Αισιοδοξία ότι ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα για την κατάρτιση του απαραίτητου συνυποσχετικού παραπομπής της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας – Αλβανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ώστε η διαδικασία να «κλειδώσει» τους προσεχείς μήνες και πριν από τις εθνικές εκλογές στη χώρα μας, επικρατεί στην Αθήνα μετά το τετ α τετ του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αλβανό ομόλογό του Εντι Ράμα στα Τίρανα.

Ο έλληνας πρωθυπουργός,  αποκάλυψε, προσερχόμενος στη σύνοδο ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων, ότι «στο ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ έχει καταγραφεί πρόοδος και πιστεύω ότι προσεγγίζουμε την ώρα που θα υπογράψουμε το σχετικό συνυποσχετικό για την παραπομπή του θέματος στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης».

Κοντά σε συμφωνία για το θέμα της ΑΟΖ

Η υλοποίηση της κοινής προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την ΑΟΖ, είναι κάτι που για την Αθήνα αποτελεί απόφαση υψηλού συμβολισμού απέναντι και στις τουρκικές μεθοδεύσεις. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε ότι η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι μπορεί να λύνει τέτοιες εκκρεμότητες με γνώμονα το διεθνές δίκαιο και όπως είπε αυτό θα επιδιώξουμε να κάνουμε και σε αυτή την περίπτωση.

Ο πρωθυπουργός, έκανε λόγο για «σημαντική πρόοδο» στην επίλυση του θέματος, καθώς σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι εκκρεμότητες σε τεχνικό επίπεδο συζητήθηκαν αναλυτικά και έκλεισαν σε μεγάλο βαθμό στην προπαρασκευαστική συνάντηση του Νίκου Δένδια με την Υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας την περασμένη Παρασκευή στην Αθήνα.

Η ελληνική πλευρά έχει εκφράσει ήδη τη βούλησή της για την επιτάχυνση των διαδικασιών, ενώ θεωρεί πως όλες οι απαραίτητες κινήσεις από μέρους της έχουν γίνει και πλέον η «μπάλα» βρίσκεται στο «γήπεδο» της Αλβανίας.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των διευρυμένων αντιπροσωπειών ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι η κατάρτιση συνυποσχετικού για την παραπομπή της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπως συζητείται μεταξύ των δύο πλευρών, θα αποτελούσε περαιτέρω αναβάθμιση των ελληνο-αλβανικών σχέσεων.

Επισήμανε επίσης ότι η προσφυγή στη Χάγη θα αποτελούσε απόδειξη της σημασίας της τήρησης του Διεθνούς Δικαίου στην επίλυση τέτοιων διαφόρων.

Ο Πρωθυπουργός έθεσε ακόμα τα ζητήματα που αφορούν την Ελληνική Εθνική Μειονότητα, ενώ επανέλαβε τη σταθερή και ισχυρή στήριξη της Ελλάδας για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και ευρύτερα των Δυτικών Βαλκανίων, με την τήρηση των προϋποθέσεων που έχει θέσει η ΕΕ. Επισήμανε ότι πρόκειται για μία περιοχή με μεγάλη γεωπολιτική βαρύτητα για την Ευρώπη, η οποία μπορεί να διαδραματίσει ακόμα σημαντικότερο ρόλο σε στρατηγικής σημασίας μέτωπα, όπως η ενεργειακή ασφάλεια.

Εγγυήσεις

Το θέμα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, είχε «κολλήσει» μέχρι πρότινος. Από το 2009, όταν ο Κώστας Καραμανλής είχε «κλειδώσει» το συνυποσχετικό για να πάει η διαφορά μας για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ στη Χάγη, μεσολάβησαν πολλά. Με κορυφαία την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της γείτονος να ακυρώσει τη συμφωνία, την εμμονή του πρώην προέδρου Ιλίρ Μέτα να μπλοκάρει κάθε προσπάθεια επανεκκίνησης, αλλά και τη νέα αρχή που έγινε το 2020 σε συμφωνία του Νίκου Δένδια και του Έντι Ράμα.

Γι αυτό και προς αποφυγή των παλινωδιών του παρελθόντος και δη της υπαναχώρησης της Αλβανίας το 2009 – με ευθύνη μάλιστα του Ράμα ως αρχηγού της αντιπολίτευσης τότε – που προσέφυγε εναντίον της υπογεγραμμένης συμφωνίας Κ. Καραμανλή – Σ. Μπερίσα,  ακυρώνοντάς τη στο παρά ένα, η Αθήνα κρίνει ως καθοριστικής σημασίας τη δέσμευση σύσσωμου του πολιτικού συστήματος στην Αλβανία για μια οριστική λύση.

