Αναζήτηση
«Τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν ότι η επιστήμη έχει αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η έκθεση σε καπνό προκαλεί θάνατο, ασθένειες και αναπηρία. Κάθε συμβαλλόμενο μέρος θα υιοθετήσει και θα εφαρμόσει σε τομείς υπάρχουσας εθνικής δικαιοδοσίας που καθορίζει το εθνικό δίκαιο και θα προωθήσει ενεργά σε άλλα επίπεδα δικαιοδοσίας την υιοθέτηση και εφαρμογή αποτελεσματικών νομοθετικών, εκτελεστικών, διοικητικών ή/και άλλων μέτρων τα οποία θα προβλέπουν την προστασία από την έκθεση σε καπνό σε εσωτερικούς χώρους εργασίας, στις δημόσιες μεταφορές, στους εσωτερικούς δημόσιους χώρους και, αν είναι απαραίτητο, σε άλλους δημόσιους χώρους».
Αρθρο 8 της Σύμβασης Πλαίσιο του ΠΟΥ για τον έλεγχο του καπνού
Στα μέσα Δεκεμβρίου, η Smoke Free Partnership (SFP), μία μεγάλη ευρωπαϊκή συμμαχία ΜΚΟ, ανέβασε στο Ιντερνετ έναν διαδραστικό χάρτη που δείχνει το επίπεδο της προστασίας από το παθητικό κάπνισμα σε συνολικά 42 χώρες – τις 27 χώρες της ΕΕ και 15 ακόμα κράτη, από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Τουρκία.
Η SFP χώρισε τις χώρες σε τέσσερα χρώματα: σκούρο πράσινο για εκείνες που σέβονται και το γράμμα και το πνεύμα του άρθρου 8 της Σύμβασης Πλαίσιο του ΠΟΥ για τον έλεγχο του καπνού, αφού διαθέτουν αυστηρή νομοθεσία κατά του καπνίσματος και την εφαρμόζουν εξίσου αυστηρά· ανοιχτό πράσινο για τις χώρες που σέβονται το γράμμα του Αρθρου 8 αλλά απέχουν από το ιδανικό· πορτοκαλί για τις χώρες που προσφέρουν περιορισμένη προστασία στους πολίτες τους, λόγω πολλών εξαιρέσεων στην αντικαπνιστική νομοθεσία ή φτωχής συμμόρφωσης προς αυτήν· και κόκκινο για τις χώρες που προσφέρουν λιγοστή ή και καθόλου προστασία στους πολίτες τους, αφού η νομοθεσία και αδύναμη είναι και δεν εφαρμόζεται.
Πολλοί θα εκπλαγούν βλέποντας την Ελλάδα ζωγραφισμένη με βαθύ πράσινο, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία.
Ο χάρτης
Μία πρώτη εξήγηση, είναι ότι ο χάρτης βασίστηκε σε στοιχεία που συλλέχθηκαν στη διάρκεια του 2021, μια χρονιά στον αστερισμό της πανδημίας και των μέτρων κατά της Covid-19, με βάση τη νομοθεσία που ήταν σε ισχύ την 1η Ιουλίου του 2022. Μία δεύτερη εξήγηση, είναι ότι οι υπεύθυνοι έκαναν κάποιο λάθος: ένα κλικ πάνω στην Ελλάδα επιβεβαιώνει ότι η νομοθεσία είναι μεν «πολύ καλή» (σκούρα πράσινη) αλλά η συμμόρφωση «αδύναμη» (κόκκινη).
Συγκριτικά στην Ιταλία, η νομοθεσία χαρακτηρίζεται «καλή» αλλά η συμμόρφωση «πολύ καλή», στην Ισπανία η νομοθεσία χαρακτηρίζεται «πολύ καλή» και η συμμόρφωση «καλή», στην Πορτογαλία και η νομοθεσία και η συμμόρφωση προς αυτήν είναι στο πορτοκαλί, ενώ στην Τουρκία και η νομοθεσία και η συμμόρφωση προς αυτήν χαρακτηρίζονται «καλές».
Οπως θα ανέμενε κανείς, όλες οι βαλκανικές χώρες (πλην της Αλβανίας και του Μαυροβουνίου που εμφανίζονται με πορτοκαλί) είναι στο «κόκκινο». Οπως δεν θα ανέμενε ενδεχομένως κανείς, στο «κόκκινο» είναι επίσης η Γερμανία (όπου η νομοθεσία θεωρείται αδύναμη και η συμμόρφωση περιορισμένη), η Ελβετία (όπου η νομοθεσία επίσης θεωρείται αδύναμη αλλά η συμμόρφωση «καλή») και η Δανία, όπου η νομοθεσία θεωρείται και πάλι αδύναμη αλλά η συμμόρφωση «πολύ καλή».
Ειδικά για την ΕΕ, σε κάθε περίπτωση, η πρόοδος είναι δεδομένη: σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, από το 2009 έως το 2017, τα πραγματικά επίπεδα έκθεσης των πολιτών στον καπνό μειώθηκαν από το 46% στο 20% για τα μπαρ και τα καφέ και από το 31% στο 9% για τα εστιατόρια. Το μηδέν όμως απέχει ακόμα.
