Το σύστημα κανονισμών του Ευρωκοινοβουλίου δεν είναι σχεδιασμένο για να αποτρέπει τις μη ηθικές συναλλαγές δηλώνει η Eμιλι Ο’Ράιλι, η Ευρωπαία Συνήγορος του Πολίτη, στην οποία στρέφονται οι ευρωπαίοι πολίτες όταν έχουν προβλήματα με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Η Iρλανδή Ο’Ράιλι, η οποία βρίσκεται από το 2013 στη θέση αυτή, έχει ήδη κάνει προτάσεις για την αλλαγή των κανονισμών σε Κομισιόν, Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο. «Αν είχαν δεχθεί τις συστάσεις μας πολλά από αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί» δηλώνει αναφερόμενη στο Qatargate.

Ξεκινάμε τη συζήτηση ρωτώντας την πώς βλέπει από τη θέση της το Qatargate. «Προφανώς πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα των ερευνών. Από τις πληροφορίες που έχουμε ήδη φαίνεται ότι πρόκειται για υπόθεση χρηματισμού και διαφθοράς στην καρδιά του Eυρωπαϊκού Kοινοβουλίου.

Το Ευρωκοινοβούλιο έχει μεγάλη επιρροή παγκοσμίως και την τελευταία δεκαετία έχει αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη βάσει των πρόσφατων Συνθηκών. Οπότε αν θέλει κάποιος να επηρεάσει τους ευρωπαϊκούς νόμους, τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ή να προωθήσει την υπόληψη της εταιρείας του ή της χώρας του θα προσπαθήσει να επηρεάσει το Ευρωκοινοβούλιο» δηλώνει.

Οι «ομάδες φίλων»

Πόσο διαδεδομένο είναι το φαινόμενο των μη ηθικών συναλλαγών;

«Δεν γνωρίζουμε. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το σύστημα δεν είναι σχεδιασμένο για να τις αποτρέπει. Ενώ πολλοί μιλούσαν, σαν εμένα, για τα κενά του πλαισίου κατά της διαφθοράς, το Eυρωκοινοβούλιο δεν έκανε ό,τι έπρεπε για να κλείσει τις τρύπες. Πολλοί μιλούν τώρα για «ομάδες φίλων», που αποτελούνται από ευρωβουλευτές οι οποίοι αποφασίζουν να μάθουν καλύτερα μια τρίτη χώρα και συχνά πληρώνονται από τις ίδιες τις χώρες για να τις επισκεφθούν. Ενώ δεν εκπροσωπούν επίσημα το Ευρωκοινοβούλιο η τρίτη χώρα το εκλαμβάνει ως επίσκεψη της ΕΕ, από την ΕΕ με την έγκριση της. Επίσης, αν είσαι εκπρόσωπος τρίτης χώρας δεν χρειάζεται να καταγράψεις τις επαφές του με ευρωβουλευτές στο Μητρώο Διαφάνειας. Χρειάζεται πιο αυστηρή αντιμετώπιση» λέει, τονίζοντας «αν είχαν δεχθεί τις συστάσεις μας, πολλά από αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί».

Γιατί δεν προχώρησαν οι απαραίτητες αλλαγές;

«Οι ευρωβουλευτές θέλουν να κρατούν υπό έλεγχο την πολιτική τους εντολή, να είναι ανεξάρτητοι, δεν θέλουν να τους λένε οι άλλοι ποιους μπορούν να δουν ή με ποιους να μιλήσουν διότι υποστηρίζουν ότι έχουν την εντολή του λαού και κάνουν το καλύτερο για το συμφέρον του. Οταν υπάρχει σκάνδαλο όλοι τρέχουν να διορθώσουν αυτά που εδώ και πολύ καιρό τούς συνιστούσαν. Επανήλθε η πρόταση για τη δημιουργία ανεξάρτητης επιτροπής δεοντολογίας, για την οποία είχε δεσμευτεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το 2019, όταν χρειαζόταν και τη στήριξη Αριστερών και Πρασίνων του Ευρωκοινοβουλίου για να εκλεγεί πρόεδρος της Κομισιόν και μία από τις προτάσεις τους ήταν αυτή. Εκτοτε έχουν γίνει πολύ λίγα και τώρα βιαζόμαστε να κάνουμε κάτι εν μέσω σκανδάλου».

Θεωρεί ότι «είναι μεγάλος ο κίνδυνος για την ΕΕ αν αποδειχθεί ότι υπήρξε χρηματισμός, ότι υπήρξε κακόβουλη επιρροή από ξένες χώρες που επηρεάζει κανονισμούς και νομοθετικές διαδικασίες. Είναι ζήτημα αξιοπιστίας και νομιμότητας της ΕΕ. Το Κατάρ υποδέχθηκε τόσο θερμά ευρωβουλευτές, διότι γνωρίζουν ότι αν η υπόληψη της ΕΕ λάμψει πάνω τους θα βελτιωθεί η εικόνα τους».

