Να ρίξει «ρίξει τη χαριστική βολή» στο τουρκολιβυκό μνημόνιο φαίνεται πως προσπαθεί ο λίβυος υπουργός Πετρελαίου, και πρώην στενός συνεργάτης του προσωρινού πρωθυπουργού της Λιβύης, Μοχάμεντ Αούν.
Προ ημερών, και ενόσω το Διοικητικό Δικαστήριο Τρίπολης αποφάνθηκε υπέρ της αναστολής της διμερούς συμφωνίας για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και το φυσικού αερίου που είχαν συνυπογράψει Τουρκία και Λιβύη, ο κ. Αούν ανέφερε πως είναι καιρός η χώρα του να έρθει σε έναν «φιλικό διακανονισμό» με την Ελλάδα και την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Δικαστήριο «πάγωσε» τη συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας για τους υδρογονάνθρακες
Αναγνώρισε, επίσης, πως οι χώρες έχουν δικαίωμα να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια και από εκεί με την αρχή της μέσης γραμμής να οριοθετηθούν οι θαλάσσιες ζώνες.
Κρύβει παγίδα;
Ωστόσο, ο αντιναύαρχος εν αποστρατεία Γιάννης Εγκολφόπουλος, αναλύοντας τη δήλωση του λίβυου υπουργού, υποστήριξε ότι κρύβει παγίδα για την Ελλάδα και την Κύπρο.
«Δεν είναι καθαρή η δήλωση διότι αναμιγνύει και την Κύπρο στη μέση. Βεβαίως, όπως είπε ο κ. Ντάλης, έρχεται μετά από την επίσκεψη του υπουργού Πετρελαίου στην Αμερική, το οποίο έχει μια σημασία, αλλά έρχεται όμως χωρίς την έγκριση της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, του κ. Χαφτάρ. Διότι μην ξεχνάμε ότι ο υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης είναι ένα από τα ανδρείκελα, ο οποίος επηρεάζεται πάρα πολύ από τους Τούρκους» σχολίασε.
Και όπως υποστήριξε στην ΕΡΤ, το γεγονός ότι βάζει την Κύπρο στη μέση αυτή τη στιγμή είναι πονηρό, διότι εμμέσως θα θέλει να μας βάλει την Τουρκία.
«Για εμάς, ένα από τα πολύ σοβαρά διπλωματικά όπλα που έχουμε, είναι ότι μετά τον καθορισμό της ΑΟΖ με τη Λιβύη, η Λιβύη πρέπει να καθορίσει και την ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Έπειτα θα μπορούν οι τρεις χώρες -Ελλάδα, Αίγυπτος, Κύπρος- για λόγους καθαρά νομικούς να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τη χάραξη της ΑΟΖ. Εκεί η Τουρκία μένει απ’ έξω. Αυτός (σ.σ. ο Αούν) προσπαθεί με αυτή τη δήλωση να βάλει την Τουρκία μέσα, εκμεταλλευόμενος το παράνομο τουρκοκυπριακό μνημόνιο, αλλά και βεβαίως το γεγονός να αποφύγει αυτή τη διπλωματική κίνηση που πάμε να κάνουμε».
Εκτίμησε, μάλιστα, ότι οι Τούρκοι έχουν βάλει τον Μοχάμεντ Αούν να τα πει αυτά τα πράγματα για να δείξει αφενός μεν την καλή διάθεση προς την Αμερική, αφετέρου να εκμεταλλευτούν αυτό το θέμα.
Πρόσθεσε, δε, ότι σωστά πράττει η Ελλάδα και ζητάει την αντίδραση της Ευρώπης.
Ρηματική διακοίνωση στην πρεσβεία της Λιβύης
Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε την Τρίτη στην πρεσβεία της Λιβύης στην Αθήνα Ρηματική Διακοίνωση με την οποία αντικρούει τις ανυπόστατες αιτιάσεις περί «παράνομων» ενεργειών του ερευνητικού σκάφους SANCO SWIFT, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Συγκεκριμένα, το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται από το ερευνητικό σκάφος, νότια της Πελοποννήσου και νότιο-δυτικά της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Οι συντεταγμένες των περιοχών στις οποίες πραγματοποιούνται οι έρευνες είναι προσβάσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της έκδοσης σχετικών NAVTEX, επισημαίνουν.
Η ελληνική πλευρά χαιρετίζει την αναφορά, από τη λιβυκή πλευρά, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Εντούτοις, υπενθυμίζει στη λιβυκή πλευρά ότι τα δύο παράνομα και ανυπόστατα μνημόνια κατανοήσεως που αυτή έχει υπογράψει με την Τουρκία (Νοέμβριος 2019 και Οκτώβριος 2022) παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS, οι οποίες αντανακλούν και κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου.
Επανέναρξη διμερούς συνεργασίας
Επιπλέον, το ελληνικό ΥΠΕΞ τονίζει ότι τα εν λόγω παράνομα μνημόνια αγνοούν και παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της, καθώς και τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της επί της Αποκλειστικής της Οικονομικής Ζώνης.
Μέσω της Ρηματικής Διακοίνωσης, το ελληνικό ΥΠΕΞ απορρίπτει εκ νέου τα εν λόγω μνημόνια, κάτι το οποίο έχει κάνει και στο παρελθόν με σχετικές Ρηματικές Διακοινώσεις.
Στο πλαίσιο των ιστορικών δεσμών φιλίας των δυο χωρών και των λαών τους, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας επαναλαμβάνει την επιθυμία της για την επανέναρξη της διμερούς συνεργασίας σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Τέλος, οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν πως με την εν λόγω Ρηματική Διακοίνωση, η Ελλάδα εκφράζει για μια ακόμη φορά την ετοιμότητά της να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τη λιβυκή κυβέρνηση που θα αναδειχθεί μετά τη διενέργεια εκλογών, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
