Αναζήτηση
Η νέα ανακάλυψη της γεώτρησης «Zeus 1» στο «οικόπεδο 6» της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης από την κοινοπραξία Total – ENI, που ανακοινώθηκε επισήμως στις 21 Δεκεμβρίου 2022 από το υπουργείο Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, επανέφερε τη συζήτηση για το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις δυνατότητες και το τι μέλλει γενέσθαι.
Οι εξελίξεις δε που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι ανατροπές που συνδέονται άμεσα και με την ενεργειακή κρίση δημιουργούν ένα νέο γεωπολιτικό περιβάλλον, με την Τουρκία να διεκδικεί δυναμικά τον δικό της ρόλο στους νέους ενεργειακούς δρόμους.
Οι ανακαλύψεις στην Κύπρο, οι έρευνες στην Ελλάδα, νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς και οι εκτιμήσεις για τις περιοχές σε Λιβύη και Αίγυπτο δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον που γεννά ερωτηματικά τόσο για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων όσο και για τις λύσεις και τους συμβιβασμούς που θα μπορούσαν να επιβληθούν στην περιοχή. Η συμφωνία Λιβάνου – Ισραήλ αποτελεί άλλωστε ένα μοντέλο που έχει αρχίσει να συζητιέται για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί, ενδεχομένως, τόσο στην περίπτωση Τουρκίας – Κύπρου, ακόμα και Ελλάδας – Τουρκίας.
Το «οικόπεδο 6» της κυπριακής ΑΟΖ είναι αυτό στο οποίο σταμάτησαν οι έρευνες του τουρκικού γεωτρυπάνου «Γιαβούζ» το 2020. Η Τουρκία διεκδικεί – μέσω του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» – το βόρειο μισό σχεδόν τμήμα του, αλλά όχι την περιοχή που έγιναν οι τελευταίες ανακαλύψεις.
Στο ίδιο «οικόπεδο», πέραν του «Zeus 1», έχουν βρεθεί δύο ακόμα κοιτάσματα στα σημεία «Κρόνος» και «Καλυψώ», στα οποία ωστόσο δεν είναι σαφές αν έχει τελικά φυσικό αέριο προς εκμετάλλευση, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις.
Σε συνδυασμό με τις ανακαλύψεις στον στόχο «Γλαύκος» του «οικοπέδου 10», στο οποίο δραστηριοποιείται η ExxonMobil, στη Λευκωσία επικρατεί ένα κλίμα αισιοδοξίας για το μέλλον, έστω και συγκρατημένης. Εως ότου οι ανακαλύψεις επιβεβαιωθούν. Στα παραπάνω αξίζει να προστεθεί και το κοίτασμα της «Αφροδίτης» στο «οικόπεδο 12», το μοναδικό που έχει επιβεβαιωθεί. Με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για κοιτάσματα άνω των 14 tcf ποσοτήτων φυσικού αερίου.
ΣΤΟ ΚΑΔΡΟ.
Τα μέχρι στιγμής ευρήματα βάζουν ξανά στο κάδρο το «οικόπεδο 7» το οποίο έχει εξασφαλίσει η Total και στο οποίο οι έρευνες έχουν προς το παρόν ανασταλεί, αλλά και στο γειτονικό «5», το οποίο κατοχύρωσε πρόσφατα η ExxonMobil και αναμένεται να προχωρήσει σε έρευνες σε αυτό κατά το 2023.
Σε αυτό το περιβάλλον ανοίγει ξανά ένας κύκλος συζητήσεων κατά πόσο τα κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να αποδειχθούν ικανά ώστε να δημιουργηθεί ένας τερματικός υγροποίησης φυσικού αερίου και να αρχίσουν για μία ακόμα φορά τα σενάρια για το πώς θα διανέμεται. Με ειδικούς, ακόμα και πολιτικούς στη Λευκωσία να παραμένουν ιδιαίτερα προσεκτικοί στις διατυπώσεις και τις εκτιμήσεις τους για το μέλλον της περιοχής, έως ότου υπάρξουν απτά αποτελέσματα.
Με τα παραπάνω δεδομένα δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τον παράγοντα «Τουρκία», τόσο μέσω του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» όσο και δηλώσεων που καλούν τη Λευκωσία να μοιραστεί τυχόν ευρήματα σε σημεία που η Αγκυρα δεν έχει διεκδικήσεις με τα Κατεχόμενα. Η Αγκυρα άλλωστε έχει καταστήσει σαφές ότι θα διεκδικήσει μέχρι τέλους το μερίδιό της στους νέους ενεργειακούς δρόμους που χαράζονται στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η δήλωση του υπουργού Πετρελαίου της Λιβύης Μοχάμεντ Αούν ότι – λόγω και των μεγάλων ανακαλύψεων που αναμένονται στην περιοχή – ελπίζει σε «φιλική διευθέτηση» των θαλασσίων ζωνών με Ελλάδα και την Αίγυπτο τη δεδομένη στιγμή, και ενώ και το Κάιρο προχωρά σε κινήσεις δραστηριοποίησης για εξεύρεση πιθανών κοιτασμάτων, συνθέτει μια εικόνα που προμηνύει εξελίξεις. Και η Κύπρος θα είναι μέρος αυτών.
