΑΚ 2000 που ισχύει μέχρι σήμερα. Διαδικτυακή ημερίδα για τον νέο Ευρωκώδικα 8 θα πραγματοποιηθεί σήμερα το μεσημέρι από τον ΕΛΟΤ.