Ξεκίνησε να κατασκευάζεται πριν από 85 χρόνια σε έναν παλιό ταρσανά της Σκιάθου. Ταξίδεψε επί δεκαετίες στον Θερμαϊκό και στον Αργοσαρωνικό μεταφέροντας τρόφιμα, υλικά αλλά και χιλιάδες επιβάτες, μέχρι που τελικά «συνταξιοδοτήθηκε» αναζητώντας μια νέα σελίδα στην ιστορία του. Πλέον, ένα μουσείο, ένα πανεπιστήμιο, μια δημοτική Αρχή και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης έχουν συστρατευθεί για τη διάσωση αυτού του σπάνιας ομορφιάς ελληνικού καϊκιού που αποτέλεσε σύμβολο του Αιγαίου. Τμήματα του ξύλινου σκάφους «Ελένη Π.» έχουν ήδη μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία, στη Σκιάθο και σε χώρο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Καρδίτσα, ώστε να ξεκινήσει η συντήρηση και η ανάδειξή του ως ενός εξαιρετικού δείγματος της λαϊκής παραδοσιακής ναυπηγικής της Ελλάδας.
Ολα ξεκίνησαν όταν η Ντίνα Αδαμοπούλου, διευθύντρια του Ιστορικού Αρχείου – Μουσείου Υδρας, ενδιαφέρθηκε για το μέλλον της «Ελένης Π.», αυτού του ξύλινου καϊκιού που αποσυρόταν από την ενεργό δράση ύστερα από δεκαετίες. Θεωρώντας πως σε αυτό το σκάφος δεν ταίριαζε η καταστροφή, ξεκίνησε έναν αγώνα που οδήγησε στον χαρακτηρισμό του ως ιστορικού και διατηρητέου μνημείου. Η αρχική σκέψη ήταν να μετατραπεί το καΐκι σε πλωτό παράρτημα του μουσείου, η οποία όμως δεν ευοδώθηκε. Τη λύση ήρθε να δώσει η δημοτική Αρχή της Σκιάθου, η οποία – γνωστή για την προσήλωσή της σε θέματα πολιτισμού – ενδιαφέρθηκε για το καΐκι και αποφάσισε να βοηθήσει.
Κατασκευή
«Αυτό το σκάφος ξεκίνησε να χτίζεται στο καλύτερο ναυπηγείο της Σκιάθου, στον ταρσανά του Μυτιληναίου, το 1938 με χειροκίνητα εργαλεία και τεχνογνωσία αιώνων. Το κτίριο του καρνάγιου υπάρχει ακόμη πάνω στην παραλία. Η κατασκευή του διακόπηκε λόγω έλλειψης χρημάτων από τον άνθρωπο που το είχε παραγγείλει, έπειτα μεσολάβησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και έτσι το καΐκι ολοκληρώθηκε μεταπολεμικά», λέει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Σκιάθου Θοδωρής Τζούμας. «Κάποια στιγμή ενδιαφέρθηκε να το αγοράσει κάποιος άγγλος συλλέκτης και να το μεταφέρει σε ένα πάρκο παραδοσιακών σκαφών που διατηρεί στον Τάμεση, στο Λονδίνο. Τελικώς, με τη βοήθεια μιας χορηγίας το καΐκι αγοράστηκε από το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Υδρας, το οποίο υπάγεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, και χάρη στην κυρία Αδαμοπούλου υπάρχει μέχρι σήμερα. Βρίσκεται, όμως, πολύ καιρό εκτός θαλάσσης και έχει ανάγκη επισκευών», συμπληρώνει. Μετά τη συντήρηση και τη συναρμολόγησή του, το καΐκι αναμένεται να επιστρέψει στη Σκιάθο, το μέρος από όπου ξεκίνησε, και να στηθεί ως έκθεμα σε κάποιο σημείο του νησιού. Το εντυπωσιακό είναι πως για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα γίνει ψηφιοποίηση και τρισδιάστατη αναπαράστασή του, δηλαδή κάποιος που θα βρίσκεται στο Μουσείο της Υδρας ή στο Ναυτικό Μουσείο της Σκιάθου μπροστά σε μια αναπαράσταση του καϊκιού θα μπορεί να το σκανάρει με το κινητό του τηλέφωνο και μπροστά του, σε φυσικό μέγεθος, θα εμφανίζεται τρισδιάστατο το σκάφος.
Ευρωπαϊκά κονδύλια
Η «Ελένη Π.» έχει απαθανατιστεί σε ζωγραφικούς πίνακες να δεσπόζει στο λιμάνι της Υδρας και αποτελεί σήμα κατατεθέν για το νησί. Εχει μήκος 22 μέτρων και πλάτος 7 μέτρων και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα περάματα που έχουν διασωθεί στην Ελλάδα. Εφτασε στη Σκιάθο το 1972, όταν ο Παναγιώτης Βλαχόπουλος – τρίτος ιδιοκτήτης του σκάφους – το αγόρασε έναντι 120.000 δραχμών, και έκανε δρομολόγια στον Πειραιά μέχρι το 1998. Από το 2000 και για δύο δεκαετίες παρέμεινε τυλιγμένο σε ένα νάιλον στο καρνάγιο της Σαλαμίνας, με αποτέλεσμα το αλλοτινό στολίδι της Υδρας να περιέλθει σε δεινή κατάσταση. Πλέον, διαφαίνεται στον ορίζοντα η ελπίδα να αποκτήσει τη θέση που του ανήκει συμβάλλοντας στην προβολή της ναυπηγικής κληρονομιάς της χώρας μας.
Το οξύμωρο είναι πως το καΐκι θα συντηρηθεί με χρήματα που έχουν εξασφαλιστεί από πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Και ενώ με ευρωπαϊκά χρήματα, κατ’ επιταγή της ΕΕ, τα πανέμορφα ξύλινα καΐκια του Αιγαίου καταστρέφονται, με επίσης ευρωπαϊκά χρήματα ένα ιστορικό καΐκι θα ξαναποκτήσει ζωή…
