«Η πράσινη πολιτική δεν έχει να κάνει μόνο με το περιβάλλον»

Οσο ήταν στην επικαιρότητα οι γερμανικές εκλογές είχε αναζωπυρωθεί και εδώ η συζήτηση για το πράσινο κόμμα και τις δυνατότητές του. Ηταν έτσι; Οχι. Αυτό ήταν μια επιφανειακή προσέγγιση του Τύπου, αφού οι διεργασίες συνεχίζονται και μάλιστα με πυρήνα τη βασική δύναμη στη χώρα μας, τους Οικολόγους Πρασίνους και προς ένα κοινό εκλογικό σχήμα με άλλες δυνάμεις. Εξάλλου η περιβαλλοντική ατζέντα δεν είναι θέμα μόδας και το καταλαβαίνει κανείς αν περάσει τις πόρτες των Οικολόγων Πρασίνων στην Πατησίων και δει τον τρόπο που εργάζονται και συσκέπτονται για τις ιδέες τους. Εκ των κεντρικών προσώπων είναι η συμπρόεδρός τους Κατερίνα Ανδρικοπούλου – Σακοράφα, με την οποία ανοίγουμε μια συζήτηση εν συνόλω για τον χώρο της, την κινητικότητα εκεί, τα επείγοντας θέματα του πλανήτη, τον πόλεμο και βέβαια τη σχέση τους με τον ΣΥΡΙΖΑ – ας μην ξεχνούμε πως οι Οικολόγοι Πράσινοι ήταν ένα εκ των συγκυβερνώντων κομμάτων στο σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και μάλιστα με δικούς τους υπουργούς τότε (Τσιρώνης, Δημαράς).

Επιστρέψατε από την Κύπρο όπου είχατε επαφές και εδώ μου έκανε κατ’ αρχάς εντύπωση πως μιλήσατε για το περίφημο Μητρώο των Φτωχών.

Είχα τη χαρά και την τιμή να συναντηθώ με το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών της Κύπρου, με τους οποίους έχουμε άριστες σχέσεις. Στη συνάντησή μου με τον πρόεδρό τους Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, μεταξύ άλλων μιλήσαμε για το θέμα της φτώχειας, το οποίο αμφότεροι έχουμε πολύ ψηλά στην ατζέντα μας και το αντιμετωπίζουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία. Στην Κύπρο, σε αντίθεση με την Ελλάδα, αφενός υπάρχει ήδη καταγεγραμμένο μητρώο φτωχών, αφετέρου η πρώτη κατοικία προστατεύεται ακόμα. Τα δύο αυτά θέματα τα έχουμε επισημάνει σε όλους τους τόνους ως μέρος ενός πλήρους και ολιστικού πλάνου – θέσεων που έχουμε καταρτίσει κατά της φτώχειας και της αστεγίας, το οποίο συνυπολογίζει οικονομικούς, κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς, περιβαλλοντικούς και πλήθος άλλων παραγόντων, για την ουσιαστική αντιμετώπιση ενός τόσο ευαίσθητου και μείζονος προβλήματος.

Καταγράφεται μια κινητικότητα στον πράσινο χώρο. Υπάρχει χρόνος και τρόπος για συμπόρευση με άλλες δυνάμεις στον δρόμο για τις εκλογές;

