Έπειτα από μια διετία ψηφιακών συνεδριάσεων λόγω πανδημίας και μια εντελώς άκαιρη, εξ αναβολής λόγω Covid αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία εαρινή μάζωξη πέρυσι το Μάιο, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός επιστρέφει στην κανονικότητά του, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την χρονική περίοδο της διεξαγωγής του και την τοποθεσία. Κατά τα λοιπά το χιονισμένο σκηνικό που το συνοδεύει από το 1971, και που το εμπνεύστηκε ο αειθαλής ιδρυτής του, γερμανο-ελβετός μηχανικός και οικονομολόγος Κλάους Σβαμπ, θα διαφέρει σημαντικά και είναι αυτό που δίνει το ηχηρό μήνυμα στην πολιτική και οικονομική ελίτ του πλανήτη.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) του 2023 θα διεξαχθεί στο Νταβός από τις 16 έως τις 20 Ιανουαρίου και αυτές τις ημέρες το ερώτημα που κυριαρχεί δεν είναι τόσο τι μπορεί να συζητηθεί, αλλά αν θα υπάρχει αρκετό χιόνι για σκι.
Το μήνυμα του χιονιού
Αν και είναι σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 1.560 μέτρων, το σπάνιο κύμα καύσωνα του φετινού χειμώνα έχει φέρει θερμοκρασίες πολύ πάνω από το μηδέν στις αρχές Ιανουαρίου, με τις βουνοπλαγιές της καλυμμένες με νεκρό, καφέ γρασίδι.
Μικρές χιονοπτώσεις διασώζουν το τοπίο καλύπτοντας το τσιμεντένιο συνεδριακό πασπαλίζοντας το συνεδριακό κέντρο με λίγο λευκό χιόνι και ενδέχεται μέχρι να αρχίσει η σύνοδος να πέσουν κι άλλες νιφάδες.
Αλλά το 2023 δεν είναι απλώς μία παράξενη χρονιά: είναι σημάδι ότι η ατμόσφαιρα θερμαίνεται ταχύτερα…
Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, η πόλη δεν φιλοξενεί απλώς συζητήσεις υψηλού επιπέδου για τον μεταβαλλόμενο κόσμο, αλλά και έναν μετεωρολογικό σταθμό που διαθέτει τη μεγαλύτερη σειρά δεδομένων για μεγάλο υψόμετρο και καθημερινά δεδομένα βάθους χιονιού.
Οι μύγες του Νταβός
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι τάσεις που καταγράφονται εκεί επαναλαμβάνονται στις Άλπεις. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι η χιονοκάλυψη του καλοκαιριού έχει μειωθεί κατά 10% τα τελευταία 40 χρόνια. Αυτό δεν φαίνεται πολύ, μέχρι να κοιτάξει κανείς το βάθος του χιονιού που συσσωρεύεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Σε σύγκριση με το 1971, το χόνι έχει αραιώσει περισσότερο από 40% κατά μέσο όρο. Κι όταν το χιόνι εξαφανίζεται, αντικαθίσταται από δέντρα, κάτι που δεν είναι καλό. Το σκούρο φύλλωμα απορροφά τη θερμότητα από τον ήλιο που προηγουμένως αντανακλούσε το λευκό χιόνι. Αυτό προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, σύμφωνα με τη Sabine Rumpf, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία.
«Ελπίζω να είναι ένας πραγματικός έλεγχος πραγματικότητας» για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στον κόσμο, λέει η Gail Whiteman, καθηγήτρια βιωσιμότητας στο Exeter Business School στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η Ελβετία τον χειμώνα πρέπει να έχει χιόνι. Δεν είναι μόνο ότι δεν μπορείς να κάνεις σκι όσο θέλεις. Ολόκληρη η αλυσίδα της βιοποικιλότητας αλλάζει, επειδή τα δέντρα αρχίζουν να πιστεύουν ότι είναι άνοιξη και το ίδιο κάνουν και οι μύγες.»
Παρά τις δεκαετίες σταδιακής αλλαγής, οι κίνδυνοι που θέτει ένας πλανήτης που θερμαίνεται δεν αποτελούσαν μεγάλη προτεραιότητα για την ελίτ του κόσμου μέχρι πρόσφατα.
Το στοίχημα της Whiteman
Εκτός από την πανδημία, το WEF συγκαλεί ηγέτες επιχειρήσεων και αρχηγούς κρατών κάθε χρόνο από το 1971. Φέτος, πάνω από το ένα τρίτο των συζητήσεων της επίσημης ατζέντας συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, μαζί με το συνηθισμένο ναύλο για την υγεία των παγκόσμια οικονομία και η ευαίσθητη κατάσταση της γεωπολιτικής.
Ακόμη και αυτή η αλλαγή απαιτούσε χρόνια προσπάθειας, είπε η Whiteman στο podcast του Bloomberg Green’s Zero, για να πείσει τους επιχειρηματικούς και πολιτικούς ηγέτες ότι υποτίμησαν σε μεγάλο βαθμό τους κινδύνους της αμείωτης κλιματικής αλλαγής.
Η ίδια έχει αφιερώσει την καριέρα της στο να φέρει την κλιματική κρίση στις εταιρικές αίθουσες συσκέψεων. Αφού πέρασε χρόνο στην καναδική Αρκτική, η οποία θερμαίνεται πολύ πιο γρήγορα από άλλα μέρη του κόσμου, ήταν αποφασισμένη να μεταφέρει το μήνυμα του επείγοντος στο Νταβός. Το σύνθημα ήταν «ό,τι συμβαίνει στην Αρκτική δεν μένει στην Αρκτική».
Ήταν όμως μια δύσκολη μάχη.
Στη γλώσσα του Νταβός, ωστόσο, το λιώσιμο των παγετώνων έχει μνημειώδεις οικονομικές επιπτώσεις. Η παραγωγικότητα όλων των καλαθιών σιταριού στον κόσμο συνδέεται άμεσα με τις θερμοκρασίες στους πόλους, λέει η Whiteman, δίνοντας μόνο ένα παράδειγμα των δεσμών που υπάρχουν σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Όταν αγγίζουμε την ανθρωπιά τους και το συνδυάζουμε με το προσωπικό συμφέρον μερικές φορές, οι άνθρωποι μπορούν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων», λέει ο Whiteman. «Το έχω δει να συμβαίνει πολλές φορές».
