Στους ώμους των τριών γιων και των εγγονών του οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία κοντά στους τάφους των γονιών και των άλλων προγόνων του, στο Τατόι, ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος.
Κατά την πολύωρη τελετή ως την ταφή του, υπήρξαν στιγμές που ξεχώρισαν, όπως όταν μπήκε στη Μητρόπολη η σύζυγός του, Αννα Μαρία και στάθηκε μπροστά στο φέρετρο, ή ο επικήδειος ( με πολιτικά μηνύματα) του γιου τους, Παύλου. Αξιοσημείωτη δε, είναι και η συμμετοχή πλήθους κόσμου, στο προσκύνημα της σορού του τέως βασιλιά, ενώ ξεχωριστό ήταν και το στεφάνι φτιαγμένο από «κρίνα της κοιλάδας» με το οποίο αποχαιρέτισε τον Κωνσταντίνο η Αννα Μαρία.
Κηδεύτηκε ο τέως βασιλιάς
Της ταφής του τέως βασιλιά, προηγήθηκε τρισάγιο στο ναό της Αναστάσεως, στο σύμπλεγμα των βασιλικών τάφων στο οποίο χοροστάτησε, όπως και στην εξόδιο ακολουθία στη Μητρόπολη, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Στο ναό μπήκαν μέσα τα μέλη της στενής οικογένειας του Κωνσταντίνου, η Αννα Μαρία, τα παιδιά, τα εγγόνια, οι αδελφές του Ειρήνη και Σοφία, μαζί με τον σύζυγό της Χουάν Κάρλος, αλλά και τα τρία της παιδιά- τον βασιλιά της Ισπανίας, Φίλιππο και τις κόρες της.
Παρά την αρχική απόφαση της οικογένειας να μην επιτραπεί στους πολίτες να μπουν στο χώρο του Τατοϊου, τελικά επετράπη στους συγκεντρωμένους, να μπουν πεζή, μετά την ταφή.
Η εξόδιος ακολουθία
Η σορός του τέως βασιλιά είχε τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα από τα ξημερώματα της Δευτέρας στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών. Το φέρετρο ήταν σκεπασμένο με την Ελληνική Σημαία, ενώ οι πολίτες που θέλησαν να αποχαιρετίσουν τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο ήταν περισσότεροι από όσους είχε εκτιμήσει η αστυνομία, με αποτέλεσμα να δοθεί μικρή παράταση στον χρόνο παραμονής της σορού στον Αγιο Ελευθέριο.
Η εξόδιος ακολουθία, ξεκίνησε μετά τις 12 το μεσημέρι. Οι τρεις γιοι του Κωνσταντίνου: Παύλος, Νικόλαος και Φίλιππος, μόνοι ακολούθησαν τη σορό τη πατέρα τους από το παρεκκλήσι προς την Μητρόπολη.
Μετά τις 11.30 άρχισαν να φτάνουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας του Κωνσταντίνου, βασιλείς και «γαλαζοαίματοι» από όλη την Ευρώπη. Ο μεγαλύτερος γιος του, Παύλος, στην είσοδο της Μητρόπολης, υποδέχονταν τους «υψηλούς» καλεσμένους . Τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο με τη σύζυγό του Λετίθια , τη βασιλομήτωρ της Ισπανίας και αδελφή του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, Σοφία, με τον σύζυγό της τέως βασιλιά Χουάν Κάρλος, όπως και την αδελφή του εκλιπόντος, Ειρήνη.
Η Άννα Μαρία
Τελευταία βάσει του πρωτοκόλλου, προσήλθε η σύζυγος του τέως βασιλιά, Άννα Μαρία, που γνώρισε την αποθέωση από τον κόσμο έξω από την Μητρόπολη. Ο πόνος και η θλίψη της Άννας Μαρίας ήταν έκδηλη σε κάθε της κίνηση, σε κάθε της βλέμμα, σε όλη την διάρκεια της κηδείας.
Ξεχωριστό ήταν και το στεφάνι με το οποίο αποχαιρέτισε τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο η Αννα Μαρία: Ήταν φτιαγμένο από μιγκέ, ή «κρίνα της κοιλάδας», τα ίδια λευκά λουλουδάκια από τα οποία ήταν φτιαγμένη και η νυφική της ανθοδέσμη.
Την κυβέρνηση στην εξόδιο ακολουθία εκπροσώπησαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμμένος και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι οποίοι έγιναν δεκτοί από τον κόσμο με αποδοκιμασίες.
Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε προεξάρχοντας του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου και συμμετείχαν 12 συνοδικοί ιεράρχες.
Παρευρέθηκαν 187 επίσημοι προσκεκλημένα και έντεκα εκπρόσωποι βασιλικών οίκων από έντεκα κράτη της Ευρώπης.
