Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε προς όφελος των επόμενων γενεών.
Για να επιτύχουμε, πρέπει να φέρουμε επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, παράγουμε, κινούμαστε. Αυτό σημαίνει πρωτοφανείς επενδύσεις, για τις οποίες οι δημόσιες και ιδιωτικές δυνάμεις πρέπει να συνεργαστούν. Πρέπει να θέσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη παραμένει ελκυστικός τόπος για επενδύσεις σε τομείς στρατηγικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση. Και οι επιχειρήσεις πρέπει να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες δεσμευόμενες σε μελλοντικές εξελίξεις και να αυξήσουν ταχέως την πράσινη παραγωγή τους.
Η στρατηγική ανάπτυξης
Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Ευρώπη έχει ήδη θέσει τις βάσεις για να καταστεί μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί τη στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης. Και τον Μάιο επιταχύναμε την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Μαζί με ό,τι προτείναμε μέσω του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, και του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, προτείναμε και τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ πρόσθετη χρηματοδότηση για το σχέδιο REPowerEU.
Αντιμετωπίζουμε μια διπλή πρόκληση για την ανταγωνιστικότητα της πράσινης βιομηχανίας μας. Πρώτον, ο πόλεμος και η οπλοποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ρωσίας έχουν οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη σε σχέση με τις τιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεύτερον, ο αμερικανικός Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού παρέχει γενναιόδωρα κίνητρα για την εγκατάσταση παραγωγής στις ΗΠΑ, σε ορισμένες περιπτώσεις με τρόπο που εισάγει διακρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η κλιματική πρόκληση είναι παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού με τους διεθνείς εταίρους μας. Ως εκ τούτου, η δέσμευση των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι πραγματικά ευπρόσδεκτη. Αλλά όχι εις βάρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τους αμερικανούς εταίρους μας για να αποφύγουμε τις αρνητικές συνέπειες για την Ευρώπη από τον νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού. Την περασμένη εβδομάδα, ο συνάδελφός μου Valdis Dombrovskis και εγώ είχαμε ελπιδοφόρες συζητήσεις με τους αμερικανούς ομολόγους μας στο Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας στο Maryland, οι οποίες κάλυψαν τμήματα του νόμου, όπως ηλεκτρικά οχήματα, εμπορικά οχήματα και ορυκτά κρίσιμης σημασίας. Μια ειδική ομάδα υψηλού επιπέδου ΕΕ – ΗΠΑ θα φέρει απαντήσεις στις ανησυχίες της ΕΕ.
Τι αναλογεί στην ΕΕ
Επιπλέον, πρέπει να σκεφτούμε πολύ προσεκτικά και να κάνουμε ό,τι μας αναλογεί στην ΕΕ. Η Ευρώπη πρέπει επειγόντως να καταστεί μια ήπειρος με χαμηλές τιμές ενέργειας, απαλλαγμένη από ανθρακούχες εκπομπές. Για να διευκολυνθεί αυτό, θέσαμε σε εφαρμογή ένα προσωρινό πλαίσιο κρίσης που επιτρέπει στα κράτη – μέλη να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να παράσχει μόνο βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Παράλληλα, οι κανόνες μας για τις κρατικές ενισχύσεις διευκολύνουν τις μαζικές δημόσιες επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και βοηθούν τη βιομηχανία να απαλλάξει τις διαδικασίες παραγωγής της από τις ανθρακούχες εκπομπές. Οι οικολογικοί και οικονομικοί μας στόχοι πάνε μαζί. Μόνο το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε κρατικές ενισχύσεις ύψους 81 δισ. ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ για τον σκοπό αυτό.
Αντιμετωπίζουμε την πρόκληση του πώς να είσαι γρήγορος και αποτελεσματικός. Πρέπει να απλοποιήσουμε τις κανονιστικές διαδικασίες. Αυτό ισχύει για τις διαδικασίες αδειοδότησης για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αλλά ισχύει και για την έγκριση κρατικών ενισχύσεων. Το τρέχον πλαίσιο απαιτεί περαιτέρω απλούστευση των κριτηρίων για τις επενδύσεις και κάλυψη των υφιστάμενων κενών για τη στόχευση ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας των στρατηγικών πράσινων τομέων, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών. Αυτό πρέπει να γίνει γρήγορα και βάσει ενδελεχούς αξιολόγησης. Για τον σκοπό αυτό, θα συμβουλευτούμε τα κράτη – μέλη που θα ενημερώσουν τα επόμενα βήματά μας.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις
Ενα πράγμα είναι ήδη σαφές: μπορούμε να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο συνεργάζονται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη – μέλη. Φέτος το καλοκαίρι εγκρίναμε δύο πανευρωπαϊκά έργα σε 16 κράτη – μέλη, τα οποία παρέχουν κρατικές ενισχύσεις ύψους 11 δισ. ευρώ για έργα καινοτομίας και υποδομών σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα του υδρογόνου και θα κινητοποιήσουν ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 16 δισ. ευρώ. Αυτά είναι πολύ καλά νέα. Αντλήσαμε επίσης διδάγματα από τη διαδικασία και ανταλλάξαμε ιδέες με τις εθνικές Αρχές σχετικά με τον τρόπο αμοιβαίας επιτάχυνσης της διαδικασίας.
Είμαι πεπεισμένη ότι μαζί μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη δύναμη της Ευρώπης – την πολυμορφία μας. Η ως άνω διαπίστωση με οδηγεί στην τελευταία μου επισήμανση. Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να καταστεί δυνατή η σημαντική δημόσια στήριξη για την πράσινη μετάβαση, αλλά όχι κατά τρόπο ώστε τα πλουσιότερα κράτη – μέλη να υπερεπιδοτούν άλλα. Με τον τρόπο αυτό δεν θα εξασφαλίζονταν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά της ΕΕ.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό ταμείο που θα συμπληρώνει τα υφιστάμενα μέσα και θα συμβάλλει στη διασφάλιση μιας δίκαιης πράσινης μετάβασης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δημόσια στήριξη δεν μπορεί να τα κάνει όλα. Για να είμαστε ανταγωνιστικοί στην παγκόσμια σκηνή, πρέπει να καταβάλουμε περαιτέρω προσπάθειες για την άρση των φραγμών της ενιαίας αγοράς που δυστυχώς εξακολουθούν να υφίστανται. Πρέπει να απελευθερώσουμε το πλήρες δυναμικό του πιο πολύτιμου πλούτου της Ευρώπης, της ενιαίας αγοράς μας.