Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα δήλωσε 142 δώρα που έλαβε σε δημόσιο μητρώο για τους ευρωβουλευτές, σε μια προσπάθεια να θυμίσει σε όλους τους κανόνες διαφάνειας που πρέπει να τηρούνται από τα όργανα της ΕΕ.

Η Μέτσολα εισήγαγε τα δώρα που έλαβε σε ένα επίσημο δημόσιο αρχείο που οι νομοθέτες σπάνια ενημερώνουν.

Qatargate: Αβάσιμες οι κατηγορίες για ανάμιξη της Ντόχα λέει ο Καταριανός ΥΠΕΞ

Η ομάδα της υποστήριξε ότι η κίνηση της «έσπασε» την πολυετή μυστικότητα από πρώην προέδρους του Κοινοβουλίου, κανένας από τους οποίους δεν έφτασε στο σημείο να αποκαλύψει δημόσια τα εκατοντάδες δώρα που τους έδωσαν ξένοι αξιωματούχοι. Ο εκπρόσωπός της είπε ότι η προθεσμία για τους ευρωβουλευτές δεν ίσχυε για τη Μετσόλα κατά «έθιμο» επειδή είναι πρόεδρος του Κοινοβουλίου καθώς και ευρωβουλευτής, αν και η ομάδα της δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει ότι αυτή η εξαίρεση ορίζεται επίσημα πουθενά γραπτώς.

«Αυτό δείχνει ότι το σύστημα έχει σπάσει», δήλωσε ο Michiel van Hulten, διευθυντής της Transparency International EU και πρώην ευρωβουλευτής. «Δεν μπορείς να λειτουργείς ένα σύστημα ηθικής με βάση άγραφους κανόνες. Είναι καλό που το έκανε τώρα αυτό, αλλά δεν υπάρχει έπαθλο για την τήρηση των κανόνων».

Όλα στη φόρα

Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω μιας κρίσιμης στιγμής για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το θεσμικό όργανο δίνει μάχη για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του μετά τον «σεισμό» του Qatargate.

«Όταν ένας πρόεδρος λαμβάνει ένα δώρο, αυτό δεν γίνεται με την ιδιότητά μου ως μέλους, αλλά ως [σ.σ. εκπρόσωπος] του Κοινοβουλίου», δήλωσε η Μέτσολα στο POLITICO. Μετά την έναρξη της έρευνας για το Qatargate, «τα πράγματα είναι διαφορετικά, που σημαίνει ότι θα καταγράψω όλα όσα ούτως ή άλλως θα είχαν δηλωθεί εσωτερικά», είπε.

Ο εκπρόσωπος της Μέτσολα πρόσθεσε: «Θέλει να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφανής και να δώσει το παράδειγμα που μπορούν να ακολουθήσουν άλλοι ευρωβουλευτές».

Ο Terry Reintke, συμπρόεδρος της ομάδας των Πρασίνων, δήλωσε ότι οι αποκαλύψεις της Metsola δείχνουν την ανάγκη για ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας της ΕΕ με έδρα εκτός του Κοινοβουλίου. «Η διαφάνεια πρέπει να ισχύει για όλους, οπότε είναι καλό που το δημοσιοποιεί τώρα», δήλωσε ο Reintke.

«Νομίζω ότι δείχνει επίσης ότι χρειαζόμαστε πολύ καλύτερη εφαρμογή των κανόνων και ότι δεν μπορούμε να αφήνουμε τα πάντα στον εσωτερικό έλεγχο».

Τα δώρα που έλαβε η Μέτσολα

Τα δώρα που έλαβε η Μέτσολα περιλάμβαναν: ένα λευκό φόρεμα με χρυσά κεντήματα από τη Fawzia Zainal, πρόεδρο του κοινοβουλίου του Μπαχρέιν, ένα κασκόλ από τη Γαλλίδα πρωθυπουργό Élisabeth Borne, ασύρματα ακουστικά Sennheiser από τη γερμανική Μπούντεσταγκ, ένα βάζο από την τσεχική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ- μια λευκή μπλούζα από την πρόεδρο της Μολδαβίας Maia Sandu- ένα βιβλίο για τη Μπριζ από την πρύτανη του Κολλεγίου της Ευρώπης, Federica Mogherini- και ένα διακοσμητικό πιάτο από τον πρέσβη του Ουζμπεκιστάν στις χώρες της Μπενελούξ.

Η Μέτσολα έλαβε επίσης σαμπάνια, σοκολάτες, μπισκότα, κέικ και αποξηραμένα λουκάνικα, τα οποία «σερβιρίστηκαν κατά τη διάρκεια των λειτουργιών του Κοινοβουλίου».

Για 125 από αυτά τα δώρα, οι δηλώσεις της Μέτσολα [σ.σ. στο μητρώο] έγιναν μετά την προθεσμία. Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του Κοινοβουλίου για τα μέλη, τα δώρα πρέπει να γνωστοποιούνται το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα που ακολουθεί τον μήνα κατά τον οποίο τα έλαβαν οι ευρωβουλευτές, όπως αναφέρει το Politico.

Τα δώρα των προέδρων

Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας για τους ευρωβουλευτές, το πεδίο εφαρμογής των κανόνων για τα δώρα καλύπτει κάθε ευρωβουλευτή που εκπροσωπεί το Κοινοβούλιο με επίσημη ιδιότητα, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου. Παρ’ όλα αυτά, το πρόσωπο που πρέπει να ενημερώνεται για τα δώρα είναι η ίδια η πρόεδρος ή τουλάχιστον το γραφείο της.

Σύμφωνα με έναν υπάλληλο των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου, οι προηγούμενοι πρόεδροι είχαν την τάση να δηλώνουν τα δώρα τους με τη μία στο τέλος της θητείας τους, παρακάμπτοντας τη διαδικασία καταχώρισής τους στο δημόσιο μητρώο και αντ’ αυτού ενημερώνοντας απευθείας τη δημόσια υπηρεσία του Κοινοβουλίου.

Κάθε δήλωση ενός προέδρου «γινόταν διοικητικά, αλλά δεν τοποθετούνταν στο δημόσιο μητρώο», δήλωσε ο αξιωματούχος.

Σύμφωνα με τα δημόσια αρχεία, μόνο ένας προηγούμενος πρόεδρος – ο Αντόνιο Ταγιάνι του ΕΛΚ, ο οποίος είχε τη θέση από το 2017 έως το 2019 – δήλωσε δώρο στο δημόσιο μητρώο. Επρόκειτο για ένα βιβλίο με πορτρέτα από έναν Πορτογάλο πολιτικό.

Ωστόσο, δεν υπάρχει γραπτός κανόνας που να ορίζει ρητά ότι ο πρόεδρος εξαιρείται από την τήρηση της διαδικασίας που καλύπτει τους άλλους ευρωβουλευτές και η υπηρεσία Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν ήταν σε θέση να πει από πού προήλθε αυτή η ερμηνεία των κανόνων ή ποιος ήταν υπεύθυνος για την εφαρμογή της με αυτόν τον τρόπο.

Η Μετσόλα έλαβε όλα τα δώρα που δήλωσε από τότε που έγινε πρόεδρος στις 18 Ιανουαρίου 2022.

Αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσαν επίσης ότι στο παρελθόν υπήρχε απροθυμία να υπάρξει προληπτική δήλωση των δώρων για να αποφευχθεί η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ανταγωνιστικών δώρων μεταξύ των λομπιστών και των ευρωβουλευτών.