Σύμφωνα με την παράδοση, η σημερινή ονομασία της Μονής Σταυρονικήτα αποδίδεται στους δύο μοναχούς Σταύρο και Νικήτα, οι οποίοι κατοικούσαν σε δύο κελιά. Μια δεύτερη εκδοχή αποδίδει την ίδρυση και την ονομασία της Μονής σε κάποιον Νικηφόρο Σταυρονικήτα, αξιωματικό του αυτοκράτορα Τσιμισκή. Στις εκδοχές αυτές προστίθεται και μια τρίτη, σύμφωνα με την οποία η Μονή χτίστηκε από τον πατρίκιο Νικήτα, ο οποίος γιόρταζε την ονομαστική του εορτή στις 15 Σεπτεμβρίου, την επομένη της Υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), και από την ένωση των δύο λέξεων, του «Σταυρού» και του ονόματος του κτήτορα «Νικήτας», σχηματίστηκε η ονομασία της Μονής, η οποία επικράτησε μέχρι σήμερα. Παράλληλα, έχουν βρεθεί παλαιά έγγραφα που την ονομάζουν «της Θεοτόκου» και, συχνότερα, «του Στραβονικήτα».

Μετά τη Μονή Βατοπεδίου, την οποία οι αναγνώστες των «ΝΕΩΝ» είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν μέσα από το φωτογραφικό οδοιπορικό της εφημερίδας που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα σε μορφή εκδοτικής προσφοράς, σειρά αύριο (30/12) έχει η Μονή Σταυρονικήτα. Πρόκειται για τον δεύτερο τόμο της σειράς «Αγιον Ορος. Μια Επίγεια Αγγελική Πολιτεία», η οποία δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τις εκδόσεις Μίλητος, σε επιμέλεια του παλαιογράφου Αγαμέμνονα Τσιλίκα, αποκλειστικά για τους αναγνώστες των «ΝΕΩΝ». Η σειρά συνοδεύεται από μια πρωτοτυπία: η φωτογράφιση στις μονές του Αγίου Ορους, με τον φακό του Γιάννη Γιαννέλου, έγινε αποκλειστικά για την εφημερίδα, οπότε οι αναγνώστες θα έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν τους θησαυρούς του Αγίου Ορους μέσα από πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό.

Η ιστορία του μοναστηριού

Η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα βρίσκεται στο μέσον περίπου των ανατολικών ακτών της χερσονήσου του Αθω, μεταξύ των Ιερών Μονών Ιβήρων και Παντοκράτορος. Πρόκειται για τη μικρότερη σε μέγεθος μονή του Αγίου Ορους, γνωστή επειδή στέκεται σε ψηλό απόκρημνο βράχο πάνω από τη θάλασσα με θέα το Αιγαίο Πέλαγος. Η Μονή, που κατέχει τη δέκατη πέμπτη θέση στην ιεραρχία των είκοσι αγιορείτικων μονών, είναι αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο και γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Οπως τονίζεται στο προλογικό σημείωμα: «Η γνωριμία με τη Μονή Σταυρονικήτα επιχειρείται μέσω της σύντομης παρουσίασης της ιστορίας της, της περιγραφής του κτιριακού της συγκροτήματος, των εξαρτημάτων και των ιερών κειμηλίων της με την πνευματική και καλλιτεχνική τους αξία, όπως τα έργα του περίφημου ζωγράφου της Κρητικής Σχολής Θεοφάνη. Η αδελφότητα της Ιεράς Μονής μαζί με τους αρμόδιους κρατικούς υπηρεσιακούς παράγοντες μερίμνησαν για τη συντήρηση και την ανακαίνιση του ζωντανού αυτού μνημείου που στέκει πάνω στα βράχια ως φωτεινός φάρος της ιστορικής συνέχειας του μοναχισμού».

Πολύτιμες εικόνες

Η λογική της παρουσίασης ακολουθεί το σκεπτικό όλης της σειράς. Μέσα από τις σελίδες της προσφοράς και τις σπάνιες φωτογραφίες οι αναγνώστες θα ανακαλύψουν, εκτός άλλων, βυζαντινά αυτοκρατορικά έγγραφα, πολύτιμες εικόνες και χειρόγραφα που δεν έχουν ξαναδεί το φως της δημοσιότητας. Ειδική μέριμνα, όπως και στον προηγούμενο τόμο, δίνεται στις λεπτομέρειες των αγιογραφιών, στις περγαμηνές με τα ονόματα βυζαντινών αυτοκρατόρων, μορφές από την παράδοση κ.ά. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, σειρά έχουν οι Μονές Παντοκράτορα, Κουτλουμουσίου και Εσφιγμένου, που χαρακτηρίζονται επίσης από πλούτο κειμηλίων και σπάνιων ευρημάτων λόγω της μακράς ιστορίας τους. Με τον τρόπο αυτόν οι αναγνώστες μπορούν να κρατήσουν στη βιβλιοθήκη τους έναν τόμο με τεκμήρια τα οποία απηχούν την παράδοση στη Χερσόνησο του Αθω, αλλά και τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι μονές κατάφεραν να επιβιώσουν. Κάθε τόμος περιλαμβάνει, εκτός από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, και τη «βιογραφία» κάθε μονής, με όλα τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία και τις αντίστοιχες παραδόσεις.

Τελευταία Νέα