Ήταν 18 Ιανουαρίου του 1996. Σαν σήμερα. Ο Κώστας Σημίτης εκλέχθηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ διάδοχος του Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία και την προεδρία του κινήματος.
Συνυποψήφιοί του ήταν οι Άκης Τσοχατζόπουλος, Γεράσιμος Αρσένης και Γιάννης Χαραλαμπόπουλος.
ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ: Ο Ράμμος τους ενώνει αλλά ο Καλογρίτσας τους χωρίζει
Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε υπογράψει νωρίτερα το κείμενο της παραίτησης του το βράδυ της 15ης Ιανουαρίου του 1996 μέσα από το Ωνάσειο όπου νοσηλευόταν, μετά από πιέσεις στενών του ανθρώπων.
Η κακή σχέση του Ανδρέα με τον Σημίτη
Εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι ο Κώστας Σημίτης είχε προετοιμαστεί χρόνια πριν για την διαδοχή. Κανείς δεν περίμενε ότι θα ήταν εκείνος ο οποίος θα αντικαθιστούσε στην προεδρία τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Είναι αλήθεια ότι ο Κώστας Σημίτης δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Οι προστριβές μεταξύ τους είχαν ξεκινήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 198ο, όταν ο Κώστας Σημίτης ως υπουργός Οικονομίας είχε ανακοινώσει προγράμματα περικοπών και λιτότητας, μία πολιτική αντίθετη από αυτή που ήθελε ο πρόεδρος του κινήματος.
Το φθινόπωρο του 1994 θα συγκροτηθεί η ομάδα των τεσσάρων με τη Βάσω Παπανδρέου, τον Κώστα Σημίτη, τον Θόδωρο Πάγκαλο και τον Παρασκευά Αυγερινό και η εσωκομματική σύγκρουση γίνεται όλο και πιο σκληρή. Πολλά στελέχη βάλλουν πλέον ευθέως κατά του Ανδρέα Παπανδρέου.
Στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη στο Περιστέρι στις 6 Ιουλίου 1995 ο Ανδρέας στέλνει ένα καθαρό μήνυμα στον Κώστα Σημίτη. «Δεν μπορεί κάποιος να μετέχει στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα να την υποσκάπτει».
Λίγο αργότερα ο Ανδρέας Παπανδρέου θα τον αποδοκιμάσει από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και θα τον οδηγήσει σε παραίτηση. Στις επόμενες συνεδριάσεις της ΚΕ θα καταστήσει σαφές ότι δεν είναι εύκολος αντίπαλος. «Όσοι αναζητούν έναν Ανδρέα Παπανδρέου πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ υπό περιορισμό, επιτροπεία και κηδεμονία να τον αναζητήσουν αλλού. Εγώ δεν προσφέρομαι».
Η Βάσω Παπανδρέου τον προκαλεί επίσης σε μία από τις συνεδριάσεις του ΠΑΣΟΚ διασχίζοντας την αίθουσα για να του δώσει ένα σημείωμα με το οποίο ζητάει τον λόγο.
O Παπανδρέου διάβασε το χαρτί, είπε ένα «μάλιστα» και μετά έβγαλε την ιστορική ομιλία λέγοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται, ούτε μοιράζεται». Ο Σημίτης τότε απάντησε: «Δεν είμαστε υπάλληλοι. Είμαι συνιδρυτής του ΠΑΣΟΚ».
«…Αλλά ο Σημίτης δεν είναι ΠΑΣΟΚ»
Ο Σπύρος Καραχάλιος, πρώην πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Πατρών και μέλος του ΠΑΣΟΚ, δικηγόρος, δεν διστάζει να μιλήσει κόντρα στον Κ. Σημίτη και να αποκαλύψει μάλιστα και ένα μύθο που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ, ωστόσο όπως λεέι ο ίδιος στο pelop.gr, κυκλοφορεί χρόνια.
«Ο μύθος, που δεν ξέρω αν αληθεύει ή όχι, λέει ότι κάποια μέρα ο Ανδρέας Παπανδρέου απαντώντας σε απορίες του Κώστα Σκανδαλίδη γιατί φερόταν έτσι του Σημίτη και τον πήγαινε μια στο ένα υπουργείο και μια στο άλλο, ενώ ήταν παραγωγικός, τον κοίταξε και του είπε: ‘Ναι Κώστα, έχεις δίκιο. Αλλά ο Σημίτης δεν είναι ΠΑΣΟΚ’».
Η νύχτα των διαδόχων
Στις 18 Ιανουαρίου του 1996 πρωθυπουργός της Ελλάδας, με 86 ψήφους έναντι 75 του Άκη Τσοχατζόπουλου, στο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, ενώ βρέθηκαν 6 λευκά ψηφοδέλτια.
Οι υποψήφιοι ήταν τέσσερις: ο Άκης Τσοχατζόπουλος ο οποίος εκτελούσε ήδη χρέη πρωθυπουργού, ο Κώστας Σημίτης, ο Γεράσιμος Αρσένης και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος.
Στο πρώτο γύρο ο Άκης Τσοχατζόπουλος και ο Κώστας Σημίτης έλαβαν από 53 ψήφους και πέρασαν στον δεύτερο γύρο.
Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Κώστας Σημίτης πήρε 86 ψήφους έναντι 75 του Ακη Τσοχατζόπουλου και πέντε ψηφοδέλτια ήταν λευκά. Έξι άνθρωποι όλοι κι όλοι έκριναν ποιος θα είναι πρωθυπουργός.
Ο Κώστας Σημίτης στην πραγματικότητα οφείλει την εκλογή του σε μια ομάδα 4-5 βουλευτών που επηρέαζε ο Γιώργος Παπανδρέου (τον οποίο αντάμειψε χρόνια πολλά δίνοντάς του εκείνος πλέον το… δαχτυλίδι της διαδοχής).
Και μία διαβολική σύμπτωση
Ωστόσο μέχρι εκείνη την ώρα τίποτα δεν έχει κριθεί και η τελική αναμέτρηση παραπέμπεται στο τέταρτο συνέδριο, στις 27 Ιουνίου του 1996. Θα ήταν αναμέτρηση μέχρις εσχάτων ανάμεσα στον Ανδρέα Παπανδρέου, που παρέμεινε πρόεδρος, και τον Κώστα Σημίτη, που ήταν ήδη πρωθυπουργός.
Αλλά τα ξημερώματα της 23ης Ιουνίου ο Ανδρέας άφησε στην Εκάλη την τελευταία πνοή του.
Διαβολική σύμπτωση το γεγονός Καταλήγοντας να αναφέρουμε και μία τρομερή σύμπτωση. Από αυτέ που να αναφέρουμε η ημέρα θανάτου του Ανδρέα Παπανδρέου είναι η μέρα γενεθλίων του Κώστα Σημίτη.