Σαράντα ημέρες περιθώριο – με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα -, δηλαδή έως το τέλος του χρόνου, έχουν οι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων προκειμένου να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Κτηματολογίου.
Σημειώνεται πως ο νόμος προβλέπει η πλατφόρμα να παραμείνει ανοιχτή για έξι μήνες. Ετσι, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, επειδή η πλατφόρμα άργησε να ανοίξει (η λειτουργία της ξεκίνησε στις 5 Οκτωβρίου), υπάρχουν πολλές πιθανότητες να δοθεί παράταση (με τη σχετική τροποποίηση του νόμου).
Το άνοιγμα της σχετικής πλατφόρμας σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση για την τακτοποίηση για 30 χρόνια των αυθαιρέτων. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο εκτιμάται πως αφορά 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έως την περασμένη Παρασκευή είχαν υποβληθεί συνολικά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα 478 αιτήσεις. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, από αυτές, οι 285 ήταν δοκιμαστικές (δηλαδή οι ενδιαφερόμενοι απλώς μπήκαν για να δουν πώς λειτουργεί) και οι 193 οριστικές.
Εξαίρεση από κατεδάφιση και πάγωμα προστίμων
Σε αυτή τη φάση (δηλαδή τώρα που είναι ανοιχτή η πλατφόρμα του Κτηματολογίου), οι ιδιοκτήτες αυτών των δασικών αυθαιρέτων, με την πληρωμή ηλεκτρονικού παραβόλου ύψους 250 ευρώ, πετυχαίνουν: 1ον) προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση, 2ον) άμεση καταστολή καταλογισμένων προστίμων, 3ον) «πάγωμα» νέων προστίμων και 4ον) συμψηφισμό αυτών, σε περιπτώσεις τακτοποιημένων αυθαιρέτων.
Σημειώνεται πως στην περίπτωση όπου κατά την τελική κύρωση του δασικού χάρτη το ακίνητό τους εξαιρεθεί της δασικής νομοθεσίας και βεβαιωθεί πως δεν είναι δασικό, τότε και μόνο τότε προβλέπεται για τους ιδιοκτήτες η επιστροφή τελών και προστίμων που έχουν καταβληθεί.
Μετά την υπαγωγή στην πλατφόρμα, θα γίνει έλεγχος των δικαιωμάτων από τα τμήματα προστασίας δασών των δασαρχείων με τη χωρική αρμοδιότητα για την τήρηση των προϋποθέσεων που θέτει ο νόμος.
Η νέα ρύθμιση πρακτικά δεν αφορά τα μεμονωμένα αυθαίρετα, αλλά συγκεντρώσεις αυθαιρέτων κτισμάτων που παρουσιάζουν «εν τοις πράγμασι» λειτουργική ενότητα σε δάση και δασικές εκτάσεις (εξού και ο όρος «οικιστικές πυκνώσεις»).
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη ρύθμιση
Οι προϋποθέσεις για να τακτοποιηθεί ένα κτίσμα εντός δασικής έκτασης καθορίζονται από τις διατάξεις του νόμου 4685/2020 (που έχει κριθεί και από το ΣτΕ) και είναι: Η χρήση του κτιρίου να είναι κατοικία, μόνιμης ή εποχικής διαμονής. Η κατοικία να έχει ανεγερθεί μέχρι τις 27 Ιουλίου 2011. Να μη βρίσκεται σε περιοχές όπου ισχύουν προστατευτικές διατάξεις της φύσης ή του τοπίου, όπως του δικτύου Natura 2000, υγροτόπους της συνθήκης Ramsar κ.ά., εκτός κι αν κατασκευάστηκε πριν από τον χαρακτηρισμό των περιοχών αυτών.
Επιπλέον, να μη βρίσκεται σε αρχαιολογικό χώρο ζώνης Α, σε ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό και περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, εκτός και αν κατασκευάστηκε πριν από την κήρυξη της αρχαιολογικής ζώνης εφόσον δεν απαγορευόταν η δόμηση.
Ακόμα, να μη βρίσκεται σε δημόσιο κτήμα. Να μη βρίσκεται σε ζώνη αιγιαλού (και παλαιού αιγιαλού). Να μη βρίσκεται εντός ζώνης παραλίας, να μην κτίστηκε σε ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη ή προστατευόμενη περιοχή (εάν απαγορευόταν η εκτέλεση κάθε οικοδομικής εργασίας κατά τον χρόνο κατασκευής) και να μη βρίσκεται σε κηρυγμένες αναδασωτέες περιοχές λόγω πυρκαγιάς.
Ποιοι έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση
Δικαίωμα για να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα έχουν και όσοι ενδιαφερόμενοι έχουν υποβάλει αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος του δασικού χάρτη, αντιρρήσεις, αίτηση ακυρώσεως ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό ή ένδικο βοήθημα, με την οποία αμφισβητούν ότι η ιδιοκτησία τους έχει δασικό χαρακτήρα.
Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να γνωρίζουν πως στην αίτηση που θα υποβληθεί (μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας του Κτηματολογίου) περιλαμβάνονται (σε μορφή pdf) τα εξής δικαιολογητικά: υπεύθυνη δήλωση (υπογεγραμμένη) με την οποία ο ενδιαφερόμενος να δηλώνει πως τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι αληθή. Δήλωση μηχανικού (υπογεγραμμένη) με την οποία βεβαιώνεται η περιγραφή της κατοικίας και των συνοδευουσών κατασκευών.
Κατά περίπτωση, την αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος ή της αντίρρησης κατά του δασικού χάρτη. Το αποδεικτικό έκδοσης πληρωμής του ηλεκτρονικού παραβόλου και φωτοαντίγραφο της αστυνομικής ταυτότητας /διαβατηρίου.
Δύο είναι οι βασικές κόκκινες γραμμές που μπαίνουν, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, στον δρόμο προς την τακτοποίησή τους: οι κατασκευές να μην είναι μεμονωμένες αλλά να βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων και να μην έχουν οικοδομηθεί μετά τον Ιούλιο του 2011.
Οικονομοτεχνική μελέτη για κάθε Περιφέρεια
«Οι ρυθμίσεις αυτές συντελούν στην προάσπιση της περιουσίας των πολιτών παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος, με βάση τις προβλεπόμενες οικονομοτεχνικές μελέτες» επισημαίνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραμματέας Δασών Κωνσταντίνος Αραβώσης.
Διευκρινίζεται πως μετά και την τελευταία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους δασικούς χάρτες, ανοίγει ο δρόμος για τον νέο σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος, ο οποίος, μεταξύ άλλων, προβλέπει τη σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών για κάθε περιφέρεια, όπου θα καταγράφεται η δόμηση εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους αναρτημένους ή κυρωμένους δασικούς χάρτες.