Πολλοί, αν όχι σχεδόν όλοι, έχουν αξιοποιήσει την εφαρμογή των «έξυπνων τηλεφώνων» η οποία συμπληρώνει τα μηνύματα SMS αυτομάτως, αξιοποιώντας όσα έχουν γραφεί σε παρόμοια που έχουν σταλεί πριν. Οσοι δε επικοινωνούν με τηλεφωνικά κέντρα, ασφαλώς θα έχουν βρεθεί απέναντι σε ένα «ρομπότ» που απαντά με ανθρώπινη φωνή, προτού παραπέμψει – εάν χρειαστεί – σε υπάλληλο της υπηρεσίας ή της εταιρείας.
Αν όμως τα παραπάνω φαντάζουν εντυπωσιακά για κάποιους, η αλήθεια είναι πως στην πράξη είναι ήδη ξεπερασμένα. Κι αυτό διότι πρόκειται για πρώιμες και εμβρυακές εφαρμογές, ενώ την ίδια στιγμή η «τεχνητή νοημοσύνη» (ΑΙ) – ή, με άλλα λόγια, το μυαλό των ρομπότ της εποχής μας – έχει κάνει και συνεχίζει να κάνει άλματα, αναγκάζοντας τους χρήστες κυριολεκτικά να… τρίβουν τα μάτια τους. Και άλλους να ανησυχούν, δικαίως, για το κατά πόσο οι αλλαγές οι οποίες συντελούνται είναι για καλό ή για κακό.
Η εμπειρία από ορισμένα πανεπιστήμια, κυρίως αμερικανικά, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Ειδικά μετά την εμφάνιση του ChatGDP, τον περασμένο Νοέμβριο, ενός προϊόντος του εργαστηρίου τεχνητής νοημοσύνης OpenAI στην Καλιφόρνια, το οποίο αποτελεί την τελευταία λέξη στον τομέα των αποκαλούμενων chatbots και του κύματος της «δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης». Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι έχει σημάνει συναγερμό στις τάξεις των καθηγητών, με αποτέλεσμα 6.000 από αυτούς, προερχόμενοι από τα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ, του Γέιλ, του Ρόουντ Αϊλαντ και άλλα, να έχουν εγγραφεί ως χρήστες του λογισμικού GPTZero, που έχει την ικανότητα να εντοπίζει κείμενα τα οποία προέρχονται από chatbot.
Αυτά, φυσικά, δεν συνέβησαν ξαφνικά και εν μια νυκτί. Πέρα από το γεγονός ότι εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη απευθύνει ερωτήσεις και έχουν λάβει ολοκληρωμένες – αν και όχι κατ’ ανάγκη σωστές – απαντήσεις από τη συγκεκριμένη εφαρμογή για μια σειρά θέματα που τους ενδιαφέρουν και τους απασχολούν, το φαινόμενο απειλεί να αλλοιώσει τον τρόπο και το περιεχόμενο της διδασκαλίας στις αίθουσες και τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων. Η αιτία είναι προφανής: Αρκετοί φοιτητές μπαίνουν στον πειρασμό να πάρουν και να παρουσιάσουν τις έτοιμες λύσεις που τους προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, χωρίς να μπουν στον κόπο να βάλουν τον δικό τους νου να δουλέψει, αναζητώντας πηγές και διασταυρώνοντας δεδομένα.
Λογοκλοπή
Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια διαδικασία λογοκλοπής σε πολύ πιο προηγμένη μορφή. Και αυτό είναι κάτι που αναγκάζει τους διδάσκοντες, πέρα από τα «αντίμετρα» που λαμβάνουν, να αναθεωρήσουν και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν στη διδασκαλία και τις εξετάσεις. Για παράδειγμα, όπως σημειώνει ρεπορτάζ των «New York Times», δίνουν σταδιακά μεγαλύτερο βάρος στις προφορικές εξετάσεις, ενώ διατυπώνουν προβλήματα και ερωτήματα που θεωρούν ότι – για την ώρα τουλάχιστον – είναι ιδιαιτέρως περίπλοκα και «έξυπνα» για να ανταποκριθούν σε αυτά τα ρομπότ.
«Γιατί όχι όμως;» ίσως αναρωτηθούν ορισμένοι. Εξάλλου, το συγκεκριμένο chatbot είναι σε θέση να αξιοποιήσει και να συνδυάσει δεδομένα και πληροφορίες που προέρχονται από δισεκατομμύρια λέξεις που περιέχουν σχετικά άρθρα και μελέτες, καθώς και τις πληροφορίες από συζητήσεις ανάλογου περιεχομένου. Ογκος, αναμφίβολα, που είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο που είναι σε θέση να διαχειριστεί ένας ανθρώπινος νους – όχι απλώς ενός φοιτητή, στον περιορισμένο χρόνο που διαθέτει, αλλά και συνολικά στη διάρκεια του φυσικού βίου.
Την απάντηση τη δίνουν οι ίδιοι οι δημιουργοί του ChatGDP: «Ορισμένες φορές, δίνει εύλογες απαντήσεις, οι οποίες όμως είναι λανθασμένες ή δεν βγάζουν νόημα. Κάποιες φορές δε θα ανταποκρίνεται σε επιβλαβείς οδηγίες και θα επιδεικνύει μεροληπτική συμπεριφορά». Πιο καθαρός είναι στην εκτίμηση που έκανε μιλώντας στον «Guardian» ο καθηγητής Μάικλ Γούλντριτζ, διευθυντής στον κλάδο τεχνητής νοημοσύνης στο Alan Turing Institute του Λονδίνου: «Το ChatGDP δεν γνωρίζει τι είναι αλήθεια και τι λάθος. Δεν γνωρίζει τον κόσμο. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να το εμπιστεύεστε. Πρέπει πάντα να ελέγχετε ό,τι λέει».
Το ποτάμι της τεχνολογικής εξέλιξης δεν πρόκειται, πάντως, να γυρίσει πίσω. Γι’ αυτό και, παρά τις επιφυλάξεις, σε επίπεδο τεχνητής νοημοσύνης και chatbots επικρατεί οργασμός: Η OpenAI ετοιμάζει ένα νέο εργαλείο, η Google έχει φτιάξει το ανταγωνιστικό LaMDA, η Microsoft σχεδιάζει μια επένδυση 10 δισ. δολαρίων στην OpenAI. Και έπεται συνέχεια – συναρπαστική και συνάμα επικίνδυνη.