Στην Ελλάδα ο πράσινος χώρος εκπροσωπείται από περισσότερα του ενός κόμματα, με κυρίαρχο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αυτό των Οικολόγων Πρασίνων. Ολα τα πράσινα κόμματα μοιραζόμαστε κοινές αξίες και όραμα για ένα βιώσιμο παρόν και μέλλον, χαρακτηριζόμαστε από έντονα δημοκρατικό χαρακτήρα, δίνουμε έμφαση στην ισότητα, ενώ είμαστε προσανατολισμένοι στην ευρωπαϊκή προοπτική. Από την άλλη έχουμε διαφοροποιήσεις στον τρόπο που προσεγγίζουμε τις κοινές αυτές αξίες, με άλλα να χαρακτηρίζονται ως πιο προοδευτικά, άλλα πιο συντηρητικά κ.ο.κ. H σύνθετη πολιτική που ασκούμε, καθώς για καθετί οφείλουμε να συνυπολογίζουμε τον αντίκτυπο στο περιβάλλον, και η δομή μας στη λήψη των αποφάσεων, η οποία χαρακτηρίζεται από ευρεία συλλογικότητα σε σχέση με τα παραδοσιακά κόμματα, αν και μας προσδίδει ακόμα πιο δημοκρατικό χαρακτήρα, καθιστά χρονοβόρα και σύνθετη την προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει για συμπόρευση σύσσωμου του ελληνικού πράσινου πολιτικού χώρου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμα χρόνος. Οι πολιτικές συνεργασίες είναι πια πολύ συχνές εντός και εκτός Ελλάδος, ενώ ήδη σε πολλές χώρες της ΕΕ συμμετέχουν σε κυβερνήσεις συνεργασίας πράσινα κόμματα. Οι συνεργασίες αυξήθηκαν αφενός γιατί ένα μεγάλο μέρος του κόσμου είναι βαθύτατα απογοητευμένο από τις ξεπερασμένες πολιτικές των παραδοσιακών κομμάτων, αφετέρου γιατί ο δικομματισμός όπως τον ξέραμε έχει παρέλθει.

Πάντως, είχα την εντύπωση πως πιο ζωηρή ήταν η συζήτηση για πράσινο κόμμα εν Ελλάδι πριν από έναν χρόνο, ίσως και σε σύνδεση τότε με τις γερμανικές εκλογές…

Αντιθέτως θα έλεγα. Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας ανέδειξε με τρόπο ταχύ και βίαιο προβλήματα όπως αυτό της ενεργειακής ακρίβειας και επάρκειας, του άδικου τρόπου τιμολόγησής της, καθώς και των γεωπολιτικών εξελίξεων που προκαλεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, δεδομένα που ευνοούν την πληθωριστική έκρηξη και την αύξηση της φτώχειας. Συνεπώς, τώρα όσο ποτέ άλλοτε είναι ακόμα πιο έντονη η ανάγκη για βιώσιμες λύσεις, όπως π.χ. αυτή της πράσινης και προσιτής ενέργειας για όλους. Τα προαναφερόμενα αποτελούν ένα μόνο ισχυρό παράδειγμα ότι η πράσινη πολιτική δύναται να δώσει ουσιαστικές λύσεις σε μείζονα προβλήματα. Συνεπώς μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι σε πλήθος ευρωπαϊκών χωρών πράσινα κόμματα συμμετέχουν ενεργά σε κυβερνήσεις συνεργασίας όπως στη Γερμανία, στο Λουξεμβούργο, στο Βέλγιο, ενώ σε Ισλανδία και Μαυροβούνιο η πρωθυπουργία βρίσκεται ήδη σε χέρια πράσινων πολιτικών. Αν συνυπολογίσουμε και τους στόχους της ΕΕ που θέτει στα κράτη – μέλη για την κλιματική αλλαγή, καθώς και τις συνέπειες αυτής που ήδη βιώνουμε, όταν εν μέσω Δεκεμβρίου βλέπουμε θερμοκρασίες της τάξεως των 20 βαθμών Κελσίου, είναι αδιαμφισβήτητη η δυναμική για την αναγκαιότητα της πράσινης εκπροσώπησης στην ελληνική Βουλή.

