Αναζήτηση
Η δολοφονία του 28χρονου ράπερ Takeoff στις αρχές του μήνα στο Χιούστον παρουσιάστηκε ως μια ακόμη σκληρή ιστορία για τον σκοτεινό κόσμο της χιπ χοπ. Ενός είδους που ξεκίνησε στις ΗΠΑ πριν από σχεδόν 50 χρόνια, γιγαντώθηκε και πέρασε στην Ευρώπη.
Η trap ήρθε ως συνέχεια, λένε οι τέσσερις καλλιτέχνες στο «Νσυν», στον απόηχο της πρόσφατης συναυλίας του Λεξ, αλλά και της συζήτησης κατά πόσο τα είδη της ραπ και της τραπ αποτελούν περαστική μόδα.
Μάρθα Φριντζήλα
ερμηνεύτρια
«Μια κραυγή απελπισίας»
Η trap για μένα είναι περισσότερο ένα κατασκεύασμα των εταιρειών – όχι κάτι πηγαίο. Δεν προκύπτει από την ανάγκη του ανθρώπου να μιλήσει για τα προβλήματά του και τις πληγές του, όπως συμβαίνει στη χιπ χοπ και τη ραπ. Η hip hop κουλτούρα αναδύθηκε από την ανάγκη να μιλήσουν οι περιθωριοποιημένοι στα γκέτο της Αμερικής. Να γίνουν ορατοί μιλώντας για ό,τι τους απασχολούσε. Η trap από την άλλη μοιάζει με κραυγή απελπισίας. Μοιάζει να λένε: «Αφού δεν καταφέρνουμε τίποτα, θα πάμε στην άλλη μεριά. Θα κάνουμε αυτό που μας επιβάλλεται. Μας επιβάλλετε το εύκολο χρήμα, τον σεξισμό, τη διαφθορά; Αυτά θα υμνήσουμε». Ετσι μπήκε σε συγκεκριμένα λούκια και καθοδηγείται. Δεν ήρθε για να μείνει κατά την άποψή μου. Είναι μία έκφραση της εποχής, που μιλάει για τα πρότυπα που προβάλλονται ως ιδανικά, εξυπηρετεί την «κλειδαρότρυπα» και τα ταπεινά ένστικτα. Την ίδια στιγμή θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούμε – ότι δηλαδή μπορεί να προκαλέσει κάτι ανεπανόρθωτα κακό. Δεν είναι δουλεμένα τα κομμάτια τους, δεν έχουν το μεράκι ενδεχομένως που έχει η χιπ χοπ. Περιγράφει το κατεστημένο, αλλά με έναν τρόπο άχαρο και απλοϊκό. Εχει κάποιες χαριτωμένες μουσικούλες, επαναλήψεις που μπορούν να μείνουν στο αφτί, ό,τι πρέπει δηλαδή για τους ακροατές μικρής ηλικίας. Το περιεχόμενο των στίχων τους δίνει την ψευδαίσθηση στα 12χρονα ότι μπορούν είναι αλήτες και μάγκες. Είναι ο εύκολος τρόπος για ένα παιδάκι να πουλάει μούρη στους συνομηλίκους του στη γειτονιά. Θεωρώ όμως ότι ένα παιδί, μεγαλώνοντας, δεν θα επενδύσει περισσότερο. Οπως και στο παρελθόν έτσι και τώρα τα ευτελή τραγούδια δεν αφήνουν κάποιο αποτύπωμα ισχυρό.
Ορέστης Ντάντος
τραγουδοποιός
«Η κοινωνία πιστεύει σε όσα και η τραπ»
Διαφοροποιώ πάντα την trap από το hip hop. Οι ακροατές – και στις δύο περιπτώσεις – είναι συνήθως μικρής ηλικίας που έχουν ανάγκη να ανήκουν σε μία κοινότητα. Αρα βρίσκουν τους ομοίους τους μέσα από αυτό. Θα πάνε στα live, με ένα συγκεκριμένο ενδυματολογικό ύφος και συμπεριφορά. Από μια μπλούζα δηλαδή που θα φορέσει ένας συνομήλικός τους καταλαβαίνουν πού ανήκει. Γι’ αυτό και τα δύο είδη κάνουν αναφορά μέσα από τους στίχους τους στους «δικούς» τους. Χρησιμοποιούν πολύ τη λέξη «εκπροσωπώ», μιλώντας μ’ αυτό τον τρόπο για ένα γκρουπ, όπως λένε. Θα λέγαμε ότι είναι η πρώτη προσπάθεια κοινωνικοποίησης και ένταξης. Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό, εφηβικό και αυτό, είναι ότι στους στίχους περιαυτολογούν. Ο έφηβος προσπαθώντας να βρει την ταυτότητά του έχει μεγάλη ανάγκη να μιλήσει για τον εαυτό του, να πει τα «καταφέρνω». Για να έρθει όμως αυτός ο αυτοπροσδιορισμός θα πρέπει να υπάρξει μία σύγκρουση. Για να βρεις τον εαυτό σου θα πρέπει να πας κόντρα σε κάτι. Προφανώς η αντιπαλότητα θα έρθει με την παλιά γένια, με το κατεστημένο. Με τους κανόνες, με οτιδήποτε σου έχουν περάσει. Το hip hop είναι μια μουσική που έχει σχέση με τον νέο που ψάχνει τον εαυτό του – που έρχονται από τα χαμηλά και τα καταφέρνουν. Και η trap κινείται στα ίδια μονοπάτια. Υπάρχουν πολύ σημαντικές διαφορές. Η trap υμνεί τους νικητές, τους εξισώνει με όσους έχουν χρήματα, φοράνε πανάκριβα ρούχα, έχουν πολλά κορίτσια γύρω τους. Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι γιατί στεκόμαστε υποκριτικά απέναντι στην τραπ, αφού η κοινωνία σε αυτό πιστεύει; Γιατί μας πειράζει να το ακούμε;
Tiny Jackal (Θανάσης Περάκης)
καλλιτέχνης χιπ χοπ
«Ας κρατήσουμε τα καλά στοιχεία»
Καλώς ή κακώς, η εξέλιξη του hip hop στην παγκόσμια σκηνή είναι αυτό που ακούμε σήμερα μέσα από την trap. Δεν μ’ αρέσει αλλά αυτό είναι το επόμενο στάδιο της συγκεκριμένης μουσικής και το ακολουθούν όλοι οι πρωτεργάτες της. Στην ουσία η αρχή της είναι το σημείο που γεννήθηκε το hip hop. Στην Αμερική ο σεξισμός για παράδειγμα είναι must από τις ίδιες τις γυναίκες που τους ανήκει περισσότερο αυτή η μουσική απ’ ό,τι σ’ εμάς εδώ στην Ελλάδα, ή ακόμη και στην Ευρώπη. Αν ακούσει κανείς τους στίχους των τραγουδιών των γυναικών της ραπ θα το διαπιστώσει.
Νομίζω πρέπει να θυμηθούμε με ποια αφορμή ξεκίνησε αυτή η μουσική ή η χιπ χοπ κουλτούρα. Δημιουργήθηκε από όσους ήταν καταπιεσμένοι, που ζούσαν τον ρατσισμό στο πετσί τους. Δεν υπήρχε μαγαζί να τους δέχεται και άρχισαν να κάνουν τα block πάρτι για να διασκεδάσουν στο Μπρονξ και όλες αυτές τις γειτονιές. Οποια και αν ήταν η ρίζα τους πρέπει να πούμε ότι πάντα υπήρχαν, από τις αρχές που ξεκίνησε αυτή η μουσική και μαζί με τον κοινωνικό και πολιτικό σχολιασμό, πατριαρχικά και σεξιστικά στοιχεία που συνδέονται με κατεστημένες αντιλήψεις. Αυτή είναι η αλήθεια και δεν θα πρέπει να μας ξενίζει επειδή εμείς θέλουμε να οικειοποιηθούμε το συγκεκριμένο μουσικό ιδίωμα. Αναδύθηκε ως αντιρατσιστική μουσική και κατέληξε να είναι ρατσιστική – ιδιαίτερα απέναντι στους λευκούς που θέλησαν να κάνουν ραπ. Θεωρώ ότι από κάθε είδος πρέπει να παίρνουμε τα καλά στοιχεία και να τα προσαρμόζουμε στο είδος μας.
MC Yinka (Emmanuel Olayinka Afolayan)
μουσικός – DJ
«Οι στίχοι κάνουν τη διαφορά»
Η χιπ χοπ είναι μια ολοκληρωμένη σκηνή η οποία εμπεριέχει όλα τα στυλ και τα ηχοχρώματα. Ο κάθε καλλιτέχνης έχει δημιουργήσει το δικό του κοινό κάτι που δεν το συναντούσαμε πριν από μία εικοσαετία. Υπήρχε σίγουρα το εμπορικό που το κράζαμε, αλλά κι αυτό έχει το δικό του κοινό. Κάποια κομμάτια της trap στιχουργικά δεν μου αρέσουν, αλλά μπορώ να αναγνωρίσω το αισθητικό μέρος της παραγωγής και της ατμόσφαιρας. Ισως μάλιστα και με μερικά να διασκεδάσω ακούγοντάς τα. Trap κάνω και εγώ, αλλά με τον δικό μου τρόπο. Επικρατεί ένας ανταγωνισμός – οι μεν με τους δε. Θα πω ότι μπορεί ο καθένας με τον στυλ που εκπροσωπεί ν’ αποκτήσει το δικό του κοινό. Η τραπ μιλάει για γκόμενες, για όπλα, για ακριβά γούστα, για ναρκωτικά. Αυτό πουλάει. Οι στίχοι κάνουν τη διαφορά, το περιεχόμενο. Ο ήχος, με τα άλλα συγγενικά είδη είναι παρόμοιος. Η trap είναι μέρος της κουλτούρας του χιπ χοπ, αλλά μέσα από τις λέξεις που επιλέγουν οι trappers υμνούν τον μισογυνισμό, τον σεξισμό και στερεότυπα συντηρητικά. Τι θα μείνει από αυτό ο χρόνος θα δείξει.