Επισημαίνει μάλιστα ότι το ζήτημα δεν είναι τεχνικό, αλλά αμιγώς πολιτικό, γι αυτό  και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε χθες επαφές με τον νέο πρόεδρο Μπαϊράμ Μπενγκάι, ο οποίος θεωρείται διαλλακτικότερος του Μέτα και έχει κρίσιμο ρόλο για να προχωρήσει η υπόθεση. Παράλληλα ο Νίκος Δένδιας είχε χθες επαφές και με εκπροσώπους άλλων κομμάτων, εκτός του κυβερνώντος.

Ο ρόλος της Τουρκίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Άγκυρα έχει ισχυρό ρόλο στην Αλβανία και σύμφωνα με αρκετές εκτιμήσεις έπαιξε ρόλο στο να ναυαγήσει η πρώτη προσπάθεια οριοθέτησης ΑΟΖ Αθήνας – Τιράνων το 2009.

Ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ανταλλαγή επισκέψεων του με τον Έντι Ράμα έχει επιχειρήσει επανειλημμένα να τονίσει την επιρροή του στη χώρα και τα έργα που κάνει η Τουρκία στην Αλβανία.

Ωστόσο διπλωματικές πηγές στην Αθήνα κάνουν διάκριση στις σχέσεις που αναπτύσσει η ελληνική διπλωματία από την τουρκική πολιτική και σημειώνουν πως η Αλβανία είναι μία πολύ σημαντική χώρα για την Ελλάδα.

Η  γκάφα Ράμα

Η χθεσινή έλευση του κ. Μητσοτάκη στην Αλβανία, πάντως, παραλίγο να επισκιαστεί από μια δήλωση του Ράμα στον ιστότοπο euractiv.gr και της οποίας η ελληνική απόδοση προκάλεσε εκνευρισμό στην Αθήνα. Στην εν λόγω συνέντευξη, ο κ. Ράμα φέρεται να τόνισε ότι είναι σημαντικό για τη χώρα του να διαθέτει θεσμούς που λειτουργούν και «να μην εξαπατήσει όπως κάποιες γειτονικές χώρες έκαναν στο παρελθόν». Όταν ρωτήθηκε να κατονομάσει ποιες χώρες εννοεί, απάντησε ευθέως «την Ελλάδα».

Ο πρωθυπουργός και η ελληνική αντιπροσωπεία απέφυγαν να σηκώσουν τους τόνους για τη δήλωση του Εντι Ράμα στο Euractiv καθώς κρίθηκε πως αυτό το θέμα δεν έπρεπε να επισκιάσει την ουσία της συνάντησης και το μείζον ζήτημα του συνυποσχετικού για το οποίο θεωρείται ότι «έχει μπει το νερό στ’ αυλάκι».

Και η επίθεση φιλίας

«Θέλω να ζητήσω συγγνώμη για κάποιες περίεργες δηλώσεις που είδα ότι μου αποδόθηκαν, δεν αντιπροσωπεύουν την κατάσταση φυσικά στην Ελλάδα. Ελπίζω να μην ενοχληθήκατε» ανέφερε χαρακτηριστικά ο αλβανός πρωθυπουργός. Μάλιστα, σε μια πρωτοφανή επίθεση φιλίας στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Ράμα τον χαρακτήρισε ως τον «καλύτερο Έλληνα πρωθυπουργό» σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα που είναι απλώς «ένας πολύ καλός φίλος».

Επιπλέον ο Αλβανός πρωθυπουργός πλέκοντας περαιτέρω το εγκώμιο του Έλληνα πρωθυπουργού, του πρότεινε να επισκεφτούν μαζί την Ελληνική μειονότητα της Αλβανίας προσθέτοντας: «Σας έστειλα ένα βίντεο απευθείας από τη συνάντηση όταν πήγα εκεί και τους είπα, τι θέλετε να κάνουμε για εσάς; Είπαν αυτό και τούτο κι εκείνο ή απλά φέρτε τον Κυριάκο Μητσοτάκη εδώ. Συνεπώς αν έρθετε, μας βοηθάτε να εξοικονομήσουμε πολλά λεφτά από τον προϋπολογισμό μας».