Πολλοί σημειώνουν επίσης πως εσείς ως Οικολόγοι Πράσινοι είχατε «ζημία» από τη συμμετοχή σας στην κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ; Κρατάτε κάτι θετικό ή κάνετε τώρα κάποια εκ των υστέρων κριτική;

Θεωρώ τη λέξη «πολλοί» στην ερώτησή σας υπεργενίκευση, την οποία όμως δικαιολογώ γιατί ίσως η ζημία μας ήταν ότι το έργο μας δεν προβλήθηκε όσο θα έπρεπε και σε αυτό έχουμε φυσικά πρωτίστως εμείς ευθύνη. Οι Οικολόγοι Πράσινοι, μέλη του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, είμαστε το μόνο πράσινο κόμμα το οποίο έχει στο ιστορικό του συμμετοχή σε κυβερνητικό σχήμα. Αυτό αποτελεί από μόνο του μια σημαντική επιτυχία. Οποιος πιστεύει ότι οι πολιτικές συνεργασίες είναι περίπατος, είναι φυσικά εκτός πολιτικής πραγματικότητας. Κάθε συνεργασία απαιτεί συνέπεια, καθαρότητα στους στόχους και τις κόκκινες γραμμές εκάστης πλευράς, αναγνώριση των σημείων επαφής και των διαφορών, ανοικτούς δίαυλους επικοινωνίας και αμοιβαίες υποχωρήσεις. Καταθέσαμε δείγματα σοβαρής και υπεύθυνης πολιτικής γραφής στους τομείς που μας ανατέθηκαν, όπως ενδεικτικά την επέκταση και εξασφάλιση εργαλείων και πόρων για τις περιοχές ΝΑTURA, την αποτελεσματική δρομολόγηση και επιτάχυνση των Δασικών Χαρτών, τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, τη νομοτεχνική βελτίωση για τη διατήρηση των υδάτων της χώρας (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) υπό δημόσιο έλεγχο, την Επανασύσταση Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας κ.ά. Είναι στον χαρακτήρα του κόμματός μας να είμαστε αυστηρότατοι κριτές του εαυτού μας, γιατί μόνο έτσι αποφεύγουμε να μένουμε πολιτικά στάσιμοι. Εχουμε αξιολογήσει ενδελεχώς όλα τα σημεία αυτής της συνεργασίας για να εξελιχθούμε σε μια ακόμα καλύτερη και πιο ώριμη πολιτικά εκδοχή μας, δηλώνοντας πανέτοιμοι να διεκδικήσουμε την είσοδό μας στη Βουλή.

Αν θυμάμαι είχατε συμφωνία με τον ΣΥΡΙΖΑ να πάρετε την έδρα από το Επικρατείας ύστερα από ένα διάστημα και μάλιστα είστε εσείς που θα είχατε την έδρα αυτή.

Προϊόν της συνεργασίας μας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι και η 5η θέση που κατέχω στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του που με καθιστά ως την πρώτη επιλαχούσα βουλευτή σε αυτό. Αυτό αποτελεί ένα μικρό δείγμα αναγνώρισης της δυναμικής μου ως πολιτικού, αν συνυπολογίσουμε ότι δεν ανήκω στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς προέρχομαι από τον πράσινο πολιτικό χώρο. Για την απόδοση της έδρας, καθ’ ύλην αρμόδιο όργανο για να απαντήσει είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Από μεριάς μου ως μάχιμη και ενεργή πολιτικός, αλλά και ως συμπρόεδρος των Οικολόγων Πρασίνων συνεχίζω απρόσκοπτα το έργο μου σύμφωνα με τις δημοκρατικές και πράσινες αρχές που διέπουν την πολιτική μου ταυτότητα για τη μάχη που δίνουμε για την είσοδο της πράσινης πολιτικής και στην ελληνική Βουλή.

Τι θεωρείτε πως λείπει εν Ελλάδι για να αναπτυχθεί ένας πράσινος φορέας που θα έχει και μόνιμη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση;

Θεωρώ ότι όλα ξεκινούν από την παιδεία τόσο με την ευρεία έννοια της καλλιέργειας, όσο και με την έννοια της παροχής εκπαίδευσης. Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που η νέα γενιά είναι πιο ευαισθητοποιημένη σε θέματα πράσινου μετασχηματισμού, αν συνυπολογίσουμε μάλιστα ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν παρέχει καμία ουσιαστική εκπαίδευση σε αυτό τον τομέα. Φυσικά τόσο οι μεγαλύτερες γενιές όσο και γενικότερα η πλειονότητα των ελλήνων πολιτών κάθε μέρα έχει να αντιμετωπίσει σωρεία προκλήσεων και προβλημάτων στην υγεία, στην εργασία, στη διαβίωση με την αυξανόμενη ακρίβεια, στο αίσθημα που προκαλούν οι συνεχείς προκλήσεις από τη γείτονα και πλήθος άλλων προβλημάτων που ταλανίζουν την καθημερινότητά τους. Μοιραία και ελλείψει της προαναφερόμενης εκπαίδευσης, η αντίληψη ότι η ύπαρξή μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το περιβάλλον δεν έχει γίνει αντιληπτή στον βαθμό που θα έπρεπε. Πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι δεν υπάρχουν περιβαλλοντικά και μη θέματα, καθώς κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου έχει αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον, συνεπώς στην ευημερία μας σήμερα, αλλά και σε αυτή του μέλλοντος που θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές.

Μήπως τα πράσινα θέματα καλύτερα μπορούν να τα παλέψουν πρόσωπα με πράσινη ατζέντα εντός μεγάλων κομμάτων;

Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Αλήθεια, αν μπορούν γιατί δεν έχει γίνει έως τώρα; Ποια είναι αυτά τα πρόσωπα και με ποιο υπόβαθρο εμπειρίας στην πράσινη πολιτική; Η εφαρμογή τέτοιας πολιτικής είναι ακόμα πιο δύσκολη και σύνθετη από την παραδοσιακή, καθώς για κάθε ενέργεια, απόφαση ή δράση θα πρέπει να συνυπολογίζεται ο αντίκτυπος στο περιβάλλον και να φιλτράρεται από τις αρχές της βιωσιμότητας. Συνεπώς αυξάνεται η πολυπλοκότητα των προτεινόμενων λύσεων και απαιτείται ενδελεχής γνώση και συνεργατική λογική με πλήθος φορέων και συνανθρώπων μας όπως επιστήμονες, επαγγελματίες από πλήθος κλάδων, φορείς της ΕΕ κ.λπ. Μην ξεχνάμε επίσης ότι η χώρα μας ιστορικά αντιμετώπισε τεράστια προβλήματα και δυστυχώς σε κάποιους τομείς η εξέλιξή της δεν ήταν ανάλογη με αυτή άλλων χωρών, ανάμεσα σε αυτούς και ο πράσινος μετασχηματισμός. Για κάποια παραδοσιακά κόμματα αυτός ο τομέας είναι ακόμη αχαρτογράφητα νερά, για δε άλλα απλά μια τάση που τους επιβάλλει η ευρωπαϊκή αντίληψη, ενώ για άλλα δυστυχώς πεδίο εκμετάλλευσης για επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις.

Ως οικολόγος, ποιο πιστεύετε πως είναι το Νο 1 περιβαλλοντικό θέμα για την Ελλάδα και τον κόσμο;

Οι στόχοι που έχει θέσει η ΕΕ για πλήρη απανθρακοποίηση και με δεδομένη τη διεθνή επικαιρότητα είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, καθώς αν – και μόνο αν – γίνει υπό το πλαίσιο που ορίζει η ενεργειακή δημοκρατία με αλληλέγγυα λογική, θα δώσει λύση στην ενεργειακή φτώχεια, συμβάλλοντας στη μείωση της ακρίβειας, ενώ θα δημιουργήσει και το πλαίσιο για τη λύση πλήθους άλλων προβλημάτων, όπως για παράδειγμα τη μείωση των γεωπολιτικών εντάσεων που προκαλούνται από την εξάρτηση στα ορυκτά καύσιμα.