Συγκίνησε ο Παύλος με τον επικήδειο
Φανερά συγκινημένος ο Παύλος εκφώνησε τον επικήδειο για τον πατέρα του, τέως βασιλιά Κωνσταντίνο στην κηδεία του στη Μητρόπολη Αθηνών το μεσημέρι της Δευτέρας. «Κωνσταντίνε, μεγαλειότατε, βασιλιά πατέρα μου, παππού, ολυμπιονίκη, είναι μια δύσκολη ημέρα για εμάς τα παιδιά και τα εγγόνια για όλους όσους ήρθαν να σε αποχαιρετίσουν για τελευταία φορά αλλά και για όλους εκείνους που τιμούν τη μνήμη σου και ήταν αδύνατο να ήταν μαζί σου», είπε ο πρωτότοκος γιος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Στερήθηκες πολύ νέος τον πατέρα σου βασιλέα Παύλο και παππού μου. Τήρησες πάντα την παρακαταθήκη του όταν ανέλαβες την ευθύνη του θρόνου. Σου είπε «αφιέρωσον τη ζωή σου εις την ευτυχίαν της πατρίδος σου, ουδεμία αξιότερη αποστολή, ενθυμού πάντοτε ότι προτιμότερον είναι να υποφέρει ο βασιλέας αντί για τον λαό.
Δόξασες τη χώρα με το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο.
Ο αγώνας ήταν ένας σκληρός αγώνας που έδωσες με το νου και το σώμα μέχρι την τελική νίκη με το αείμνηστο πλήρωμα. Ήταν μια σκληρή εποχή όταν ανέβηκες στον Θρόνο. Και το αποτέλεσμα ήταν κάτι που δεν το θέλησε κανείς. Η προσπάθειά σου απέτυχε αλλά δεν ήθελες μένοντας στην Ελλάδα να γίνεις αφορμή για μια νέα αιματοχυσία. Δέχθηκες με σεβασμό την απόφαση του ελληνικού λαού.
Η οικογένεια ήταν το παν για σένα και τη μητέρα μας. Δημιουργήσατε μια οικογένεια που την ενώνει η αγάπη και το καθήκον προς την Πατρίδα. Ο Θεός έφερε να αφήσεις την τελευταία σου πνοή στην πατρίδα. Όπως μας δίδαξες πατέρα εμείς τα παιδιά σου και τα εγγόνια προσφέρουμε και θα προσφέρουμε για πάντα στην πατρίδα και την Ελλάδα.
Ισχύς μου η αγάπη του λαού ήταν και θα είναι για πάντα ο κανόνας της οικογένειάς μας. Για κάθε Έλληνα και κάθε οικογένεια η ισχύς είναι η αγάπη του κάθε Έλληνα για αυτήν.
«Καλό ταξίδι» έκλεισε με εμφανή τη συγκίνησή του ο Παύλος για τον πατέρα του, τέως βασιλιά Κωνσταντίνο.
Με συνθήματα και Εθνικό Ύμνο η έξοδος από τη Μητρόπολη
Όταν τελείωσε η εξόδιος ακολουθία και το φέρετρο με τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο βγήκε από τη Μητρόπολη, το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να φωνάζει «Κωνσταντίνος, Κωνσταντίνος, ζήτω ο βασιλιάς» ενώ έψαλαν και τον εθνικό ύμνο.
Η οικογένειά του στάθηκε στα σκαλιά της Μητρόπολης και παρακολουθούσε το πλήθος.
Ποιες βασιλικές οικογένειες ήρθαν στην Ελλάδα για την κηδεία
Στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου έδωσαν το «παρών» μέλη βασιλικών οίκων της Ευρώπης, από βασιλείς και βασίλισσες μέχρι πρίγκιπες και διάδοχοι. Παρέστησαν επτά μονάρχες, βασιλιάδες-αρχηγοί κρατών (πέντε με τον τίτλο του βασιλιά, ένας πρίγκιπας-αρχηγός κράτους, καθώς ο Αλβέρτος, επικεφαλής του Μονακό, έχει τον τίτλο του πρίγκιπα και όχι του βασιλιά, και ένας με τον τίτλο του Μέγα Δούκα, καθώς ο επικεφαλής του Λουξεμβούργου φέρει τυπικά αυτόν τον τίτλο).
Ο βασιλιάς Φελίπε της Ισπανίας, η βασίλισσα Μαργκρέτε της Δανίας, ο βασιλιάς Κάρολος Γουσταύος της Σουηδίας, ο Μέγας Δούκας του Λουξεμβούργου, Χένρι, ο βασιλιάς Βίλεμ Αλεξάντερ της Ολλανδίας, ο βασιλιάς Φίλιππος του Βελγίου και ο πρίγκιπας Αλβέρτος του Μονακό.