Τη ρωτάμε για τους κανονισμούς στην Κομισιόν. «Η Κομισιόν έχει την ad hoc επιτροπή δεοντολογίας τριών ατόμων. Πρόκειται ουσιαστικά για αυτο-αστυνόμευση. Οι κανόνες έχουν θεσπιστεί από την Κομισιόν, δεν αντιμετωπίζεται κάθε περίπτωση που μπορεί να προκύψει, και εναπόκειται στην Κομισιόν να ζητήσει να διερευνηθεί κάποιο θέμα. Έχουμε προτείνει τρεις προτάσεις. Μεγαλύτερη περίοδο από τη λήξη της θητείας των Επιτρόπων μέχρι την επόμενη δουλειά τους, η οποία υιοθετήθηκε, αλλά δεν δέχτηκαν να αυξηθεί ο αριθμός των μελών της ad hoc επιτροπής ούτε να είναι πράγματι ανεξάρτητη. Δεν θεωρώ ότι αποτελεί πρότυπο, όπως έχει πει η φον ντερ Λάιεν για ανάλογες αρχές».

Για τα εμβόλια

Με την ευκαιρία την ρωτάμε για έρευνα του γραφείου της για το ζήτημα ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ της φον ντερ Λάιεν με του Αλμπερτ Μπουρλά την εποχή της σύναψης των συμφωνιών για την αγορά εμβολίων.

«Διερευνήσαμε και εντοπίσαμε κακή διοίκηση. Η Κομισιόν δεν αναγνώρισε ότι τα κείμενα αυτά εμπίπτουν στην κατηγορία εγγράφων βάσει του νόμου διαφάνειας στην πρόσβαση σε έγγραφα, δεν είπε καν αν υπήρξαν, ήταν εξαιρετικά αδιαφανής, ενώ από ό,τι κατάλαβα ο Μπουρλά λέει στο βιβλίο του ότι υπήρξε ανταλλαγή κειμένων. Η Κομισιόν έλεγε ότι δεν χρειάζεται καταγραφή των κειμένων αυτών, εδώ είπαμε ότι κάνουν λάθος και πρόκειται για κακή διοίκηση».

Μας θυμίζει, πάντως, ότι υπάρχουν ακόμη έρευνες για το ζήτημα των εμβολίων. Διενεργείται έρευνα για τη διαχείριση της πανδημίας από την ΕΕ από επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου και «περιέργως», όπως είπε, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) δήλωσε ότι εξετάζει τα συμβόλαια των εμβολίων, ενώ και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο εξέφρασε σκεπτικισμό για τα συμβόλαια εκτιμώντας ότι έλειπε πληροφόρηση από τα πρώτα στάδια των διαπραγματεύσεων. «Είναι ένα θέμα που δεν έχει τελειώσει και τώρα πέφτει πάνω στο σκάνδαλο. Δεν υπάρχει διασύνδεση μεταξύ τους, αλλά βλέπουμε ότι οι πολίτες μπορεί να δουν αρνητικά την αξιοπιστία της ΕΕ» σημειώνει.

Τι πρέπει να γίνει;

«Να υπάρξουν ισχυροί ξεκάθαροι κανόνες και όσοι τους επιβάλλουν να έχουν την εξουσία να κάνουν έρευνες και να επιβάλλουν ισχυρές κυρώσεις. Και πρέπει να έρθει από την κορυφή από την πολιτική ηγεσία. Η Μετσόλα, η φον ντερ Λάιεν και το Συμβούλιο πρέπει να πουν ότι χρειάζεται να συνεργαστούμε, να υπάρξουν κανόνες, ακόμη και  αν χρειάζεται να διαφοροποιηθούν για να ληφθεί υπόψη η διαφορετικότητα των θεσμών, να είναι δίκαιοι, αλλά αυστηροί, ώστε να διαβεβαιώνουν τους πολίτες ότι η ΕΕ δεν είναι ανοιχτή για δουλειές σε ανθρώπους που επιδιώκουν να την διαφθείρουν» τονίζει.

«Η ΕΕ δεν επηρεάζεται μόνο στους θεσμούς, αλλά και στα κράτη – μέλη. Αν κάποιος θέλει να επηρεάσει το Συμβούλιο θα προσπαθήσει να δει τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών – μελών στις Βρυξέλλες, των οποίων οι υποχρεώσεις έναντι της διαφάνειας δεν είναι αρκετά ισχυρές εκτός όταν η χώρα τους προεδρεύει της ΕΕ. Χρειάζεται μια σοβαρή συζήτηση για τον κίνδυνο, να κοιτάξουμε σε όλους τους θεσμούς, πού υπάρχουν κενά που επιτρέπουν κακόβουλη διείσδυση» δηλώνει.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»

Τελευταία Νέα