Αναζήτηση
Από οικονομική άποψη, η χρονιά που πέρασε ήταν κακή σχεδόν για όλους. Ο πληθωρισμός 10% από έτος σε έτος σε όλο τον πλούσιο κόσμο έχει περικόψει τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Οι επενδυτές έχουν χάσει καθώς τα παγκόσμια χρηματιστήρια έχουν υποχωρήσει κατά 15%. Ωστόσο, αυτή η κακή συνολική απόδοση κρύβει μεγάλες διαφορές: ορισμένες χώρες τα έχουν πάει αρκετά καλά.
Προκειμένου να αξιολογήσει αυτές τις διαφορές, ο Economist συγκέντρωσε στοιχεία για πέντε οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς δείκτες – ΑΕΠ, πληθωρισμό, εύρος πληθωρισμού, απόδοση της χρηματιστηριακής αγοράς και δημόσιο χρέος – για 34 κυρίως πλούσιες χώρες.
Όπως αναφέρει κατέταξε κάθε οικονομία ανάλογα με το πόσο καλά τα πήγε σε κάθε μέτρο, δημιουργώντας μια συνολική βαθμολογία.
Τα ευρωπαϊκά Χριστούγεννα και το «τέρας του πληθωρισμού»
Τα «απροσδόκητα αποτελέσματα»
Σύμφωνα με τον Economist για πρώτη φορά εδώ και καιρό γίνεται οικονομικό πάρτι στη Μεσόγειο, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.
Άλλες χώρες που αναδύθηκαν από τα οικονομικά βάθη στα οποία βρέθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, έχουν επίσης υψηλή βαθμολογία. Δεν είναι οι μόνες ευχάριστες εκπλήξεις. Παρά το πολιτικό χάος, το Ισραήλ τα πήγε καλά. Εν τω μεταξύ, παρά την πολιτική σταθερότητα, η Γερμανία παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις. Δύο χώρες της Βαλτικής, η Εσθονία και η Λετονία, που κέρδισαν επαίνους τη δεκαετία του 2010 για γρήγορες μεταρρυθμίσεις, πλέον υστερούν.
Το ΑΕΠ
Ο πρώτος δείκτης που εξέτασε ο Economist είναι το ΑΕΠ, συνήθως το καλύτερο μέτρο για την οικονομική υγεία.
Η Νορβηγία (βοηθούμενη από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου) και η Τουρκία (η οποία δεν ακολουθεί τις κυρώσεων στο εμπόριο με τη Ρωσία) τα κατάφεραν καλύτερα από τις περισσότερες. Οι επιπτώσεις από την Covid-19 είναι επίσης μεγάλες. Χάρη στα εξαιρετικά αυστηρά lockdown και την κατάρρευση του εισερχόμενου τουρισμού, πριν από ένα χρόνο μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης ήταν σε δεινή θέση. Η περιοχή έπρεπε να έχει μια αξιοπρεπή χρονιά.
Η Ιρλανδία είχε πιθανώς μια ισχυρή χρονιά, αν και όχι τόσο ισχυρή όσο υποδηλώνουν τα νούμερα του ΑΕΠ. Οι δραστηριότητες μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, πολλές από τις οποίες είναι εγγεγραμμένες εκεί για φορολογικούς σκοπούς, διαστρεβλώνουν τα στοιχεία. Αντίθετα, τα νούμερα του ΑΕΠ της Αμερικής είναι παραπλανητικά αδύναμα: οι στατιστικολόγοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν τον αντίκτυπο των τεράστιων πακέτων τόνωσης.
Ο πληθωρισμός
Το δεύτερο μέτρο είναι οι αλλαγές στο επίπεδο των τιμών από τα τέλη του 2021. Μακριά από την προσοχή του κόσμου, ορισμένες χώρες έχουν δει σχετικά χαμηλό πληθωρισμό. Στην Ελβετία οι τιμές καταναλωτή έχουν αυξηθεί μόλις κατά 3%. Η κεντρική τράπεζα, βοηθούμενη από ένα ισχυρό νόμισμα, ανταποκρίθηκε γρήγορα στην άνοδο των τιμών στις αρχές του έτους. Χώρες που έχουν μη ρωσικές πηγές ενέργειας —όπως η Ισπανία, που προμηθεύεται το φυσικό αέριο από την Αλγερία— τα κατάφεραν επίσης καλύτερα από το μέσο όρο. Όσοι εξαρτώνται από τον Βλαντιμίρ Πούτιν έχουν πραγματικά υποφέρει. Στη Λετονία οι μέσες τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 20% φέτος.
Το τρίτο μέτρο σχετίζεται επίσης με τον πληθωρισμό. Υπολογίζει το μερίδιο των στοιχείων στο καλάθι του πληθωρισμού κάθε χώρας που έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 2% το περασμένο έτος. Αυτό παρέχει μια ένδειξη του πόσο εδραιωμένος είναι ο πληθωρισμός—και επομένως υποδηλώνει πόσο γρήγορα θα πέσει ο πληθωρισμός το 2023. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, οι τιμές καταναλωτή έχουν αυξηθεί κατά 11% φέτος, ωστόσο «μόνο» τα δύο τρίτα του καλαθιού της για τον πληθωρισμό έχουν πληθωρισμό πάνω από τον στόχο. Ο ιαπωνικός πληθωρισμός φαίνεται επίσης ότι μπορεί να εξασθενίσει σύντομα. Η Βρετανία βρίσκεται στη πιο δύσκολη θέση καθώς η τιμή κάθε κατηγορίας στο καλάθι της ανεβαίνει γρήγορα.
Το δημόσιο χρέος
Το τελευταίο μέτρο του Economist αφορά τη μεταβολή του καθαρού δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Βραχυπρόθεσμα, οι κυβερνήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές ρωγμές αυξάνοντας τις δαπάνες ή μειώνοντας τους φόρους. Αυτό όμως μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο χρέος. Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ξοδέψει αρκετά χρήματα για να αντιμετωπίσουν τη συμπίεση του κόστους ζωής. Η Γερμανία έχει διαθέσει κεφάλαια ύψους 7% του ΑΕΠ για να βοηθήσει στο ενεργειακό κόστος, πράγμα που σημαίνει ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ έχει αυξηθεί. Άλλες χώρες δεν έχουν ακολουθήσει τη δημοσιονομική υπερβολή, βοηθώντας έτσι στη βελτίωση της δημοσιονομικής εικόνας. Το δημόσιο χρέος στις χώρες της Νότιας Ευρώπης φαίνεται να βρίσκεται σε καθοδική πορεία.
Πηγή: ΟΤ