Θεωρείτε πως ο χώρος σας έχει παθογένεια στο γεγονός πως μοιάζει να παλεύει μονομερώς πράσινα ζητήματα και όχι ευρύτερα κοινωνικά;

Η λανθασμένη αντίληψη ότι η πράσινη πολιτική είναι μονοθεματική αποτελεί ψευδή αντίληψη που έχει διαμορφωθεί από πλήθος παραγόντων, όπως η ελλιπής προβολή της από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, το γεγονός ότι παλαιότερα αφενός τα κόμματα που τιτλοφορούνταν οικολογικά δεν αποτελούσαν σοβαρή πολιτική πρόταση (π.χ. το κόμμα του Δημοσθένη Βεργή) και αφετέρου η ψήφος σε ένα κόμμα οικολογίας ήταν ψήφος αντίδρασης. Περαιτέρω το ευρύ κοινό πολλές φορές συνέχεε τα πράσινα κόμματα με ακτιβιστικές περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες έχουν επιδείξει πολύ σημαντικό έργο, το οποίο μάλιστα δεν θα πρέπει να υποβαθμίζεται, όταν μάλιστα η δράση τους δεν χαρακτηρίζεται από υπερβολές και δεν θέτει σε κίνδυνο κανέναν συνάνθρωπό μας. Επιμένω ότι η μεγαλύτερή παθογένεια ήταν και είναι τόσο για το θέμα που θέσατε όσο και για πλήθος άλλων προβλημάτων της κοινωνίας μας, η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες, καθώς δεν περιλαμβάνει εκπαίδευση για θέματα βιωσιμότητας και πράσινου μετασχηματισμού που κατ’ ουσίαν είναι απαραίτητη στάση ζωής, καθώς η ύπαρξή μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ευημερία και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος για ένα βιώσιμο και αξιοβίωτο παρόν και μέλλον. Στους Οικολόγους Πρασίνους, η πολυθεματική μας ατζέντα περιλαμβάνει πολυσύνθετες θέσεις και λύσεις για όλα τα σύγχρονα προβλήματα που απασχολούν τον έλληνα πολίτη, όπως ενδεικτικά η ανεργία, η υγεία, η εξωτερική πολιτική, η αγροτική ανάπτυξη, η ακρίβεια, το μεταναστευτικό, τα ίσα δικαιώματα για όλους, η ενέργεια και πλήθος άλλων οι οποίες είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του κόμματος μας.

Μια πιο προσωπική ερώτηση: πώς αλήθεια αποφασίσατε να εμπλακείτε με την οικολογία;

Το επαγγελματικό μου υπόβαθρο είναι τα οικονομικά, ενώ μάχιμη πολιτικός δηλώνω τα τελευταία οκτώ περίπου χρόνια. Πρωτίστως ως πολίτης και ως γυναίκα, έχω κι εγώ, όπως όλοι μας πιστεύω, ανησυχίες για όλα αυτά τα προβλήματα που ταλανίζουν την καθημερινότητά μας. Ως μητέρα 4 παιδιών, δεν μπορώ να σταματήσω να σκέπτομαι «την επόμενη ημέρα» για τα παιδιά μου, για τον κόσμο όπου μεγαλώνουν και που κάποια στιγμή θα βγουν σε αυτόν. Εχοντας ως βασικές αρχές μου την προστασία του περιβάλλοντος, λόγω της άρρηκτης σχέσης του ανθρώπου με αυτό, την ισότητα σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας, αλλά και τις δημοκρατικές αρχές με τις οποίες γαλουχήθηκα και μεγάλωσα και πάντα μέσα σε κλίμα ελευθερίας έκφρασης, στράφηκα στην πράσινη πολιτική. Εχω δηλώσει πολλές φορές ότι «η στροφή σε βιώσιμες λύσεις δεν είναι ευκαιριακή επιλογή, δεν είναι άποψη, δεν είναι μόδα, δεν είναι ακτιβισμός. Είναι μονόδρομος ως μέρος ενός απόλυτα αναγκαίου πλάνου συνολικού πράσινου μετασχηματισμού για την εξασφάλιση της ίδιας μας της ύπαρξης για εμάς και τα παιδιά μας.