Οι βασιλικές οικογένειες από Ισπανία, Βρετανία και Βέλγιο
Την Ισπανία εκπροσώπησαν ο βασιλιάς Φελίπε και η βασίλισσα Λετίθια της Ισπανίας, η βασίλισσα Μαργκρέτε της Δανίας (αδερφή της χήρας του εκλιπόντος, Άννα Μαρία), ο γιος της και διάδοχος, πρίγκιπας Φρέντερικ, ο άλλος της γιος, πρίγκιπας Χοακίμ, αλλά και η πριγκίπισσα Βενεδίκτη, (αδερφή της βασίλισσας της Δανίας και της Άννας Μαρίας).
Η βρετανική βασιλική οικογένεια εκπροσωπήθηκε από την πριγκίπισσα Άννα, αδερφή του βασιλιά Καρόλου. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, ο βασιλιάς της Αγγλίας μπορεί να παραβρεθεί μόνο στις κηδείες εν ενεργεία βασιλιάδων. Την πριγκίπισσα Άννα συνόδευε ο σύζυγός της Τίμοθι Λόρενς ενώ τον πρίγκιπα Γουίλιαμ, τον οποίο βάφτισε ο τέως βασιλιάς, εκπροσώπησε η λαίδη Γκαμπριέλα Κίνγκστον (κόρη του πρίγκιπα και της πριγκίπισσας του Κεντ Μάικλ).
Το Βέλγιο εκπροσώπησε ο βασιλιάς Φίλιππος και η σύζυγός του Ματθίλδη, ενώ από την Νορβηγία ο πρίγκιπας Χαακόν και η σύζυγός του πριγκίπισσα Μέτε Μαρίν. Το Μονακό εκπροσώπησε ο πρίγκιπας Αλβέρτος, ενώ το Λουξεμβούργο, ο Μέγας Δούκας Χένρι, με την αδερφή του, πριγκίπισσα Μαργαρίτα του Λουξεμβούργου.
Ποιοι βουλευτές παραβρέθηκαν στην κηδεία
Στην τελετή του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, η Κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε από τον αντιπρόεδρό, Παναγιώτη Πικραμμένο, και την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Κάποιοι, δε, έδωσαν το «παρών» και στο λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου, με την παρουσία του Αντώνη Σαμαρά να ξεχωρίζει.
Υπό τις επευφημίες εκατοντάδων πολιτών, ο πρώην πρωθυπουργός -συνοδευόμενος από τη σύζυγό του- προσκύνησε τη σορό του τέως βασιλιά, κίνηση άλλωστε την οποία είχε προαναγγείλει από την Κυριακή μέσω του περιβάλλοντός του.
Μαζί με τον πρώην πρωθυπουργό βρίσκονταν οι βουλευτές Μεσσηνίας της ΝΔ, Μίλτος Χρυσομάλλης και Περικλής Μαντάς, αλλά και ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης της ΝΔ, Δημήτρης Βαρτζόπουλος.
Στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου μετέβησαν, επίσης, ο βουλευτής ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος και η ευρωβουλευτής Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου, ενώ το «παρών» έδωσαν ο Φαήλος Κρανιδιώτης και ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος.
Η πρόβα τζενεράλε πριν την κηδεία
Με την τελική πρόβα της κηδείας το απόγευμα της Κυριακής, ουσιαστικά ολοκληρώθηκαν οι προετοιμασίες από την οικογένεια για την κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Aπό το πρωί οι σύζυγοι του Παύλου και του Νικόλαου φρόντισαν τις τελευταίες λεπτομέρειες για το δείπνο των πρώτων καλεσμένων.
Την ίδια ώρα, οι γιοι του εκλιπόντος, Νικόλαος και Φίλιππος, από το ξενοδοχείο περπάτησαν ως τη Μητρόπολη και επισκέφτηκαν τον πατέρα Θωμά Συνοδινό με τον οποίο είχαν μια ολιγόλεπτη συζήτηση για την τελετή.
Η εξόδιος ακολουθία είναι προγραμματισμένη για τις 12 το μεσημέρι χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και δώδεκα Μητροπολιτών από όλη την Ελλάδα.
Το απόγευμα της Κυριακής, ο Παύλος και ο Νικόλαος μαζί με τα εγγόνια από τον πρωτότοκο γιο του τέως βασιλιά βρέθηκαν στο Α’ Νεκροταφείο και έκαναν τη τελική πρόβα για την αυριανή κηδεία του τελευταίου μονάρχη της Ελλάδας.
Όπως ήταν προγραμματισμένο, είναι αυτοί που σήκωσαν το φέρετρο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου από το παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου ως τον ναό της Ιεράς Μητρόπολης Αθηνών.
Φωτογραφίες από την κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου